Utrata postaci matki to zawsze złożona sytuacja. Dla dorosłych to trudny czas, który ciężko pokonać, ale jest to jeszcze trudniejsze, kiedy chodzi o dzieci. W dzieciństwie możemy nie w pełni zrozumieć, co się stało, więc przepracowanie żałoby staje się bardziej skomplikowane. A co się dzieje, gdy do śmierci matki doprowadziła przemoc na tle płciowym?
Dla sierot, które pozostawiła przemoc na tle płciowym, taka sytuacja może być znacznie trudniejsza. Nie tylko zmarła matka dziecka, ale także jego ojciec jest odpowiedzialny za to wydarzenie. W rzeczywistości przemoc na tle płciowym pozostawia po sobie wiele ofiar… Co możemy zrobić, aby pomóc dzieciom zamordowanych kobiet?
„Łzy nie są dla ludzi, których straciliśmy. Są dla nas. Abyśmy mogli o nich pamiętać, celebrować, tęsknić za nimi i czuć się ludźmi”.
-C.J. Redwine-
Jakie czynniki wpływają na proces żałoby sierot, które pozostawia przemoc na tle płciowym?
Sieroty z powodu przemocy na tle płciowym muszą stawić czoła podwójnej żałobie. Pierwsza to ta spowodowana śmierć zamordowanej matki. A druga to ta spowodowana stratą ojca, który popełnia samobójstwo, ucieka lub zostaje aresztowany.
Ta skomplikowana sytuacja może prowadzić do tego, że żałoba u takich dzieci przybiera postać patologiczną.
To, czy u najmłodszych rozwinie się zdrowa czy patologiczna żałoba, zależy od wielu czynników. Wśród nich dużą rolę gra wiek oraz rozwój poznawczy i emocjonalny dzieci. Ponadto znaczenie mają także przekazywane im informacje o tym, co się wydarzyło i osoba, która informuje o śmierci ich matki.
Poza tym wpływ ma również to, czy były one obecne w momencie zabójstwa, a także na związek uczuciowy, jaki łączył dzieci z obojgiem rodziców.
Jak sieroty z powodu przemocy na tle płciowym reagują na śmierć matki?
Po tym, co się wydarzyło, sieroty pozostawione przez przemoc na tle płciowym stają w obliczu zagmatwanego i niepewnego świata. I muszą się do niego dostosować bez najbliższych osób, które zapewniały im bezpieczeństwo i na których polegały.
Dlatego też normalne jest, że czują się niepewnie lub pojawiają się liczne emocje, takie jak złość, smutek i niepokój.
“Jeśli za bardzo stłumisz żałobę, może się podwoić.”
-Molière-
W takiej sytuacji pojawia się lęk przed samotności, przed życiem pozbawionym ochrony i opieki, a także przed porzuceniem. Z tego powodu zwykle wymagają od swoich nowych opiekunów dodatkowych dawek uwagi i troski, jednocześnie czując od nich wielką zależność.
Mogą nawet występować zachowania charakterystyczne dla dzieci w młodszym wieku. Zaprzeczanie rzeczywistości jest również bardzo powszechne u sierot, jakie pozostawia przemoc na tle płciowym. Towarzyszy im też często niemożność wyrażenia emocji, których doświadczają w wyniku tego, co się wydarzyło.
Z drugiej strony mogą pojawić się obsesyjne wyobrażenia o tym, co się stało, zachowania izolacyjne i odmowa nawiązywania nowych relacji, a nawet fizyczne dolegliwości o charakterze psychosomatycznym.
Co możemy zrobić, aby pomóc takim sierotom?
W obliczu tak skomplikowanej sytuacji jest rzeczą normalną, że sieroty z powodu przemocy na tle płciowym potrzebują pomocy z zewnątrz, aby prawidłowo przejść kolejne etapy żałoby.
Dlatego ważne jest, aby maluch zrozumiał, zaakceptował i odpowiednio przyjął to, co się wydarzyło. W tym celu ważne będzie, aby dziecko mogło wyrażać, jak się czuje.
„Nikt mi nigdy nie powiedział, że żałoba jest jak strach”.
-C.S. Chwytak-
Dlatego niezbędna jest praca nad przystosowaniem się dziecka do nowego środowiska domowego i rodzinnego, w którym nie ma już matki. W ten sposób pomożemy mu osiągnąć kolejny kluczowy krok: nawiązanie nowych zdrowych relacji.
Dzięki temu posuniemy się naprzód w uregulowaniu smutku z powodu straty i pamięci o jego matce. Wreszcie ważne jest, aby pracować z dzieckiem nad normalizacją emocji, które pojawiają się w związku z jego ojcem. W ten sposób pomożemy mu usprawiedliwić, uzasadnić jego gniew i mieszane uczucia, aby mógł je odpowiednio ukierunkować.
Biorąc pod uwagę złożoność sytuacji, wskazane jest skorzystanie z pomocy wyspecjalizowanego psychologa. W ten sposób zapewnimy sierotom najlepszą możliwą pomoc.
Zdjęcia dzięki uprzejmości Aarona Burdena, Nathana Bingle’a i Kelly Sikkema.