Dr Ronald Schouten i „prawie psychopaci”

Psychiatra dr Ronald Schouten zaproponował kategorię „prawie psychopatów”, aby zdefiniować osoby, które spełniają różne kryteria diagnostyczne, ale nie spełniają istotnych cech typowego psychopaty. Pod tą nazwą grupuje się osoby, które nie otrzymały diagnozy klinicznej, nie popełniają przestępstw, ale wykazują zachowania aspołeczne.

Dr Ronald Schouten uważa, że „prawie psychopaci” często powodują więcej szkód niż zdiagnozowani w tej kategorii. Dzieje się tak dlatego, że lepiej się kamuflują i są lepiej przystosowani. Niestety jednak stają się jednocześnie równie destrukcyjni jak psychopaci kryminalni.

W związku z tym Ronald Schouten opublikował książkę, której tłumaczenie można by oddać jako „Prawie psychopata”. Temat wzbudził duże zainteresowanie, ponieważ widać, że jest wiele osób, które pasują do tej klasyfikacji i zajmują stanowiska władzy. Do innej grupy należą ci, których spotykamy w naszym życiu codziennym.

„Jeśli podejrzewasz, że osoba obok ciebie jest prawie psychopatą, porozmawiaj z kimś lub poproś o pomoc. Następnie możesz zdecydować o kolejnym kroku ”.

-Dr Ronald Schouten-

„Prawie psychopaci” – co mówi na ich temat dr Ronald Schouten

Cechy, które definiują „prawie psychopatów” są obecne na poziomie behawioralnym, afektywnym i interpersonalnym. Z behawioralnego punktu widzenia tego typu ludzie charakteryzują się impulsywnością i nieodpowiedzialnością. Bez problemu łamią zasady, a ich życie towarzyskie jest niestabilne. Mają pasożytnicze i źle zaplanowane zachowania.

Na poziomie emocjonalnym „prawie psychopaci” bardzo rzadko lub nigdy nie doświadczają poczucia winy, niepokoju lub wyrzutów sumienia. Ich zdolność do empatii, jeśli ją posiadają, jest minimalna. Doświadczają uczuć w bardzo powierzchowny sposób i mają trudności z nawiązaniem trwałych więzi z innymi ludźmi, a nawet z celami lub pomysłami.

Na poziomie interpersonalnym wyróżniają się egocentryzmem i arogancją. To ludzie obdarzeni dużą energią, mają zwykle wielki urok i dominują nad innymi. Często instrumentalizują ludzi wokół siebie i myślą bardziej o manipulowaniu innymi niż o nawiązywaniu z nimi więzi.

Psychopaci i „prawie psychopaci”

Ogólnie rzecz biorąc, tym, co charakteryzuje psychopatę, jest fakt przejawiania skrajnych zachowań antyspołecznych. Ważne jest, aby powiedzieć, że większość ludzi ma, w mniejszym lub większym stopniu, coś z kłamców lub manipulatorów. Jednak tego typu zachowania pojawiają się sporadycznie i zazwyczaj w bardzo specyficznych okolicznościach.

Tymczasem psychopaci, jak również w tym przypadku „prawie psychopaci” nieustannie zdradzają tego typu zachowania. W rzeczywistości nie pojmują pojęcia „inny”: dla nich inni ludzie są instrumentami, a nie równymi sobie. Wśród cech charakteryzujących psychopatów wymienić można:

• Inteligencja ponadprzeciętna i wielki urok osobisty.
• Pozornie zrównoważone zachowania i zdolności werbalne.
• Nie mają halucynacji ani nie prezentują urojeniowych myśli.
• Brak poczucia odpowiedzialności, nieszczerość i fałsz.
• Nagła impulsywność i trudności w ocenie i uczeniu się na podstawie przeżytych doświadczeń.
• Niewyjaśnione epizody niegrzecznego i wulgarnego zachowania, zwłaszcza podczas picia alkoholu.
• Groźby samobójstwa, które nie są realizowane.
• Te już wspomniane: egocentryzm, arogancja, manipulacja, słabe emocje, trudności w planowaniu i trzymaniu się planów itp.

Co zatem odróżnia psychopatów od „prawie psychopatów”? Ogólnie rzecz biorąc, samo stosowanie przemocy fizycznej i postępowanie przestępcze. Te pierwsze nie mają granic. Te ostatnie generują ofiary na poziomie emocjonalnym, a nie fizycznym.

Co zrobić w obliczu „prawie psychopatów”?

Zwykle nie spotykamy podręcznikowych psychopatów. Zamiast tego szanse na to, że wpadniemy na „prawie psychopatę”, są bardzo wysokie. W dzisiejszym świecie jest wielu ludzi, którzy należą do tej kategorii. Często odnoszą one duże sukcesy, a sukces rzadko jest kwestionowany przez społeczeństwo.

Bardzo trudno jest „bliskim psychopatom” szukać zmiany w swoim zachowaniu. Ich cechy sprawiają, że postrzegają siebie jako ludzi „ponadprzeciętnych”. Podobnie nie niosą ze sobą poczucia winy ani głębokiego bólu, z powodu których prawie nie uświadamiają sobie, że potrzebują pomocy.

Ich ofiary są często oszołomione wielkimi zaletami tych ludzi, takimi jak urok i inteligencja. Podobnie często nie mogą przyznać, że mają do czynienia z kimś o antyspołecznych cechach, ponieważ są pod wpływem ich manipulacji. Wielokrotnie minimalizują szkody, którym są narażeni.

Jeśli zauważysz, że jesteś w pobliżu kogoś, kto pasuje do klasyfikacji „bliskich psychopatów”, pierwszym krokiem jest ochrona siebie. Ustal granice i wyraźnie określ podstawy relacji, którą chcesz utrzymać, aby nie mogła używać wymówki, że nie wiedziała, gdzie są granice, kiedy uważano, że je przekracza.