Dzisiaj mamy do czynienia z tak kontrowersyjną postacią, jakich niewiele można spotkać. Kochana i jednocześnie prawie tak samo nienawidzona prawie, ta żelazna dama prowadziła swój kraj w czasach wielkiego konfliktu. Indira Gandhi nie jest jednak znana młodszym zachodnim pokoleniom i chcieliśmy przedstawić jej życie jako wiodącej postaci politycznej tamtych czasów.
Indira Gandhi to pierwsza kobieta na stanowisku premiera w Indiach. Jej matka zajmowała się obroną praw najbardziej pokrzywdzonych warstw społeczeństwa. Jej ojciec, Jawaharlal Nehru, był przywódcą niepodległościowym Imperium Brytyjskiego a także premierem Indii.
W czasie swojej kariery politycznej Indira Gandhi stawiła czoła wielkim potęgom światowym. To właśnie ona przekształciła Indie w piątą potęgę nuklearną. Jej pracę jako pierwszej postaci politycznej w Indiach ocenia się jednak z dużą ilością światłocieni. Indira nigdy nie kroczyła ścieżką usłaną różami.
Indira Gandhi – wczesne lata życia
Urodziła się w Allahabadzie 19 listopada 1917 roku. Mówi się, że jako dziecko podziwiała Joannę d’Arc. Jej matka zmarła, gdy Indira była jeszcze bardzo młoda. Jej ojciec natomiast mieszkał z dala od niej z powodu swojego pełnego poświęcenia polityce kraju. Odziedziczyła powołanie polityczne ojca i bardzo wcześnie pojawiło się u niej pragnienie służenia swojemu krajowi.
Przez pewien odbierała wykształcenie u starannie wybranych nauczycieli w swoim domu. Potem zaczęła uczęszczać do szkoły chrześcijańskiej w Delhi i Genewie. Po śmierci matki próbowała nawet zakończyć studia w Oksfordzie. Niestety wybuch II wojny światowej udaremnił akademickie aspiracje Indiry Gandhi.
Podczas pobytu w Oksfordzie Indira wznowiła przyjaźń z Feroze Gandhi, za którego potem wyszła za mąż. Pobrali się w marcu 1942 roku i mieli ze sobą dwoje dzieci. Po krótkim romansie jej małżeństwo zakończy się jednak niepowodzeniem z powodu niewierności męża.
Jej kariera polityczna
Po powrocie do Indii Indira Gandhi zainteresowała się polityką i zaczęła wówczas współpracować ze swoim ojcem, premierem Indii. Wkrótce stała się jego prawą ręką.
Wstąpiła do Partii Kongresowej i aktywnie wspierała ojca w walce o niepodległość Indii. Ruchowi temu przewodził Mahatma Gandhi, z którym Indira nie miała żadnego związku pomimo tego samego nazwiska. Indie uzyskały niepodległość od rządów brytyjskich 15 sierpnia 1947 r.
W pierwszych latach niepodległości Indii kariera Indiry przebiegała równolegle do kariery jej ojca, aż do jego śmierci w 1964 roku. Indira Gandhi zaczyna przejmować różne funkcje ministerialne, stając na pierwszej linii polityki swojego kraju.
W 1966 roku wystawiono kandydaturę Indiry na Sekretarza Generalnego Partii Kongresowej. Zaraz potem zostanie również wybrana na nowego premiera Indii. W ten sposób stała się pierwszą kobietą w Indiach, która uzyskała pozycję polityczną tego kalibru.
Niektórzy z jej biografów podkreślają, że stanowisko Indiry Gandhi jako premiera zasugerowała partia nie mając czystych zamiarów. Próbowali wybrać kogoś, kim można manipulować, kogoś, czyją główną funkcją będzie tworzenie wizerunku partii, ale bez udziału w ważnych decyzjach.
Prawda jest taka, że pani Gandhi w żaden sposób nie poddała się jednak tej manipulacji. Od samego początku zdobyła więc wielu wrogów wśród swoich szeregów.
Indira Gandhi i jej polityka
Dwukrotnie została wybrana premierem. Po raz pierwszy od 1966 do 1977 roku. A następnie w 1980 roku aż do śmierci w zamachu w 1984 roku. Pierwszy okres Indiry Gandhi na stanowisku premiera Indii charakteryzował się postępową polityką i wysiłkami mediacyjnymi, aby wzmocnić powiązania między krajami niezaangażowanymi.
To wyraźnie postępowe stanowisko było wielokrotnie zagrożone przez jej własną partię. Mimo to wprowadziła w kraju programy modernizacji rolnictwa. Wśród nich szczególnie wyróżniają się propozycje pod nazwą Zielona Rewolucja a potem Biała Rewolucja.
Reformy opierały się na ochronie nasion, upraw i produkcji mleka, które miały na celu położyć kres niedożywieniu w Indiach.
