Leczenie osobowości typu borderline

Zachowania nieprzystosowawcze wiążą się ze zbyt wysokimi oczekiwaniami, a ich niespełnienie powoduje dyskomfort. Dlatego leczenie osobowości typu borderline ma kluczowe znaczenia dla normalnego funkcjonowania pacjenta.

Osobowość typu borderline charakteryzuje się uruchamianiem całego repertuaru nieadaptacyjnych zachowań w sytuacjach, które generują frustrację i dyskomfort.

W tym zaburzeniu częste jest również myślenie dychotomiczne, które warunkuje u tych ludzi ich relacje i postrzeganie świata. Z drugiej strony tłumaczyłoby to ich sztywne zachowania i ograniczałoby sferę afektywną, zawodową i społeczną. Leczenie osobowości typu borderline obejmuje zatem kompleksowe podejście obejmujące różne sfery życia.

Prawdą jest, że osoby cieszące się stabilnością emocjonalną mogą zareagować w niewłaściwy sposób w sytuacji, która spowoduje u nich dyskomfort. Istnieje jednak różnica między ludźmi z optymalną stabilnością emocjonalną a osobami z zaburzeniami osobowości typu borderline.

Polega na tym, że ci pierwsi zwykle wiedzą, jak bardzo mogą dać się ponieść emocjom. Natomiast w przypadku tych drugich reaktywność na dyskomfort jest zwykle na tyle większa, że może prowadzić nawet do ryzykownych zachowań.

Zaburzenie osobowości z pogranicza, czyli zaburzenie typu borderline

Zaburzenie osobowości typu borderline jest klasyfikowane w grupie B zaburzeń osobowości w DSM V. Charakteryzuje się niestabilnością emocjonalną, która przejawia się w relacjach międzyludzkich, obrazie własnej osoby i uczuciowości.

Impulsywność to kolejna z kluczowych cech, która osobowość borderline przejawia się w pełnej eskalacji emocji w obliczu nieprzyjemnych wydarzeń. Impulsywność w najgorszym przypadku może prowadzić do zachowań ryzykownych, z których jednym z najpoważniejszych jest samookaleczenie a także agresja wobec osób trzecich.

Spróbujmy więc z grubsza podsumować funkcjonowanie osób z zaburzeniami osobowości typu borderline. Otóż w sytuacjach, które generują nieprzyjemne emocje, ich eskalacja emocjonalna wchodzi zwykle na dość wysoki poziom.

Ta eskalacja emocjonalna prowadzi w konsekwencji do wysokiej reaktywności w stosunku do otoczenia, a powrót do stanu wyjściowego następuje wolniej niż u innych osób.

Leczenie osobowości typu borderline

Zaburzenie osobowości typu borderline często wiąże się również z innymi zaburzeniami (zaburzeniami odżywiania, nałogami i innymi zaburzeniami kontroli impulsów). Dlatego terapia psychologiczna jest konieczna i ważna w całym procesie leczenia zaburzeń osobowości typu borderline.

Zachowania nieadaptacyjne związane z zaburzeniem osobowości typu borderline mają krótkoterminowy skutek w łagodzeniu dyskomfortu, ale nie na dłuższą metę. W tej sytuacji leki mogą więc stanowić uzupełnienie dowolnej psychoterapii zaburzeń osobowości typu borderline.

Czasami konieczna jest również hospitalizacja lub określone leczenie zaburzeń towarzyszących. Poniżej przedstawiamy dwa sposoby na leczenie zaburzeń osobowości typu borderline.

1. Dialektyczna terapia behawioralna

Autorem dialektycznej terapii behawioralnej jest dr Marsha Linehan. Dialektyczna terapia behawioralna łączy strategie behawioralne ze strategiami akceptacji i zmiany poprzez model dialektyczny.

Tak więc dialektyka jest włączona do programu terapeutycznego, aby wyolbrzymiać absolutystyczne wnioski z myślenia dychotomicznego. To z kolei sprzyja akceptacji dyskomfortu i zmianie pewnych dysfunkcyjnych wzorców zachowań.

Tryby aplikacji leczenia

Standardowa dialektyczna terapia behawioralna dla osobowości chwiejnej emocjonalnie typu borderline to bardzo wszechstronny program, który obejmuje cztery tryby terapii:

• Terapia indywidualna. To jest podstawowy format. Za prowadzenie sesji indywidualnych odpowiada terapeuta. Sesje charakteryzują się tym, że odbywają się raz w tygodniu i trwają od 50 do 60 minut.
• Trening umiejętności. Odbywa się podczas terapii grupowej i jest uzupełnieniem terapii indywidualnej. W obu metodach musi uczestniczyć jednak inny terapeuta. Umiejętności trenowane w zaburzeniu osobowości typu borderline to umiejętności uważności, regulacja emocji, tolerancja dyskomfortu i efektywność interpersonalna. Sesje również odbywają się raz w tygodniu i trwają zwykle 2-3 godziny.
• Uogólnienie działań. Ma na celu pomóc pacjentowi zintegrować nabyte umiejętności w ich naturalnym kontekście. Odbywa się to za pomocą rozmów telefonicznych między sesjami, podczas gdy osoba wykorzystuje swoje umiejętności w naturalnych sytuacjach.
• Zespoły konsultacyjne. Wprowadzono je jako formę profilaktyki wypalenia zawodowego u terapeutów odpowiedzialnych za prowadzenie leczenia. Sesje sprawdzające odbywają się co tydzień z całym zespołem.

Poza tym, przed przystąpieniem do programu leczenia pacjent zobowiązuje się uczestniczyć w terapii przez szacowany czas (zwykle od 6 miesięcy do 1 roku). Brak udziału w czterech sesjach z rzędu jest zazwyczaj powodem przerwania terapii aż do końca kontraktu. Po tym okresie ponownie negocjuje się przystąpienie do terapii.

2. Terapia ikoniczna

Terapia ikoniczna narodziła się z inicjatwy Soledad Santiago Lópeza w Centrum Pomocy San Juan De Dios. Ten rodzaj terapii działa na podstawie modelu zintegrowanego, który obejmuje model wyjaśniający brak regulacji emocjonalnej oraz model terapeutyczny.

Ten drugi skupia się na różnych strategiach pracy nad nieadaptacyjnymi zachowaniami i aspektami wrażliwości, które zwiększają ryzyko zachowań niestabilnych.

Charakterystyka terapii ikonicznej i jej zastosowanie

Terapia ikoniczna polega na leczeniu zaburzeń osobowości typu borderline za pomocą ikon. Ikony te są sposobem na werbalizację pewnych aspektów zachowania nieadaptacyjnego w sposób nieoceniający.

Takie podejście sprzyja również wglądowi, pozwala na szkolenie umiejętności takich, jak tolerancja frustracji i promuje strategie akceptacji. Ponadto działa na inne aspekty, takie jak poczucie pustki, tożsamość osobista, poczucie własnej wartości. itp.

Ta ciekawa terapia składa się z 32 ikon, które dana osoba może umieścić na swego rodzaju mapie. To zadanie pozwala jej następnie przeorientować się od negatywnych emocji do najbardziej użytecznej strategii radzenia sobie. Ta strategia radzenia sobie jest również przedstawiona przez ikonę.

Jeśli chodzi o czas trwania tej terapii, wynosi on około 12 tygodni i odbywa się raz w tygodniu w połączeniu z sesjami grupowymi, indywidualnymi i rodzinnymi.