Co to jest jakość życia?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Ostatnia aktualizacja: 09 kwietnia, 2021

Istnieje kilka ogólnych parametrów określających, co to jest jakość życia, które podsumowujemy w tym artykule. Idealnie byłoby jednak, gdyby każdy budował własne wyobrażenie o tym, co generuje dobre samopoczucie i samodzielnie pracował na to.

Chociaż wiele się mówi o jakości życia, nie zawsze mamy jasne pojęcie, co to oznacza. W rzeczywistości istnieje wiele eksperckich definicji tego terminu. Można powiedzieć, że w ten czy inny sposób każda osoba może zbudować własną koncepcję tego, co to jest jakość życia.

Warto również pamiętać, że socjologia, antropologia, nauki o zdrowiu, polityka i prawie każda z nauk humanistycznych ma własne wyobrażenie o jakości życia. Ogólnie rzecz biorąc, mają one wiele wspólnych cech, ale dzielą je też różnice.

Nie ma zamkniętego konsensusu co do obiektywnych i subiektywnych czynników jakości życia. W niektórych teoriach duże znaczenie mają takie elementy jak poziom dochodów lub dostępność usług publicznych.

Inne podejścia kładą większy nacisk na stopień postrzeganej satysfakcji lub zadowolenia z życia. Przyjrzymy się, o co w tym wszystkim chodzi.

Co to jest jakość życia?

W bardzo ogólnym ujęciu można powiedzieć, że jakość życia to zbiór okoliczności, które gwarantują dobrobyt człowieka w danym kontekście. W dużej mierze pokrywają się one z rodzajem życia, jakiego pragnie każdy człowiek, ponieważ dzięki nim czuje się szczęśliwie i stabilnie.

Z pewnego punktu widzenia jakość życia jest synonimem tego, co ludzie nazywają szczęściem. Jednak to ostatnie pojęcie jest bardzo abstrakcyjne i względne. Nie ma w pełni określonych punktów odniesienia do tego, czym jest szczęście.

Pomóc może badanie prowadzone przez Uniwersytet Harvarda. Dzięki obserwacjom czynionym przez 76 lat psychiatra George Vaillant badał czynniki uszczęśliwiające ludzi. Oto one następujące, w kolejności:

• obecność miłości w życiu,
• obecność innych znaczących relacji,
• nienadużywanie środków psychoaktywnych,
• praca, która budzi entuzjazm i zapewnia środki niezbędne do życia,
• bycie optymistą.

Należy pamiętać, że to wnioski z bardzo obszernych badań, zarówno jeśli chodzi o czas, jak i samą obserwację konsultowanych osób. Jednak wykonano je w krajach o wysokich dochodach, co może wskazywać na pewną stronniczość. Mimo to podane pozycje wydają się posiadać dość wysoki stopień uniwersalności.

Różne oblicza dobrobytu

Słowo „dobrobyt” to pojęcie, dla którego nie ma jednomyślnej definicji. Jakość życia występuje w parze z dobrobytem, ale ten drugi obejmuje kilka wymiarów, między którymi musi zachodzić równowaga. Oto różne rodzaje dobrostanu:

Dobre samopoczucie emocjonalne

Ci, którzy rozumieją swoje emocje i wiedzą, jak je regulować, mają dobre samopoczucie emocjonalne. Na jego podstawie rozwijają proces osobistego rozwoju, w którym dominuje wewnętrzna siła i zdolność do podejmowania rozsądnych i samodzielnych decyzji. W tych warunkach możliwe jest nawiązanie relacji wzajemnego wsparcia i współdziałania.

Dobrobyt materialny

Przyjmuje się, że można mówić o dobrobycie materialnym, jeśli poziom dochodów pozwala na zaspokojenie wszystkich znaczących potrzeb. To kwestia dość kontrowersyjna, ponieważ potrzeby różnych osób mogą być bardzo różne.

Z pewnością jednak dobrobyt istnieje wtedy, gdy dana osoba ma dostęp do podstawowych dóbr, takich jak mieszkanie, żywność, zdrowie, usługi publiczne i rekreacja. Poza tymi czynnikami problem dotyczy określenia osobistych celów i wartości.

Dobrobyt społeczny

Dobrobyt społeczny istnieje wtedy, gdy nawiązane są więzi współpracy i solidarności z grupami, z którymi się kontaktujemy. Obejmuje to zdrowe, pokojowe relacje, wzajemną pomoc i wsparcie, które tworzą poczucie bezpieczeństwa i równowagi. Każdy potrzebuje sieci wsparcia, aby cieszyć się dobrą jakością życia.

Zdrowie

Oznacza to dostęp do korzystania z życia bez limitów, jakie mogłoby nakładać nasze zdrowie. Kategoria ta obejmuje same usługi zdrowotne, ale też dobre odżywianie, aktywność fizyczną i zdrowe nawyki. Oznacza to również posiadanie wiedzy i świadomości na temat czynników praktyk, które pozwalają ciału prawidłowo funkcjonować.

Rozwój osobisty

Każda osoba potrzebuje możliwości rozwoju i budowania swojego potencjału w różnych dziedzinach. Wśród tych możliwości wyróżnić można dostęp do edukacji i szkoleń, a także godnej pracy, w której można zastosować umiejętności i wiedzę i rozwijać się na różne sposoby.

Jak widać, na jakość życia składają się różnego rodzaju czynniki. Wydaje się, że jest ich zbyt dużo, żeby je ogarnąć, ale to nie tak. W rzeczywistości świat powinien dążyć w stronę stanu, w którym wszystkie wymienione wyżej formy dobrobytu są dostępne i podstawowe dla każdego człowieka – i należą mu się wyłącznie przez wzgląd na samo jego istnienie.