Narcystyczne rodzicielstwo i jego wpływ na dzieci

Jacy są narcystyczni rodzice?

Według DSM-5 narcystyczne zaburzenie osobowości charakteryzuje się wszechobecnym wzorcem wielkości (w fantazji lub zachowaniu), potrzebą podziwu i brakiem empatii, rozpoczynającym się we wczesnym okresie życia. Osoby z tego rodzaju osobowością wykazują następujące cechy:

• Uczucia wielkości i arogancji. Na przykład wyolbrzymianie swoich osiągnięć i talentów.
• Pochłonięty fantazjami o nieograniczonym sukcesie, mocy, blasku, pięknie lub idealnej miłości.
• Wierząc, że są „wyjątkowi” i niepowtarzalni.
• Okazywanie nadmiernej potrzeby podziwu.
• Okazywanie poczucia przywileju. Na przykład oczekują korzystnego traktowania lub automatycznego spełnienia ich oczekiwań.
• Wykorzystywanie relacji interpersonalnych (wykorzystywanie innych).
• Wykazanie braku empatii.
• Zazdroszczę innym.
• Okazywanie aroganckich zachowań lub postaw wyższości.

Rodzicielstwo narcystyczne

Jak więc wygląda narcystyczne wychowanie? Definiuje się ją jako rodzaj, który rodzice z narcyzmem stosują do swoich dzieci (z zachowaniami typowymi dla ich zaburzenia osobowości). Rodzice cierpiący na narcystyczne zaburzenie osobowości mogą wykazywać szereg osobliwości, które bezpośrednio wpływają na wychowanie i rozwój ich dzieci. Na przykład:

• Mają problemy z emocjonalnym dostrojeniem się do swoich dzieci.
• Brak empatii. Oznacza to, że nie są w stanie postawić się na miejscu swoich dzieci, co utrudnia im zaspokojenie ich potrzeb emocjonalnych.
• Przedstaw swoje potrzeby przed potrzebami swoich dzieci, ze względu na ich egoizm i egocentryzm.
• Pokaż zaborczość. W rzeczywistości trudno im „odpuścić” swoje dzieci, aby mogły rozwijać się autonomicznie w naturalny sposób.
• Manipulują emocjonalnie swoimi dziećmi, aby zwracały na nie uwagę.

Rodzicielstwo odgrywa fundamentalną rolę w rozwoju fizycznym i psychicznym dzieci. Badanie przeprowadzone przez Betancourt i Andrade (2011) wykazało, że u nastolatków „kontrola psychologiczna zarówno matki, jak i ojca miała większy wpływ niż kontrola behawioralna na występowanie problemów emocjonalnych i behawioralnych”.

W przypadku narcystycznego rodzicielstwa ta psychologiczna kontrola może przybierać formę manipulacji. Jak to jednak wpływa na dzieci? Porozmawiamy o niektórych jego najważniejszych efektach. Powinniśmy wspomnieć, że nie zawsze muszą pojawiać się w narcystycznych rodzicach i mogą przybierać inne formy lub pojawiać się w subtelniejszy sposób.

3. Brak własnej tożsamości

Dzieci narcystycznych rodziców mogą również czuć się nierozpoznane i uważać, że ich emocje nie są uzasadnione. Wynika to z emocjonalnych trudności ich rodziców, o czym wspomnieliśmy wcześniej. Wpływa bezpośrednio na samoocenę dzieci.

4. Zaniżanie wagi własnych emocji

Może to sprawić, że dziecko nie będzie ufać swoim emocjom, generując w ten sposób osobistą niepewność. Mogą nawet czuć, że nie mają prawa wyrażać swoich emocji. To dlatego, że kiedy je wyrażają, nie są słuchane ani rozumiane.

5. Trudności z połączeniem się ze sobą

Innym skutkiem rodzicielstwa narcystycznego jest to, że dzieci mogą czuć się traktowane jako dodatek lub źródło, które zaspokaja potrzeby rodziców. Na przykład, żeby nie czuli się samotni. Dlatego ich własne potrzeby pozostają niezauważone. Może to również powodować, że dziecko nie będzie wiedziało, jak rozwinąć poczucie siebie, nie jest w stanie poznać siebie, a w konsekwencji nie wie, kim jest. Ponadto mogą czuć się zmanipulowani.

6. Cenione za to, co robią, a nie za to, kim są

Ze względu na skłonność osób narcystycznych do wykorzystywania innych dla własnej korzyści, dziecko z narcystycznym wychowaniem może być bardziej cenione za to, co robi, niż za to, kim jest (ich wartości, istota itp.). To może sprawić, że będą obawiać się pokazania siebie takimi, jakimi są. Tym bardziej, jeśli mają trudności z połączeniem się z tym, kim są, o czym wspomnieliśmy w poprzednim punkcie.

7. Kontrowersyjne żądania

Dzieci z narcystycznym wychowaniem mogą również otrzymywać od rodziców pozornie sprzeczne wiadomości. Narcystyczni rodzice mogą wymagać, aby ich dzieci robiły rzeczy (niezwykle) dobrze, ale w każdej chwili powstrzymują je, ponieważ nie chcą, aby ich dzieci je „przyćmiły”. Może to zabrzmieć dość kontrowersyjnie, ale może się zdarzyć, zwłaszcza w przypadku narcystycznych rodziców nastoletnich dzieci.

8. Przywiązanie i relacje społeczne

Dziecko z narcystycznymi rodzicami nie będzie miało odpowiednich danych referencyjnych ani wzorów do naśladowania, aby nawiązać zdrowe relacje emocjonalne. Będzie to miało wpływ na ich życie społeczne i relacje, gdy będą starsze. Dzieje się tak, ponieważ sposób, w jaki uczymy się więzi w dzieciństwie (przywiązanie), wpływa na to, jak odnosimy się do siebie jako dorośli. Te dzieci prawdopodobnie rozwiną niepewne przywiązanie, które wpłynie na ich relacje społeczne, gdy dorosną.

9. Zaburzona samoocena

Mogą dorastać, czując, że nie są wystarczająco dobrzy. Dzieje się tak dlatego, że rodzice ich nie wzmacniają, nie chwalą ani nie uprawomocniają ich, a jeśli to robią, robią to niewłaściwie. Co więcej, może zaszkodzić samoocenie dzieci, a także ich wizerunkowi, który również mogą mieć problemy z określeniem.

10. Wpływ na rozwój mózgu

Poza skutkami psychologicznymi badania potwierdziły również, w jaki sposób rodzicielstwo narcystyczne wpływa na rozwój mózgu dzieci, obserwując różnice w objętości istoty szarej mózgu i mniejszy rozmiar hipokampa. Wiąże się to z dużym obciążeniem stresowym, które utrzymują przez lata.

Co możesz zrobić, jeśli twoi rodzice są narcyzami?

Zacznij szukać własnej ścieżki. Odróżnij się od nich i naucz się wyznaczać granice. W końcu mogą być twoimi rodzicami, ale nie są całym twoim życiem, bez względu na to, jak bardzo ich kochasz. Nie jest to jednak łatwe zadanie. Dlatego ważne jest, abyś mógł polegać na innych członkach rodziny lub przyjaciołach i prosić ich o radę. Możesz nawet poszukać profesjonalnej pomocy.

Jeśli dorastałeś w narcystycznym wychowaniu, niewątpliwie wpłynęło to na ciebie w jakiś sposób. Wzięcie odpowiedzialności za własne życie pomoże.