Eugen Bleuler: pionier badań nad schizofrenią

Eugen Bleuler urodził się w 1857 roku w Zurychu. Podczas swojej kariery zawodowej wniósł bardzo znaczący wkład w dziedzinie psychologii. To nie jedyny powód dla którego warto poznać bliżej tego naukowca.

W tym artykule omówimy jeszcze inne przyczyny, dlaczego, uważamy za ważne poznanie biografii tego psychiatry. Przybliżymy jego postać oraz niektóre z jego najwybitniejszych prac i badań.

Chociaż, zanim zaczniemy mówić o dokonaniach, jakie wniósł do psychiatrii Eugen Bleuler, warto wspomnieć o czymś jeszcze. Nie możemy zignorować ważnego wpływu, jaki miał na niego Freud, którego uważa się za ojca psychoanalizy.

Cała twórczość tego naukowca urzekła Bleulera do tego stopnia, że uważał do za największy autorytet. Zobaczymy później, jak ten wpływ odbije się również na jego studiach.

Jak zaczynał Eugen Bleuler?

Jak wskazuje artykuł Paul Eugen Bleuler i pochodzenie terminu schizofrenia, psychiatra ten rozpoczął studia medyczne w swoim rodzinnym Zurychu. Przez jakiś czas pracował tam jako psychiatra. Następnie przeniósł się do Paryża, Londynu, a potem do Monachium, aby kontynuować rozpoczęte badania w tej dziedzinie.

W Monachium pracował w laboratorium, aż w 1885 roku został asystentem lekarza w Burghölzli. W następnym roku został dyrektorem Szpitala Psychiatrycznego Rheinau w wieku zaledwie 29 lat.

Po tak wspaniałym początku kariery zawodowej, dokładnie 12 lat później, został mianowany starszym wykładowcą psychiatrii na Uniwersytecie w Zurychu.

Histeria Zygmunta Freuda

Jedną z rzeczy, która najbardziej interesowała Eugena Bleulera w badaniach Freuda, były jego artykuły o histerii. Z jakiegoś powodu Bleuler szczególnie interesował się hipnozą i introspekcją, co spowodowało, że chłonął całą wiedzę i postępy Freuda.

Jednak pomimo fiksacji, jaką Eugen Bleuler mógł mieć na punkcie Freuda, zawsze zachowywał dużą ostrożność w wyciąganiu wniosków. Bardzo wyraźnie wskazuje na to artykuł, o którym wspomnieliśmy, Paul Eugen Bleuler i pochodzenie terminu schizofrenia.

Mianowicie Eugen Bleuer miał pewne zastrzeżenia odnośnie niektórych konceptów omówionych przez Freuda, takimi jak choćby libido.

„Dokonana w ten sposób transpozycja libido obiektu w libido narcystyczne pociąga za sobą w oczywisty sposób rezygnację z celów seksualnych, deseksualizację, a zatem swego rodzaju sublimację”.

-Zygmunt Freud-

Podsumowując zatem, Bleuler uważał Freuda za wielki autorytet i wykorzystał jego koncepcje psychoanalizy, aby móc znaleźć wyjaśnienie jednego ze swoich wielkich odkryć. Jednak należy podkreślić, że choć zgadzał się z Freudem, pod wieloma względami różnił się też od niego.

Narodziny terminu schizofrenia

Krokiem milowym stał się artykuł opublikowany w Amerykańskim Dzienniku Psychiatrycznym, Paul Eugen Bleuler i narodziny schizofrenii (1908). Pokazuje on, że Eugen Bleuler ukuł termin schizofrenia po raz pierwszy w kwietniu 1908 roku. Dlatego jest całkiem możliwe, że użył do tego pewnych koncepcji psychoanalizy Zygmunta Freuda.

Podobnie, można tu również dostrzec echa konceptu demencji i jej różnych form, które wcześniej wymyślił Kraepelin. Jednak Eugen Bleuler zdał sobie sprawę, że termin ten odnosi się do objawu schizofrenii.

Biorąc pod uwagę swoje dogłębne badania na ten temat, bardziej precyzyjnie sformułował to, na co cierpiały badane przez niego osoby. Eugen Bleuler wskazywał na pewien podział w procesie myślowym. Dlatego nazwa schizofrenia wywodzi się z języka greckiego od „schizo” (podział) i „frenia” (umysł).

Podtypy schizofrenii

Kiedy ten termin został wymyślony, Eugen Bleuler nie zaprzestał badań nad chorobą. Na podstawie badań, które Kraepelin przeprowadził już na demencji, doszedł do wniosku, że w schizofrenii istnieją różne podtypy.

Trzy podtypy to: schizofrenia paranoidalna, katatoniczna i emocjonalna lub hebefreniczna. Wszystkie zostały już wcześniej zebrane przez Kraepelina, ale Eugen Bleuler nie podążył za wszystkimi jego teoriami.

Otępienie zdefiniowane przez Kraepelina nie uwzględniało faktu, że nie zawsze występowało postępujące pogorszenie. Nie brał również pod uwagę, że demencja nie pojawiała się wcześnie, jak schizofrenia. Ponadto nie zauważył tym bardziej, że podtypy wzajemnie się wykluczały.

W tym wszystkim Eugen Bleuler przeprowadził własne badania, aby opracować nową koncepcję, bardziej zgodną z rzeczywistością, którą on sam przeanalizował. Dlatego dzisiaj używamy terminu schizofrenia doskonale wiedząc, co dokładnie oznacza. I zawdzięczamy to całej pracy, jaką wykonał ten psychiatra.

Eugen Bleuler a Sterylizacja eugeniczna

Przed zakończeniem warto również zwrócić uwagę na koncepcję sterylizacji eugenicznej. To praktyka polegająca na sterylizacji osób chorujących na schizofrenię w celu zapobieżenia dziedziczeniu choroby przez ich dzieci.

W chwili obecnej wiemy, że schizofrenia nie jest chorobą, którą można by uznać za dziedziczną. W rzeczywistości, jeśli nawet ktoś z rodziny na nią cierpiał, nie oznacza to, że spotka to również innych członków rodziny.

Jednak w czasach Eugena Bleulera badań nad schizofrenią było niewiele i a nauka w tej dziedzinie stawiała dopiero pierwsze kroki. To w pewnym stopniu może tłumaczyć tak radykalną metodę prewencji.

Mimo wszystko Eugen Bleuler wydatnie przyczynił się do zbadania jednej z chorób, na którą cierpi obecnie ponad 21 milionów ludzi – jak wynika z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Wykonał w ten sposób godną pochwały pracę, która mimo wielu aspektów wymagających doszlifowania, pozwoliła na duży postęp w tej dziedzinie.