Jesteś plastyczny, zmienny i zdolny do transformacji. Nie, nie jest to hasło samopomocy ani slogan reklamowy. Wszyscy tworzymy i kształtujemy nasze mózgi każdego dnia, w każdej chwili. Wszystko, co robisz i każda interakcja, jaką masz ze swoim środowiskiem, przekłada się na serię reakcji chemicznych w Twoim wszechświecie neuronowym. Pozwala Ci na to Twój plastyczny umysł.
Reakcje chemiczne prowadzą do serii syntez białek, które wzmacniają synapsy, a wraz z nimi promują przeżycie większej liczby neuronów. Twój umysł jest plastyczny, ponieważ jest zdolny do zmian i to Ty jesteś jego architektem. Ewolucja pozwoliła nam, jako gatunkowi, rozwinąć samoświadomość w określonym celu.
W gruncie rzeczy jesteśmy jedynym gatunkiem, który ma świadomość, że może kształtować siebie i pracować nad sobą, aby się doskonalić, osiągać dobre samopoczucie i swoje cele. Aby obudzić tę transformującą moc, konieczne jest zrozumienie koncepcji neuroplastyczności.
Pacjenci po udarze są przykładem potęgi plastyczności mózgu. Uszkodzone części mózgu mogą znaleźć inne sposoby łączenia się, aby kontynuować wykonywanie niektórych wcześniej utraconych zadań i funkcji.
Plastyczny umysł
Plastyczny umysł to termin oznaczający skupienie, które pozwala nam uczyć się i wzmacniać naszą elastyczność, zwinność i dobre samopoczucie. Jest to ekspresja mózgu, który może przystosować się do zmian, a nawet wyleczyć się po traumie, kompensując lub minimalizując możliwe konsekwencje.
Koncepcja ta jest podstawą w dziedzinie neuronauki. Co więcej, jej wpływ jest ogromny. Badania przeprowadzone przez Uniwersytet im. Pablo de Olavide w Sewilli (Hiszpania) podkreślają, że koncepcja neuroplastyczności wykracza poza dziedzinę naukową i przyczynia się do dobrobytu społeczeństwa.
Plastyczny mózg pozwala nam zrozumieć wartość uczenia się, treningu poznawczego i terapii w leczeniu urazów mózgu, a nawet samego zdrowia psychicznego. “Sprzęt i oprogramowanie”, z którymi się urodziliśmy, nie są stałe ani niezmienne – są plastyczne. Innymi słowy, mogą przekształcać się i ponownie łączyć na nowe sposoby, aby ulepszać i przywracać swoją funkcjonalność.
Chociaż mózg nie może tworzyć nowej tkanki nerwowej, można go w pewien sposób przetransformować, aby kontynuować przesyłanie informacji i tworzyć nowe połączenia, które optymalizują jego funkcje.
Jak rozbudzić transformacyjną moc plastycznego mózgu
Nawet jeśli nie zdajesz sobie z tego sprawy, każdego dnia albo nadajesz kształt – albo niszczysz – swój plastyczny umysł. Ten proces optymalizacji lub destrukcji obejmuje różne typy neuronów, takie jak komórki glejowe i naczyniowe. Twoje nawyki życiowe decydują o tym, w jakim stopniu Twój mózg jest plastyczny lub czy ma mniej zdolności, jeśli chodzi o reagowanie na zmiany lub wyzwania.
Jednak chociaż mózg jest z reguły niezwykle plastyczny, istnieją obszary, które zachowują się inaczej. Na przykład traumatyczny uraz lub wypadek nerwowo-naczyniowy w obszarach związanych z mową lub ruchem oznacza, że pewnych funkcji nie będzie dało się w 100% odzyskać. Być może nastąpi pewien postęp w tej kwestii, ale w tej chwili nie ma terapii, które umożliwiłyby całkowite wyleczenie.
Poza tymi sytuacjami trening plastycznego umysłu może pozwolić zoptymalizować funkcje poznawcze i rozwinąć lepszą odporność na kilka zaburzeń psychicznych.
Zobaczmy, jakie procesy mogą rozbudzić tę transformacyjną moc.
1. Stymulacja mózgu
Bez względu na wiek zawsze warto optymalizować funkcje mózgu, a wraz z nimi jego neuroplastyczność. Istnieje nieskończona liczba zadań, które pośredniczą w budowaniu nowych synaps i kształtowaniu bardziej połączonego mózgu. Oto kilka naprawdę prostych przykładów:
- Nauka nowego języka.
