Wypalenie zawodowe wśród pracowników służby zdrowia

Pracownicy służby zdrowia są nieustannie narażeni na stresujące sytuacje. Praca mająca na celu dbanie o zdrowie innych, często nie licząc się z czasem, a czasem bez wystarczających środków, może generować duży stres w pracy.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Isabel Monzonís Hinarejos.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Praca w dziedzinie zdrowia to złożone, niejednokrotnie bardzo skomplikowane zadanie. Specjaliści w tej dziedzinie pracują przecież nad utrzymaniem i poprawą zdrowia innych ludzi, a to może być bardzo stresujące. Niestety, obecnie wśród pracowników służby zdrowia bardzo często występuje wypalenie zawodowe.

Już w 1943 roku Abraham Maslow postawił zdrowie u podstawy opracowanej przez niego piramidy potrzeb, obok fizjologicznych, takich jak sen, jedzenie, oddychanie itp. Ponadto dodał również fizyczne bezpieczeństwo na drugim szczeblu swojej piramidy, w grupie potrzeb dotyczących bezpieczeństwa.

Dlatego zdrowie ludzi ma tak olbrzymie znaczenie. Zatem jego brak – lub poczucie braku – wywołuje w człowieku niepokój, brak bezpieczeństwa, poczucie zagrożenia.

Skąd się bierze wypalenie zawodowe u pracowników służby zdrowia?

Środowisko szpitalne to przestrzeń, w której występują sytuacje o dużym ciężarze emocjonalnym. Zarówno pacjenci, jak i członkowie ich rodzin mogą doświadczać intensywnych reakcji emocjonalnych, w które będzie lub może być zaangażowany lekarz.

W tym kontekście, badania analizujące stresory u pracowników służby zdrowia wskazują, że głównie dotyczą one następujących czynników:

• Harmonogramy pracy.
• Opieka nad osobami chorymi, które w pewnym momencie przechodzą kryzys.
• Uczucia wywoływane przez śmierć pacjentów.
• Żądania osób niezadowolonych z otrzymanych usług.

Ponadto, w wypowiedziach lekarzy, zwracają również uwagę na następujące kwestie:

• Przekazywanie złych wieści ludziom, którzy już znajdują się w bardzo „delikatnym” momencie pod względem fizycznym i emocjonalnym.
• Wysokie oczekiwania pacjentów wobec służby zdrowia i opieki zdrowotnej
• Praca w nadgodzinach w stresujących sytuacjach.
• Przeciążenie pracą.
• Brak środków na optymalną opiekę nad pacjentem.

Ale to jeszcze nie wszystko. Warto wspomnieć również o czynnikach interpersonalnych, które dotyczą nie tylko pracowników służby zdrowia. Najbardziej powszechne i znane to zachowanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym lub relacje między samymi specjalistami.

Do tego wszystkiego konieczne są strategie łagodzenia stresu, który utrudnia pracę lekarzy, pielęgniarek, pracowników pogotowia i innych specjalistów.

Jak zmniejszyć wypalenie zawodowe pracowników służby zdrowia

Zespół wypalenia zawodowego u pracowników służby zdrowia generuje:

• Niezadowolenie z pracy.
• Pogorszenie środowiska pracy.
• Obniżona jakość pracy.
• Nieobecność w pracy.
• Porzucenie zawodu.
• Przyjmowanie postaw bierno-agresywnych wobec pacjentów.

Aby rozwiązać te problemy, należy wprowadzić zmiany w strategiach, strukturach pracy, metodologiach itp. Jednak każdy specjalista może również rozwinąć pewne osobiste umiejętności, aby zmniejszyć stres w pracy. Najważniejsze z nich zostaną wyjaśnione poniżej.

Umiejętności komunikacyjne

Niedawne badanie dotyczące wypalenia zawodowego pracowników służby zdrowia miało na celu ustalenie, jaki wpływ na ten stan miały umiejętności komunikacyjne. Odkrycia wskazują, że lekarze z lepszymi umiejętnościami komunikacyjnymi cierpią dużo mniej z powodu wyczerpania emocjonalnego.

Ponadto w pracy bardziej doświadczają poczucia osobistego spełnienia.

Ponadto umiejętności komunikacyjne przynoszą korzyści nie tylko samym specjalistom w dziedzinie służby zdrowia. Mają również pozytywny wpływ na pacjenta. W rzeczywistości komunikacja z pacjentem jest istotną częścią procesu opieki zdrowotnej. Daje poczucie bezpieczeństwo, a tym samym poprawia jakość praktyki klinicznej.

Relacja terapeutyczna

Badania wskazują, że lepsze wyniki kliniczne rosną wraz z poprawą relacji terapeutycznej, czyli relacji między lekarzem a pacjentem. Ten fakt można wyjaśnić następującymi przyczynami:

• Lepsze możliwości diagnostyczne dzięki znajomości zmiennych psychospołecznych pacjenta.
• Zwiększony efekt placebo.
• Lepsze przestrzeganie zaleceń terapeutycznych i diagnostycznych przez pacjenta.
• Bardziej realistyczny wybór oparty na udziale pacjenta w podejmowaniu decyzji.

Inteligencja emocjonalna

Istnieje odwrotnie proporcjonalny związek między inteligencją emocjonalną a stresem zawodowym. Większość badań koncentruje się w tej dziedzinie na pielęgniarstwie. Mimo to wyniki można ekstrapolować na inne placówki opieki zdrowotnej.

Wskazują one, że im więcej treningu inteligencji emocjonalnej, tym mniej stresu. W konsekwencji rzadziej występuje wypalenie zawodowe.

Jednym ze sposobów na zwiększenie inteligencji emocjonalnej jest rozwinięcie regulacji emocjonalnej. Dzieje się tak, ponieważ w psychologii regulowanie emocji uważa się za podstawowy proces inteligencji emocjonalnej. Dlatego, dzięki regulacji emocjonalnej będziemy w stanie kontrolować i zarządzać emocjami w sytuacjach stresowych.

Krótko mówiąc, nie można zaprzeczyć, że pracownicy służby zdrowia często narażeni są na stresujące sytuacje. W wielu przypadkach specjalista nie ma żadnego indywidualnego wpływu na czynniki zewnętrzne.

Z drugiej strony na tym poziomie może pracować jednak z wymienionymi wyżej zmiennymi wewnętrznymi, które również działają jako modulatory stresu.

Przeczytaj na Piękno umysłu

Wypalenie emocjonalne – czym jest i jak go uniknąć?

Wypalenie emocjonalne sprawia, że zaczynasz pracować wolniej, a Twoja wydajność drastycznie spada. Co możesz zrobić, by Cię nie zdominowało?