„To, co uszczęśliwia ludzi, to aktywność”.
-Johann Wolfgang von Goethe-
Zwykle popełniamy błąd myśląc, że aby realizować różne projekty lub aktywności, musimy mieć do tego chęć lub motywację. Jeśli czujemy inaczej, często zostawiamy coś na później lub czekamy, aż przyjdzie nam na to ochota.
Jednak tego rodzaju myśli mogą nas wpędzić w pułapkę. Jest tak zwłaszcza wtedy, gdy czujemy się przygnębieni. Motywacja pojawia się dopiero po ciągłej aktywacji, a nie odwrotnie. Innymi słowy, działanie poprzedza motywację.
Aktywacja behawioralna
Eksperci doszli do tego wniosku kilka lat temu, na podstawie wyników badania skuteczności terapii poznawczej Becka. Badanie zostało przeprowadzone przez Jacobsona, Dobsona i innych.
Najbardziej interesującym faktem było to, że sama aktywacja behawioralna była tak samo skuteczna w leczeniu depresji, jak pełna terapia poznawcza i leki przeciwdepresyjne.
Z tej perspektywy depresja jest postrzegana jako sytuacja negatywna, w której osoba nie odczuwa żadnych wzmocnień ani zachęt.
Celem działań behawioralnych jest przywrócenie ludziom chęci do życia. Osiąga się to poprzez działanie. Chodzi o to, by uświadomili sobie, że istnieje niezliczona ilość osób, sytuacji, miejsc, chwil i doświadczeń, które mogą przywrócić im szczęście.
Problem polega na tym, że osoba z depresją ma tendencję do zachowań unikowych. Jest to dokładnym przeciwieństwem tego, co proponuje się w przypadku działań behawioralnych. Osoby chore przestają wychodzić z domu, przestają wykonywać czynności, które wcześniej były dla nich przyjemne, i nie wchodzą w interakcje z innymi. Przyczynia się to tylko do utrzymania i zwiększenia ich smutku i apatii. Jednocześnie potwierdza to ich negatywne myśli o sobie. Ponadto osoby te widzą swoją przyszłość w czarnych barwach.
Znaczenie bycia aktywnym
Naturalnie, kiedy nie mamy ochoty nic robić, ogarnia nas uczucie bezwładności. Całkowicie unikamy życia i cieszenia się tym, co nas otacza. Co więcej, nie jesteśmy w stanie poprawić naszego nastroju. Nie potrafimy myśleć o życiu w bardziej pozytywny sposób, ponieważ nie dajemy sobie możliwości poznania wszystkich przyjemnych rzeczy, które na nas czekają.
Niezwykle ważne jest, abyśmy zdali sobie sprawę, że aktywność fizyczna jest kluczem do poprawy naszego samopoczucia. Przerywa błędne koło depresji i uwalnia nas z naszego więzienia depresji. W konsekwencji zaczynamy dostrzegać, że oprócz niesprawiedliwości i przeciwności są na świecie także radości i przyjemności.
Nie oznacza to, że nagle zaczniemy każdego dnia wychodzić ze znajomymi na imprezę. Celem działań behawioralnych jest zaprogramowanie codziennych realistycznych i wzmacniających działań, które czujemy, że jesteśmy w stanie wykonać.
Działania, które nas nie wzmacniają, nie mają sensu. To, czego potrzebujemy, to odzyskać nasze pragnienia, cele i motywację.
Później, gdy wyjdziemy z naszej bierności, możemy zacząć wykonywać czynności, które wymagają nieco więcej wysiłku. Być może nawet takie, których nigdy wcześniej nie robiliśmy, ale chcielibyśmy spróbować.
Jednym z problemów, które zwykle pojawiają się przy proponowaniu aktywizacji behawioralnej, jest to, że osoba chora przez swój nastrój szuka sobie wymówek, by nie wykonywać danej czynności lub z niej całkowicie zrezygnować. To dlatego, że nie czują się zdolni coś zrobić. Uważają, że to nie zadziała lub że po prostu nie jest to warte wysiłku.
Zdarza się też, że jeśli nie są w stanie wykonać zadania perfekcyjnie, poddają się, a potem plują sobie w brodę.
Edukacja
Dlatego ważne jest, aby ich edukować i uświadomić, że ich myśli wpływają na zachowanie i są produktem ich negatywnej wizji świata. To, co muszą zrobić, to pozostać aktywnym – pomimo negatywnych myśli, nawet jeśli wymaga to ogromnego wysiłku. Ich nagrodą będzie odcięcie się od ciężkich emocji.
Depresja to błędne koło, w którym danej osobie brakuje kontroli, dopóki nie podejmie decyzji o wyjściu z niego. Aktywacja behawioralna jest postrzegana jako wyjście z tej spirali. Są to drzwi, które prowadzą do ponownego odkrycia dobrego samopoczucia i szczęścia.