Samolubni, manipulujący innymi, bez wyrzutów sumienia i z nadmiernym ego. Innymi słowy, toksyczni ludzie. W codziennym języku osoby te nazywane są narcystycznymi psychopatami i jest bardzo prawdopodobne, że się z nimi kiedyś spotkałeś. Czy wiesz jednak, jak rozpoznać narcystycznych psychopatów?
Chociaż profil ten nie jest wymieniany jako zaburzenie w DSM-5, ma cechy wspólne z dwoma z nich: narcystycznym zaburzeniem osobowości i antyspołecznym zaburzeniem osobowości. Te cechy sprawiają, że jest to rodzaj osobowości, od którego warto się trzymać z daleka.
W poniższym artykule znajdziesz przydatne informacje, jak rozpoznać narcystycznych psychopatów. To nie zawsze jest łatwe, bo tego typu ludzie pełni są obłudy i uroku, przynajmniej dopóki nie dostaną tego, czego chcą (lub ktoś im to uniemożliwi). Spójrzmy.
Narcyzy i psychopaci, co ich charakteryzuje?
Aby dowiedzieć się, jacy są narcystyczni psychopaci, pierwszą rzeczą jest zrozumienie dwóch zaburzeń, od których ta nazwa powstała. Zobaczmy krótkie podsumowanie obu:
- Narcystyczne zaburzenie osobowości. Osoby cierpiące na to zaburzenie charakteryzują się silnymi cechami osobowości, takimi jak nadmierne poczucie własnej ważności, duża niepewność i brak empatii. To ludzie, którzy mają skłonność do konfliktów w związkach oraz głębokiej i nadmiernej potrzeby uwagi i podziwu.
- Osobowość psychopatyczna. Najbardziej charakterystyczną cechą psychopatów jest brak empatii. To ludzie, którzy manipulują innymi, nie mają wyrzutów sumienia i nie nawiązują prawdziwych więzi emocjonalnych.
Z tych dwóch zaburzeń rodzi się tak zwany narcystyczny psychopata, osobowość, która nie została jeszcze sklasyfikowana jako patologiczna, ale skrajnie dysfunkcyjna. W następnej sekcji wymieniamy najbardziej charakterystyczne cechy tych osób.
Jak rozpoznać narcystycznych psychopatów – cechy
Psychopaci narcystyczni zazwyczaj wykazują szereg zachowań typowych dla zaburzeń narcystycznych, a także antyspołecznych. Dlatego będą wykazywać kilka z następujących cech.
1. Brak norm społecznych
Narcystyczni psychopaci, prowokacyjnie lub potajemnie, mają tendencję do naginania reguł na swoją korzyść. Powtarzają tę niezgodność i tkają wokół niej siatkę ratunkową, która zwykle polega na obwinianiu kogoś innego lub kłamstwie.
2. Kłamstwa i oszustwa
Kłamstwo to ich codzienność. Mając niski poziom empatii i wyrzutów sumienia, zwykle nie mają żadnych skrupułów w oszukiwaniu innych, aby osiągnąć własne cele. Ich kłamstwa są często tak skomplikowane i szczegółowe, że naprawdę trudno je rozwikłać.
3. Nadmierne poczucie własnej wartości
Ich potrzeba bycia podziwianym zwykle rodzi się z nadmiernego poczucia wartości. Czują się lepsi od innych i próbują tak skonfigurować swoje środowisko, aby rzeczywistość i ich ego pokrywały się. Stąd maska społeczna, fałszywa pewność siebie i nieprzyjmowanie na siebie błędów i odpowiedzialności.
4. Brak empatii
Ta cecha jest wspólna dla psychopatów i narcyzów. Ich uczuciowość jest zimna i zdystansowana i chociaż tego typu człowiek stara się wyglądać na przyjacielskiego i czarującego, w pewnym momencie ujawnia się jego niezdolność do postawienia się na miejscu drugiej osoby.
