Czy wiesz, czym dokładnie jest reakcja na stres?

Wszyscy doświadczyliśmy kiedyś stresu. Stres wpływa na różne aspekty codziennego życia i może nawet sterować Tobą w określony sposób. Ale czy wiesz czym jest reakcja na stres?

Stres manifestuje się, gdy występuje skumulowane zmęczenie w różnych układach ciała po długotrwałych lub słabo regulowanych reakcjach. Odnosimy się do obciążenia allostatycznego, czyli ceny jaką płaci organizm, gdy musi dostosować się do niekorzystnych warunków. Przykładem tego jest właśnie reakcja na stres.

Aby temu zapobiec, Twoje ciało ma procesy adaptacyjne, które zaczynają działać w stresujących sytuacjach. Te procesy mają na celu osiągnięcie równowagi lub homeostazy.

Ciało zawsze próbuje powrócić do stabilnego stanu po doznaniu nierównowagi homeostatycznej. Jak dokładnie ciało to robi? Odkryj to poniżej!

Reakcja na stres

Gdy organizm wykryje stres, ustawia szereg reakcji fizjologicznych i metabolicznych w akcji w celu przystosowania się. Odpowiedzi te pojawiają się na przykład podczas ćwiczeń. Ułatwiają również ocenę każdej sytuacji. W sytuacjach stresowych pomagają Ci stać się bardziej czujnym i obecnym oraz umożliwiają szybsze podejmowanie decyzji.

Pierwszym systemem aktywującym stres jest autonomiczny układ nerwowy. Następnie podwzgórze przejmuje integrację informacji zmysłowych i emocjonalnych.

Podwzgórze aktywuje również jądro przykomorowe, które z kolei aktywuje neurony przedzwojowe rdzenia kręgowego. Te neurony aktywują współczulne zwoje łańcucha, które zwiększają noradrenalinę w niektórych narządach.

Wpływ zwiększonego uwalniania noradrenaliny podczas reakcji na stres

• Przyspieszone tętno.
• Rozszerzenie naczyń tętnic wieńcowych.
• Relaksacja mięśni oskrzeli.
• Szybkie oddychanie.
• Obwodowe zwężenie naczyń.
• Glikogenoliza wątroby.
• Hiperglikemia.

Gdy aktywują się zwoje współczulnego łańcucha, tak samo staje się z nadnerczami. To z kolei zwiększa uwalnianie adrenaliny i noradrenaliny.

Te dwie ostatnie bezpośrednio aktywują nie unerwione struktury przez współczulny układ nerwowy. Wzmacniają także wcześniejsze efekty noradrenaliny.

Skutki podwyższonego poziomu adrenaliny

• Przyspieszone tętno.
• Rozszerzenie naczyń mięśniowych i sercowych.
• Rozszerzenie układu oddechowego (co ułatwia krążenie powietrza w płucach).
• Zwiększona potliwość (aby pozbyć się nadmiaru ciepła).
• Zmniejszenie nieistotnych procesów fizjologicznych (stan zapalny, trawienie, rozmnażanie i wzrost).
• Pobudza glikogenolizę wątroby (wytwarzanie glukozy).
• Hamuje uwalnianie insuliny i stymuluje glukagon w trzustce (wysoki poziom glukozy).

W odpowiedzi na noradrenalinę gruczoły ślinowe uwalniają również enzym doustny zwany alfa-amylazą. Enzym ten pomaga w trawieniu węglowodanów i eliminuje bakterie w ustach.

Oś podwzgórze-przysadka-nadnercza

Gdy podwzgórze aktywuje jądro przykomorowe, niektóre neurony w tym jądrze uwalniają neurohormon CRF do układu, który łączy podwzgórze z przednią przysadką mózgową. To z kolei stymuluje uwalnianie hormonu kortykotropiny do krwiobiegu.

ACTH aktywuje tworzenie glukokortykoidów, takich jak kortyzol. Jest to hormon steroidowy, który wpływa na metabolizm węglowodanów, białek i tłuszczów. Stymuluje syntezę glukozy, a także powoduje, że komórki umiarkowanie zmniejszają zużycie glukozy, co zwiększa glikemię.

Glukokortykoidy, takie jak kortyzol, dają negatywne sprzężenie zwrotne z podwzgórzem i przysadką mózgową. Regulują więc odpowiednie stężenie ACTH i CRF. Hormony te działają także na układ odpornościowy i hipokamp.

W normalnych warunkach ta oś uwalnia hormony zgodnie z rytmami okołodobowymi związanymi z okresami snu i czuwania. W związku z tym rano stężenie kortyzolu jest wyższe niż w nocy.

Tak więc, kiedy Twoje ciało reaguje na stres, podwzgórze przesyła sygnał do współczulnego układu nerwowego. Daje to pewne efekty:

Efekty aktywacji współczulnej, a reakcja na stres

• Glikogenoliza wątroby.
• Hiperglikemia.
• Szybkie oddychanie.
• Szybkie bicie serca i zwiększone ciśnienie krwi.
• Obwodowe zwężenie naczyń i rozszerzenie naczyń mięśniowych.
• Zwiększona czujność i czas reakcji.
• Zwiększony skurcz mięśni.
• Rozszerzone źrenice.

Neuralna kontrola reakcji na stres

Aby zarejestrować reakcję na stres, istnieją dwie możliwe ścieżki według otrzymywanego bodźca: systemowa i psychogenna.

Systemowa reakcja na stres

• Po pierwsze, bodźce nie wymagają świadomego przetwarzania.
• Są to zwykle zagrożenia fizjologiczne (np. Krwotoki).
• Bezpośrednia aktywacja jądra przykomorowego podwzgórza.

Psychogenna reakcja na stres

• Bodźce wymagają świadomego przetwarzania.
• Nie implikują bezpośredniego zagrożenia.
• Pośrednia aktywacja jądra przykomorowego podwzgórza.

Podsumowując, reakcja na stres polega na uruchomieniu przez organizm szeregu procesów w celu utrzymania równowagi i powstrzymania niepożądanych skutków stresu. To kolejny przykład niesamowitej mądrości natury.