Opracowała także program nuklearny i kosmiczny, poza licznymi zwycięstwami w wojnie z Pakistanem i późniejszym stworzeniem Bangladeszu. Jej strategie polityki zagranicznej wystawiły ją jednak na poważną konfrontację z amerykańskimi interesami w tej dziedzinie. Zwłaszcza prezydent Nixon nie darzył jej sympatią, nazywając ją „starą czarownicą”.
Mimo to w 1971 roku, po ostatnich wyborach, Indira Gandhi nie była w stanie spełnić wielu ze swoich obietnic wyborczych. Rząd Gandhi zaczął podejmować niezwykle niepopularne działania a nawet został oskarżony o korupcję i oszustwa wyborcze.
Wydarzenia te powodują liczne napięcia w Indiach, i w konsekwencji Indirę Gandhi skazuje się na rezygnację ze stanowiska premiera. Ponadto dyskwalifikują ją na okres sześciu lat, aby uniemożliwić jej powrót na stanowisko.
Żelazna dama uważa jednak, że jest ofiarą spisku przeciwko niej, odmawia złożenia rezygnacji i w 1975 roku ogłasza w Indiach stan wyjątkowy. Wspierana przez syna, krytykuje również prasę i wsadza do więzienia swoich przeciwników.
Do tego wszystkiego przykłada się jej ambitny syn Sanjay, który rozpoczyna przerażający program masowej sterylizacji w Indiach, twierdząc, że kraj jest zbyt zaludniony, by móc skutecznie nim rządzić. Przy wszystkich tych niepopularnych działaniach dochodzi do nowych wyborów, które wykluczają zarówno Indirę Gandhi jak i jej syna z prezydentury Indii.
Reelekcja i zamach
Pomimo upadku Indira zostanie ponownie wybrana na premiera w roku 1980. To wydarzenie zbiega się w czasie ze śmiercią jej syna Sanjaya, który ginie w katastrofie lotniczej. Podczas tej nowej kadencji przewodniczenia rząd Indiry Gandhi musi stawić czoła separatystycznym żądaniom niektórych stanów w Indiach, takich jak Pendżab.
To terytorium większości sikhów, których duchowy przywódca zaczął brutalnie nękać centralną władzę Indii.
Niektóre teorie twierdzą, że frakcje separatystyczne były zasilane przez tajne służby krajów, których Indira Gandhi nie popierała w jego polityce. Tak czy inaczej, próby niepodległościowe ostatecznie wyczerpują cierpliwość Indiry Gandhi, która twardą ręką nakazuje zajęcie centrum ideowego Sikhów, Złotej Świątyni.
Ten atak powoduje setki śmiertelnych ofiar wśród niezależnych Sikhów. W ten smutny sposób kończy się żywiołowa nienawiść członków wspomnianej społeczności do pani premier i jej rządu.
W 1984 roku dwóch ochroniarzy znajdujących się najbliżej Indiry Gandhi strzela do niej z bliskiej odległości w jej własnym domu. Żelazna dama Indii ginie na miejscu w tym zamachu. Wygląda na to, że obaj byli bojownikami sikhijskimi, którzy infiltrowali ochronę pani premier.
Po zabójstwie Indiry Gandhi w północnych Indiach wybucha przemoc i prześladowania Sikhów. W Indiach trwa seria zamieszek, w których ginie ponad tysiąc osób.
Dziedzictwo pełne światłocieni
Obecność Indiry Gandhi w rządzie jej kraju ma dwa bardzo skrajne aspekty. Z jednej strony Indira bardzo pozytywnie wpłynęła na to, że Indie stały się nie tylko niepodległym, ale także samowystarczalnym krajem. Dzięki jej polityce Indie przekształciły się w potęgę światową.
Z drugiej strony, wydaje się, że aby osiągnąć swoje cele, nie wahała się użyć korupcji i podejmować działania, które w niektórych przypadkach były całkowicie błędne i niefortunne.
Na przestrzeni swojej politycznej i żywiołowej trajektorii, historyczna postać Indiry Gandhi wydaje się przyjmować różne typy osobowości i różne typy przywództwa. Frapujący charakter jej rządów sprawił, że próbowano wyjaśniać go z punktu widzenia psychologii społecznej. To bez wątpienia osobowość pełna dwuznaczności, ale z pewnością zasługuje na to, by ją poznać i przestudiować jej życie.
„Są nadzieje, których nie można spełnić nawet w ciągu całego życia (…). Teraz płomienie zgasły, prochy są zimne i wkrótce zostaną zebrane w brązowej urnie. Rajiv będzie musiał zabrać je samolotem, aby, zgodnie z jej pragnieniem, rozsypać po zaśnieżonych górach Kaszmiru śmiertelne szczątki Matki Indiry, najbardziej kochanej i znienawidzonej kobiety w Indiach.
-Paola Capriolo