5. Okrucieństwo i łamanie granic
Nadużycia, zwykle emocjonalne, jakich narcystyczni psychopaci wywierają na otaczających ich ludzi, zwykle wynikają z dwóch głównych powodów: utylitaryzmu oraz zachowania nadmiernej i kruchej samooceny, którą posiadają. Jeśli mogą dostać coś od innych, sprawiając, że druga osoba poczuje się źle, nie będą mieli z tym problemu.
6. Nieprzyjmowanie krytyki
Nie chodzi o to, że jest im trudno przetrawić krytykę lub że tego unikają, ale o to, że w ogóle nie mogą jej tolerować. Każdy komentarz, nawet konstruktywny, który szkodzi ich wizerunkowi, zostanie odebrany za pomocą kłamstw, manipulacji lub przemocy.
7. Ataki na samoocenę innych
Jak wspomnieliśmy wcześniej, ludzie tego typu łatwo mogą stać się okrutni. Jednak nie zawsze jest to ich pierwszy wybór w kontaktach z innymi. Najlepszym sposobem na wykorzystanie kogoś jest zniszczenie jego poczucia własnej wartości. W ten sposób o wiele łatwiej jest sprawić, by pomyśleli, że poddali się żądaniom narcystycznego psychopaty z ich własnej wolnej woli.
8. Rozwiązłe związki
Ponieważ psychopatyczni narcyzi postrzegają innych jako sposób na osiągnięcie własnych celów i zaspokojenie swoich pragnień, często mają relacje z kilkoma osobami jednocześnie. Chociaż ten fakt niekoniecznie jest naganny, sposób, w jaki wykorzystują swoje relacje, jest.
9. Fałszywe przekonania
Aby utrzymać obraz tak przesadnie wysoki, a jednocześnie tak kruchy, narcystyczny psychopata karmi zniekształcone myśli o sobie i innych. Zazwyczaj są zorientowani na dewaluację innych i wychwalanie własnych atrybutów.
10. Potrzeba uwagi
Zwykle znajdują się w centrum uwagi i starają się tworzyć grupy społeczne, które krążą wokół nich. Jeśli ktoś grozi temu protagonizmowi, prowadzi przeciwko niemu kampanię.
11. Impulsywność
Chociaż zależy to od konkretnego profilu jednostki, zaobserwowano, że niektórzy psychopaci narcystyczni podejmują decyzje impulsywnie. To osoby, które odczuwają taki dyskomfort, gdy coś zagraża ich samoocenie lub sieci ludzkich „narzędzi”, że impulsywnie przesadzają.
Należy pamiętać, że termin „narcystyczny psychopata” jest obecny tylko w kulturze popularnej. Jeśli podejrzewasz, że ktoś w Twoim środowisku pasuje do tego profilu, najlepiej trzymać się od niego z daleka. Możesz również potrzebować profesjonalnej pomocy, aby poradzić sobie z emocjonalnym spustoszeniem, jakie powodują, więc nie wahaj się go szukać.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Cuncic, A (2021). Qualities of a Narcissistic Sociopath. Very Well Mind. https://www.verywellmind.com/understanding-the-narcissistic-sociopath-4587611
- Duignan, B. (2020). What’s the Difference Between a Psychopath and a Sociopath? And How Do Both Differ from Narcissists?. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/story/whats-the-difference-between-a-psychopath-and-a-sociopath-and-how-do-both-differ-from-narcissists
- Tracy, N (2019). The Narcissistic Psychopath: Are Narcissists Psychopaths? Healthy Place. https://www.healthyplace.com/personality-disorders/psychopath/the-narcissistic-psychopath-are-narcissists-psychopaths
- Weiss, B., Sleep, C. E., Lynam, D. R., & Miller, J. D. (2021). Evaluating the instantiation of narcissism components in contemporary measures of psychopathy. Assessment, 28(1), 15-28.