- Nauka gry na instrumencie muzycznym.
- Czytanie wszystkiego, co wpadnie Ci w ręce.
- Rozpoczęcie nowej działalności artystycznej, taką jak rysowanie, malowanie lub taniec.
- Podróż. Nie ma lepszego doświadczenia dla wzbogacenia umysłu.
2. Nocny odpoczynek
Bez dobrze przespanej nocy mózg nie będzie w stanie wykonywać zadań niezbędnych do jego prawidłowego funkcjonowania, równowagi i zdrowia. Brak odpowiedniego odpoczynku niszczy wiele połączeń nerwowych i uniemożliwia uczenie się nowych rzeczy.
Powinieneś starać się spać od siedmiu do dziewięciu godzin dziennie. Staraj się przestrzegać tej samej rutyny każdej nocy i upewnij się, że odłożyłeś na bok wszystkie urządzenia elektroniczne na dwie godziny przed pójściem spać.
3. Odpowiednie zarządzanie stresem
Nie możesz rozwinąć dobrego plastycznego umysłu, jeśli stres jest stale obecny w Twoim życiu. Poczucie, jak naciski z zewnątrz przekraczają Twoje możliwości i zasoby, osłabia Cię i wprowadza w stan ciągłego dyskomfortu. Stała obecność kortyzolu działa negatywnie na neurony i zdrowie mózgu.
Pierwszą postacią, która zaproponowała teorię, że mózg nie jest tak niezmienny, jak sądzono, był William James. Zasugerował to w swojej książce „Zasady psychologii” w 1890 roku.
4. Ćwiczenia fizyczne
Sport ma ogromny wpływ na funkcje mózgu. Nie tylko zmniejsza niszczenie neuronów związane z upływem czasu, ale regularna aktywność fizyczna sprzyja również dotlenieniu i dostarczeniu składników odżywczych do mózgu.
Poszukaj aktywności, która najbardziej Ci odpowiada i zacznij ruszać swoim ciałem, aby promować neuroplastyczność.
5. Wzbogacająca więź społeczna
Samotność to kolejny jeździec apokalipsy dla zdrowia mózgu. W końcu jesteśmy istotami społecznymi, które tęsknią za łączeniem się z równymi sobie i które muszą dzielić się naszymi przemyśleniami, marzeniami i potrzebami.
Niewiele doświadczeń jest bardziej stymulujących niż rozmowy z innymi. Kiedy z kimś rozmawiasz, uczysz się od tej osoby i doświadczasz psycho-emocjonalnej stymulacji, tak niezbędnej dla Twojego istnienia.
6. Medytacja, wzbogacający kanał dla Twojego mózgu
Nie każdemu udaje się dostosować lub zintegrować praktykę medytacji w swojej codziennej rutynie. Jednak uważność jest zasobem, który, jak wskazuje badanie przeprowadzone przez Uniwersytet w Neapolu (Włochy), zmniejsza degenerację mózgu i optymalizuje neuroplastyczność.
7. Terapia psychologiczna
Terapia psychologiczna jest nieocenionym narzędziem do tworzenia plastycznego umysłu. Celem interwencji klinicznych jest pomoc ludziom w budowaniu bardziej elastycznych podejść mentalnych, w których mogą ponownie ocenić i wykryć wszelkie irracjonalne i autodestrukcyjne wzorce myślowe.
Dobre myślenie pozwala lepiej żyć. Pod tym względem terapie psychologiczne oparte na nauce mają ogromny potencjał. (Felbatol)
Wniosek
„Materia organiczna, zwłaszcza tkanka nerwowa, wydaje się być obdarzona niezwykłym stopniem plastyczności”. To zdanie zostało w 1890 roku wypowiedziane przez niezwykle ważnego psychologa. Był to William James. Jednak nikt nie nadał jego oświadczeniu żadnej wartości ani prawdziwości.
Zajęło nam ponad sto lat zrozumienie, że jego teoria była prawdziwa i konieczna do poprawy jakości naszego życia. Każdy może promować plastyczność swojego umysłu. Spowoduje to powrót do nieskończonych części Twojej egzystencji, tych, które zagwarantują Ci dobre samopoczucie.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Mateos-Aparicio P, Rodríguez-Moreno A. The Impact of Studying Brain Plasticity. Front Cell Neurosci. 2019 Feb 27;13:66. doi: 10.3389/fncel.2019.00066. PMID: 30873009; PMCID: PMC6400842.