ADHD - czy jesteś dorosłym, który na nie cierpi?

“ADHD nie występuje u dorosłych”. To przekonanie było obecne przez wiele lat, jednak udowodniono, że nie jest do końca prawdą, można powiedzieć nawet, że jest kompletnie nieprawdziwe. W rzeczywistości, badania kliniczne wykazały obecność tego problemu również u osób dorosłych.

Odzwierciedla się to jednoznacznie w komentarzach jakie można usłyszeć podczas wizyty lekarskiej. Pacjenci skarżą się na trudności, które pojawiają się od lat i na różnych obszarach. Nie zdają sobie sprawy, że te problemy są negatywnym skutkiem chronicznych objawów. ADHD, bez lub z nadpobudliwością psychoruchową, występuje również u dorosłych.

Dlatego też, w dzisiejszych czasach zespół nadpobudliwości psychoruchowej nie jest uważany jako problem jedynie okresu dzieciństwa. U większości osób problem trwa nadal w okresie dorosłości. Z drugiej strony jednak, prawdą jest, że osoba dorosła z tym zaburzeniem mogła rozwinąć indywidualne zachowania, które mogą zrekompensować trudności spowodowane tą przypadłością.

Typowe zachowanie u dorosłego z ADHD składa się z objawów, które dążą do budowania i podtrzymywania subiektywności. Do zbudowania własnego świata, często przepełnionego cierpieniem, ograniczeniami i wyzwaniami, które mają negatywny wpływ na różne dziedziny życia.

ADHD z lub bez problemu nadpobudliwością istnieje u dorosłych, nie jest czymś co występuje wyłącznie u dzieci i nastolatków.

Niszczące efekty

Niektóre dane opublikowane przez badaczy wskazują, że około 3% dorosłych cierpi na zespół nadpobudliwości psychoruchowej i impulsywność. Co więcej, mogą też wykazywać nadpobudliwość. Inne badania mówią o jeszcze wyższym wskaźniku: 67% dzieci, które cierpiały na to zaburzenie nie pozbywa się go w dorosłym życiu. Może to mieć negatywny wpływ na ich wydajność na różnych płaszczyznach, takich jak relacje osobiste, praca, powołanie lub przebieg studiów.

Występowanie zaburzenia u dorosłych, z lub bez nadpobudliwością, jest niepodważalne. Co więcej, dorastanie w niewiedzy może mieć naprawdę niszczące efekty. Ponadto częstotliwość występowania zaburzeń jest wyższa u kobiet, z przewagą nieuwagi (to znaczy bez oznak nadpobudliwości).

Brak nadpobudliwości może w wielu przypadkach maskować problem i sprawiać, że nie postrzega się go jako realne zagrożenie. W rzeczywistości, dopiero w ostatnich latach zaczęto wykrywać i leczyć ADHD bez nadpobudliwości u kobiet. Z drugiej strony, objawowe zachowania zwiększają ryzyko problemów intelektualnych, fizycznych, uczuciowych, etc. Chroniczne problemy przynoszą cierpienie i konflikty.

Problemy z koncentracją odzwierciedlają się w słabych wynikach w pracy, impulsywnym zachowaniu i podejmowaniu decyzji, bardzo niskiej samoocenie i problemach rodzinnych. Dorosłemu, który cierpi na ADHD trudniej jest się zorganizować i kontrolować swoje życie w sposób satysfakcjonujący, chyba że był w stanie rozwinąć odpowiednie strategie, które pomogą mu właśnie w tych dziedzinach życia codziennego.

Skomplikowana diagnoza

Zidentyfikowanie zespołu nadpobudliwości psychoruchowej u osoby dorosłej jest bardzo ważne dla życia codziennego. Jednak to wcale nie znaczy, że diagnoza jest łatwa do postawienia. W rzeczywistości, w większości przypadków jest bardzo złożona i, podobnie jak w przypadków innych chorób, nadal pozostaje wiele pytań bez odpowiedzi.

Jednak nie pozostawia wątpliwości fakt, że ta choroba istnieje i można ją zdiagnozować również u dorosłych. Co więcej, gdy już zostanie wykryta można ją wyleczyć.

Od dziecka z ADHD do dorosłego z ADHD

Wcześniej uważano, że zaburzenie to wiązało się ściśle z trudnościami, jakie niesie ze sobą okres dzieciństwa. Uważano, że z wiekiem problemy znikały. Niestety, w wielu przypadkach wcale tak to nie działa. Duża część dzieci rośnie i staje się dorosłym, który również cierpi na to zaburzenie.

Potwierdzono również, że często, kiedy objawy nie są tak silne, można je połączyć z osobowością danej osoby. W wielu przypadkach z biegiem czasu i wkroczeniem w dorosłość zmienia się sposób, w jaki objawiają się symptomy, jednak główny problem pozostaje zawsze ten sam.

