Tętniak naczyń mózgu to w pewnym uproszczeniu nadmierne rozszerzenie ścianki tętnicy mózgowej. Najtrudniejszym aspektem wszystkich tych schorzeń naczyniowych jest to, że zwykle nie wykazują żadnych objawów.
Stopniowo, bez zauważenia tego przez osobę dotkniętą chorobą, obszar ten staje się nierówny i wybrzuszony, co może doprowadzić w efekcie do pęknięcia naczynia. Jeśli w takim przypadku nie będziesz działać szybko, tętniak naczyń mózgu może przynieść ze sobą poważne konsekwencje, włączając w to także śmierć.
Większość z nas zna z pewnością tę, czy inną osobę, która znalazła się w tej trudnej sytuacji. Są między nami bez wątpienia ludzie, którzy dzięki wczesnemu wykryciu tego problemu zdrowotnego skorzystali z zalet w postaci szybkiego zabiegu chirurgicznego. Klasycznym przykładem takiego zabiegu jest embolizacja.
Ludzie, którym wczesne wykrycie problemu pomogło uporać się z chorobą, mogą być w stanie kontynuować normalne życie bez znaczących konsekwencji. Inni pacjenci natomiast muszą żyć z groźbą w postaci pęknięcia tętniaka w dowolnym momencie.
Cokolwiek by się nie miało wydarzyć w tej kwestii, istnieje jedna informacja, o której nie należy nigdy zapominać. Tętniak naczyń mózgu najczęściej pojawia się w wieku od 40 do 65 lat. Niemniej jednak może również wystąpić u młodych ludzi, a nawet dzieci. Czasami pewne problemy genetyczne lub wady układu tętniczo-żylnego mogą także powodować te niebezpieczne zmiany tętnicze w naszym mózgu.
Tętniak naczyń mózgu może pojawić się u każdego z nas niezależnie od wieku. Częściej jednak tego typu problemy zdrowotne występują u osób, które ukończyły 40 lat. Częściej także pojawiają się u kobiet, niż u mężczyzn. Ogólnie rzecz biorąc średnio jedna na tysiąc osób może cierpieć z powodu tętniaka naczyń mózgu, który pojawi się na którymś etapie życia.
I chociaż ten stan nie wiąże się z żadnymi specyficznymi objawami, to wciąż jednak wiąże się z pewnymi czynnikami podwyższonego ryzyka, o których należy zawsze pamiętać. Możesz dowiedzieć się czegoś więcej na ten temat czytając nasz dzisiejszy artykuł!
Czym tak naprawdę jest tętniak naczyń mózgu?
Tętniak naczyń mózgu jest zmianą naczyniową, która może pojawić się w tętnicy lub żyle biegnącej w obszarze mózgu. Przepływ krwi gromadzi się w jednym z segmentów naczynia, co powoduje rozszerzenie fragmentu tętnicy lub żyły. Ten konkretny fragment naczynia następnie rozszerza się przyjmując kształt zbliżony do bańki.
Wyniki badania przeprowadzonego przez naukowców z Departamentu Chirurgii Wydziału Medycyny na Uniwersytecie w Oklahomie (oryg. University of Oklahoma) wykazują, że prawie 85% tętniaków znajduje się w prawie tym samym miejscu. Zazwyczaj są one zlokalizowane u podstawy mózgu. To miejsce nosi fachową nazwę kręgu lub koła Willisa ( z łaciny circulus arteriosus cerebri), albo też po prostu koła tętniczego mózgu.
W zależności od swojego kształtu, wielkości i lokalizacji możliwe jest rozróżnienie trzech rodzajów tętniaków naczyń mózgu:
- Tętniaki kranio-sakralne zwane też potocznie „jagodowymi” lub „workowatymi”. Pojawiają się one na ścianach tętnic. Nie są wadami wrodzonymi i rozwijają się przez całe życie. Są to najczęściej występujące odmiany tego problemu zdrowotnego.
- Tętniaki wrzecionowate. Są one znacznie trudniejsze do wykrycia i późniejszego leczenia. Zamiast mieć kształt charakterystycznego bąbla, mają one tendencję do wpływania na dużą część tętnicy mózgowej, powodując w wielu wypadkach zakrzepicę.
- Tętniaki rozwarstwiające. Ta typologia jest najmniej powszechna i dotyczy głównie młodszych osób. Tętniaki w tej odmianie mogą być spowodowane między innymi problemami dziedzicznymi, infekcjami, zapaleniem stawów, dysplazją włóknisto-mięśniową i miażdżycą.
Jakie typowe objawy charakteryzują tętniak naczyń mózgu?
Tak jak już wspomnieliśmy na samym początku, tętniak naczyń mózgu jest chorobą przebiegającą w zasadzie bezobjawowo. Ale nawet biorąc to pod uwagę, musisz pamiętać o tym, że pęknięcie tętniaka może przejawiać się poprzez pewne określone objawy.
