Główne zagrożenia egzystencjalne dla ludzkości

W dzisiejszych czasach zagrożenia egzystencjalne są przedmiotem wielu dyskusji. Jesteśmy świadkami wielu globalnych wydarzeń, które podsycają poczucie, że jako gatunek zbliżamy się na skraj przepaści. Jednak chociaż może się wydawać, że to bardzo aktualna debata, tak naprawdę toczy się ona od wielu lat. Pierwsze refleksje na temat wyginięcia naszego gatunku pochodzą z czasów bliższych naszym początkom.

Istota ludzka zawsze była narażona na zagrożenia egzystencjalne. Od zarania dziejów mieliśmy wokół siebie wiele zagrożeń i niewiele zasobów. Wulkany, meteoryty, proste choroby – wszystko to mogło nas zniszczyć. Mimo, że tak się nie stało, ryzyko to nie zniknęło. Wciąż mamy pewne ograniczenia, chociaż czasami je ignorujemy. Można powiedzieć, że w porównaniu z innymi gatunkami nasze zdolności adaptacyjne są bardzo ograniczone.

Dziś jesteśmy w stanie kontrolować wiele czynników środowiskowych, ale nie wszystkie. W 2012 roku na Uniwersytecie Cambridge (Wielka Brytania) powstało Centre for the Study of Existential Risk. Specjaliści sugerują, że obecnie istnieją cztery podstawowe czynniki, które mogą zakończyć nasz gatunek. Omówimy je poniżej.

„W naszych czasach największe zagrożenia, przed którymi stoimy, z dużym prawdopodobieństwem wynikają z naszych działań”.

-Seán Ó hÉigeartaigh-

Główne zagrożenia egzystencjonalne

Sztuczna inteligencja

Wielu ekspertów uważa, że sztuczna inteligencja jest jednym z frontów, na których możemy napotkać problemy. Daniel Dewey, ceniony naukowiec, sugeruje, że zaczynamy ufać technologii, która wydaje się przynosić pozytywne rezultaty, ale tak naprawdę nie wiemy o niej zbyt wiele. Wiemy, że istnieje pewien model procesów, ale jest tak rozbudowany, że nie jesteśmy w stanie przyswoić wszystkich informacji na ten temat. Rozumiemy, że przy pewnych parametrach wejściowych jest on skuteczny, a przy innych nie. Dlaczego jednak tak się dzieje?

Istnieje ryzyko, że sztuczna inteligencja zostanie użyta w celu sprawowania dominacji i absolutnej kontroli nad ludźmi. Możliwe jest również, że systemy komputerowe mogą w końcu być w stanie same się zaprogramować i stworzyć superinteligencję, potężniejszą niż jakakolwiek istota ludzka. Mówimy o sytuacjach rodem z fantastyki naukowej, która staje się coraz mniej fikcyjna.

Zmiana klimatu

Innym wielkim zagrożeniem egzystencjalnym jest zmiana klimatu. To zjawisko, które jest już niestety obecne. Nie podjęto jednak odpowiednich działań w tej kwestii wystarczająco szybko i skutecznie. Dane wskazują, że w ciągu ostatniego stulecia 20 najbogatszych krajów świata zużyło więcej surowców i nieodnawialnych zasobów energii niż wszyscy ludzie w całej swojej historii. Jednocześnie od połowy XX wieku urodziło się więcej ludzi niż kiedykolwiek wcześniej.

Istnieje ryzyko, że konsumpcjonizm i intensywne zaśmiecanie planety spowoduje nieodwracalne zmiany klimatu. Ponadto nastąpi wyczerpywanie się podstawowych zasobów, takich jak woda, oraz dojdzie do zmian w ekosystemach. To może doprowadzić do naszego wyginięcia.

Biotechnologia

Eksperymenty z mikroorganizmami, które dziś można przeprowadzić nawet w domu, mogą doprowadzić do powstania niekontrolowanej plagi planetarnej. Podobnie manipulacja genetyczna może spowodować sekwencję nieprzewidzianych zdarzeń, które mogą doprowadzić do poważnego kryzysu biologicznego.

Z drugiej strony nanotechnologia również wchodzi w zakres zagrożeń egzystencjalnych. Mikroskopijne roboty, które można wprowadzić do ludzkiego ciała, mogą wywołać „szarą plagę”. Byłaby to niekontrolowana choroba, która skupiałaby się na pochłanianiu żywej materii.

Wojna atomowa

Podczas zimnej wojny wiele razy byliśmy na granicy wojny nuklearnej, głównie z powodu błędów w raportowaniu lub błędnej interpretacji faktów. Nie potrzeba zderzenia dwóch narodów uzbrojonych w broń nuklearną, aby doszło do katastrofy atomowej.

Gdyby doszło do wojny nuklearnej między wielkimi mocarstwami, miliony ludzi umarłyby z powodu choroby popromiennej. Potem nastąpiłaby nuklearna zima: nadmiar materii w atmosferze zatrzymałby promienie słoneczne, powodując ekstremalną ciemność i zimno. To radykalnie ograniczyłoby produkcję żywności i zagroziłoby przetrwaniu gatunku.

Ryzyka egzystencjalne są często postrzegane jako czynniki zewnętrzne. To właśnie czyni je tak niebezpiecznymi. To niezwykle ważne, abyśmy wszyscy byli świadomi tych zagrożeń i abyśmy, gdziekolwiek się znajdujemy, przyczynili się do ich zmniejszenia.