Emocje dzieci i trzy kolory świateł – poznaj bliżej tę metodę

System trzech świateł znany z ruchu ulicznego może pomóc dzieciom w wieku 4 do 10 lat lepiej zrozumieć i kontrolować emocje. Dzieci w tym wieku potrafią nazwać podstawowe emocje, ale mają trudności z zarządzaniem nimi. System trzech świateł wykorzystuje klasyczne symbole w postaci czerwonego, żółtego i zielonego światła, aby zwrócić dziecku uwagę na to, że pojawiły się u niego np. negatywne emocje, z którymi należy coś zrobić.

Większość dzieci doskonale rozumie, co symbolizują światła sygnalizacji ulicznej, ponieważ widzą je na co dzień. Dlatego właśnie jest to bardzo praktyczne narzędzie w pracy z dziećmi, które muszą nauczyć się kontrolować swoje emocje. Czerwony oznacza stop, żółty nakazuje poczekać lub zwolnić, a zielony pozwala jechać dalej. Dzięki wykorzystaniu systemu trzech świateł dzieci zaczynają postrzegać zarządzanie emocjami jak grę.

Jak zatem nauczyć dzieci, by przypisywały dany kolor światła do odpowiednich emocji? Należy zacząć od tego, by stworzyć w głowie dziecka skojarzenia pomiędzy daną emocją a określonym kolorem. Poniżej wyjaśniamy, na czym polega ten proces.

“Świadomość własnych emocji to podstawa niezbędna do wykształcenia fundamentalnej umiejętności inteligentnego emocjonalnie człowieka: otrząsania się ze złego nastroju.”

–Daniel Goleman–

Emocje i umiejętność ich kontrolowania

Dlaczego tak ważne jest, by dzieci uczyły się zarządzać swoimi emocjami? Laura Chica, psycholog i coach uważa, że jest to jedna z kluczowych umiejętności, jakie powinno wykształcić dziecko, ponieważ pomaga ona osiągnąć lepszą samoświadomość.

Dzieci potrzebują zdolności do określania, jaką odczuwają emocję. Powinny również wiedzieć, jak na nie reagować i mieć świadomość tego, że ich reakcja zależy  dużej mierze od ich nastroju. Mają jednak kontrolę nad tym, jaką reakcję wybiorą.

Przeprowadzone w 2009 r. przez Pamelę M. Cole badania wykazały, jak duży wpływ ma nauka zarządzania emocjami u dzieci na ich późniejszy rozwój emocjonalny. Właśnie dlatego chcemy przybliżyć ideę systemu trzech świateł. Jest to świetny sposób na to, by pomóc dzieciom nauczyć się kontrolować swoje emocje.

Zespół psychologów z Wydziału Psychologii i Neuronauki z Uniwersytetu Duke’a również podkreśla, jak ważna jest w procesie rozwoju nauka kontrolowania własnych emocji. Wyniki przeprowadzonych przez nich badań wskazują, że osoby, które jako dzieci nie uczą się zarządzania emocjami, są częściej narażone na choroby w dorosłym życiu.

Trzy kolory sygnalizacji ulicznej – jakie emocje symbolizują?

Czerwony

STOP, uspokój emocje. Jeśli nie jesteś w stanie kontrolować emocji, szczególnie złości, musisz się zatrzymać, jak gdybyś był na skrzyżowaniu przy czerwonym świetle. Jeśli uczucie złości zaczyna Cię przytłaczać, zrób pauzę i zastanów się, dlaczego tak się czujesz.

Żółty

POMYŚL nad obecnym problemem i związanym z nim uczuciem. “Jak się teraz czuję?, “Czy jestem zły?”, lub “Czy jestem smutny?” Poproś dziecko, żeby zastanowiło się, czy mogłoby zareagować na daną sytuację w inny sposób. Niech pomyśli, jaka reakcja byłaby najbardziej adekwatna. Jakie rozwiązanie byłoby najbardziej korzystne dla dziecka i dla otoczenia?

Zielony

DZIAŁAJ, rozwiąż problem. Kiedy dziecko przemyśli możliwe rozwiązania, wybiera najlepszą w jego opinii opcję. Następnie wprowadza ją w życie. Wzmacnianie pozytywnych reakcji jest niezwykle ważne w procesie uczenia się. Zgodnie ze stworzoną przez Skinnera teorią wzmocnienia, pozytywne komunikaty wzmacniające pozwalają dziecku poczuć, że jego wysiłek jest dostrzegany i doceniany. Dzięki temu chętniej powtarzają te same zachowania w przyszłości.

Podsumowując, zarządzanie emocjami to jedna z podstawowych umiejętności, jakie powinny w sobie wykształcić dzieci. Dorośli muszą zapewnić dziecku narzędzia, dzięki którym będą one w stanie lepiej panować nad własną złością, strachem i frustracją. System trzech świateł to jeden z najbardziej przystępnych i praktycznych sposobów na pomoc dzieciom w zrozumieniu swoich emocji i reakcji na nie.