Z biegiem czasu, te ułomności powodują nagromadzenie bolesnych i złożonych efektów ubocznych. To z kolei powoduje uszczerbek na naszej samoocenie i nasz pogarsza obraz samego siebie. Co za tym idzie, niska samoocena jest u dorosłych typowym problemem związanym z ADHD.

Dorosły z ADHD ma zazwyczaj niską samoocenę.

Dorosły z ADHD – pierwsze objawy

Musimy wyjaśnić, że ADHD, z lub bez nadpobudliwości, pokazuje się poprzez serię różnych objawów, które dzielą się na grupy. Dlatego też powinniśmy pamiętać, że ktoś może cierpieć na zaburzenie nie okazując wszystkich objawów, a tylko niektóre z nich.

Według najczęściej cytowanych tekstów psychologów, pierwsze objawy możemy podzielić na trzy podstawowe grupy: uwaga, impulsywność i nadpobudliwość.

Objawy związane z uwagą

• Osoba nie zwraca zbytniej uwagi na szczegóły. Przez nieuwagę popełnia wiele błędów w pracach domowych, w pracy lub podczas innych aktywności.
• Często ma problemy ze skupieniem się podczas zadań lub zabaw interaktywnych.
• Często ma się wrażenie, że nas nie słucha, kiedy mówimy bezpośrednio do niej.
• Często nie wypełnia podanych mu instrukcji i nie kończy powierzonych mu zadań.
• Śni na jawie.
• Unika zadań, które wymagają długotrwałego wysiłku umysłowego.
• Rozprasza się z łatwością przez drobnostki.

Objawy związane z nadpobudliwością

• Często porusza w nadmiarze nogami lub rękoma.
• Często zachowuje się, jakby miał “zainstalowany silnik”, ciągle jest w ruchu, nie przestaje nawet na chwilę.
• Często zbyt dużo mówi.
• Ma trudności, by spokojnie spędzić czas.

Objawy związane z impulsywnością

• Często odpowiada na pytania, zanim pytający skończy je wypowiadać.
• Ma problemy z czekaniem na swoją kolej.
• Często wtrąca się lub przerywa zajęcia innym.

Badania przedstawiają różne braki, niektóre z nich już omówiliśmy. Możemy zauważyć, że ADHD nie tylko ogranicza lub utrudnia skupienie lub zdolność słuchania. Może też sprawiać ogromne trudności organizowanie pracy, utrzymanie uwagi w danym zadaniu lub podejmowanie działań.

Co więcej, mogą pojawiać się również problemy z poziomem energii i wysiłku. Możemy również zauważyć nagłe zmiany nastroju i wrażliwość na krytykę. Mogą wystąpić również braki w pamięci. Mogą mieć problemy z przywołaniem konceptów, które już znają, z zapamiętywaniem imion, dat i ogólnych informacji.  

Zarówno ci, którzy cierpią na impulsywność i brak uwagi, jak i ci, którzy są nadpobudliwi, muszą znosić rozległe problemy z nimi związane. Zazwyczaj wokół nich otwiera się cały wachlarz różnych form cierpienia i efektów ubocznych większość z nich opierających się na niezrozumieniu.

Inne “dorosłe objawy” ADHD 

Inne objawy osób, które cierpią na ADHD są następujące:

• Źle znoszą zmęczenie, kiedy zadanie, które muszą wykonać trwa zbyt długo.
• Problemy z samokontrolą i kontrolą zachowania.
• Problemy z kontrolą emocji, motywacji.
• Niska samoocena.
• Problemy w relacjach osobistych.
• Problemy z impulsywnością na potencjalnie niebezpiecznych terenach: wydatki, nałogi, żywienie, związki, etc.
• Problemy by oprzeć się pokusom.

Jak możemy zaobserwować, wiele informacji, które ostatnio możemy odnaleźć o ADHD z lub bez nadpobudliwością, skupia się przede wszystkim na dzieciach małych lub nastoletnich. Jednak nie umniejszając pracy jaką włożono w badania nad dziećmi z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej, powinniśmy skupić się też na dorosłych.

A ty, widzisz u siebie któryś z tych objawów? Cierpisz na ADHD? Jeśli odpowiedź jest twierdząca, powinieneś jak najszybciej udać się do specjalisty. ADHD można leczyć tak, by trudności jakie niesie ze sobą zostały zmniejszone lub w najlepszym wypadku, można się ich nawet całkowicie pozbyć.  

Bibliografia:

Hallowell, Edward M.; Ratey, John J. “ADHD: kontrola nadpobudliwości”. Ed. Paidós. 2001.

Russell A. Barkley. “Przejęcie kontroli nad ADHD w dorosłym życiu”. Ed. Octaedro. 2013.