Właśnie wtedy powinieneś działać szybko i bez sekundy zwłoki. Pamiętaj o następujących wskazówkach. Mogą one wskazywać, że cierpisz na tętniak naczyń mózgu, choć nie jest to warunek konieczny:
- Nagły, niezwykle silny ból głowy. Wiele osób opisuje tę sytuację jako najgorszą migrenę w ich życiu. Jest to ból niesamowicie wręcz intensywny i paraliżujący, powodując nierzadko sztywność szyi, łzawienie z jednego oka, a nawet całkowity paraliż w tym właśnie oku.
- Podobnie często występują wtedy wymioty i zawroty głowy.
- Wrażliwość na światło.
- Problemy z koordynacją i ogólnie zaburzenia motoryki.
- Trudności w jasnym myśleniu i rozumowaniu.
- Zaburzenia mowy (afazja).
- Utrata przytomności.
Jak można zdiagnozować tętniak naczyń mózgu?
Lekarze wykorzystują różnego rodzaju skale do oceny stanu zaawansowania tętniaka naczyń mózgu. Najczęstsze z nich to skala Glasgow (jeśli dana osoba straciła przytomność) oraz skala Hunta i Hessa. W tym ostatnim przypadku lekarz oceni następujące czynniki:
- Stopień nasilenia bólu głowy i sztywności szyi.
- Senność i stopień dezorientacji umysłowej.
- Obecność hemiparezy (porażenia po jednej stronie twarzy lub ciała) lub jej brak.
- Śpiączka, stan o najwyższym stopniu zaawansowania i jednocześnie dający najgorsze rokowania ze wszystkich.
Jeśli w Twojej rodzinie występowały przypadki tętniaka naczyń mózgu, to eksperci zalecają przeprowadzenie kontroli i odpowiednich badań diagnostycznych. Najczęstszym sposobem wykrycia obecności tętniaka naczyń mózgu przed jego pęknięciem jest:
- Tomografia komputerowa
- Angiografia mózgu.
Z drugiej strony możemy podać także kilka dobrych wiadomości na temat tego problemu zdrowotnego. Jest wielu ludzi, którzy przechodzą przez całe swoje życie, nie zdając sobie sprawy z tego, że w ich głowie czai się tętniak naczyń mózgu. Innymi słowy, nie wszystkie zmiany mózgowo-naczyniowe kończą się pęknięciem i powikłaniami.
Prawdopodobieństwo tego zdarzenia nie jest jakość szczególnie wysokie. Niemniej jednak zawsze istnieje ryzyko, że tak się stanie.
Tętniak naczyń mózgu i jego leczenie
Podczas leczenia poważnego schorzenia, jakim bez wątpienia jest tętniak naczyń mózgu, należy pamiętać o wielu istotnych czynnikach. Pierwszym z nich jest rozważenie, czy ścianka naczynia krwionośnego została już przerwana.
Czynniki będące na drugim poziomie istotności to wielkość tętniaka, jego lokalizacja, wiek pacjenta i to, czy pacjent ma także inne schorzenia o podłożu neurologicznym. Niemniej jednak dobrą wiadomością jest to, że gdy lekarz wcześnie wykryje tętniaka naczyń mózgu, to leczenie tego problemu może okazać się być bardzo skuteczne.
Dodatkowo operacja wymagana do usunięcia problemu w większości przypadków nie zalicza się do bardzo skomplikowanych. Podejście wewnątrznaczyniowe często wystarcza do zapewnienia skuteczności zabiegu. Oto najczęstsze metody operacji tętniaka naczyń mózgu:
Embolizacja wewnątrznaczyniowa
Ta procedura polega na wprowadzeniu małego cewnika przez pachwinę pacjenta, a następnie podążeniu wzdłuż tętnicy mózgowej aż do samego mózgu. Tam chirurg nakłada następnie blokadę na tętniak naczyń mózgu.
Do tego celu neurochirurg użyje tak zwanych stentów, które są urządzeniami kontrolującymi i kierującymi przebiegiem krwi przez naczynie krwionośne w przypadku tej konkretnej choroby.
Pomostowanie tętnicy mózgowej
Pomostowanie tętnicy mózgowej, zwane potocznie bypassem wymaga, aby pacjent przebywał w szpitalu od 3 do 5 dni. W przypadku tego konkretnego rozwiązania cała procedura jest nieco bardziej skomplikowana niż embolizacja. To dlatego, że wymaga wykonania małej kraniotomii w celu przeprowadzenia tego pomostowania.
Ostatecznym celem jest dokonanie bypassu w celu regulacji i zmniejszenia nieprawidłowego przepływu krwi przez zmieniony chorobowo odcinek żyły lub tętnicy.
Procedura blokowania chirurgicznego
I na koniec, w najcięższych przypadkach lekarze mogą zdecydować się na operację polegającą na nacięciu czaszki. Sama operacja jest stosunkowo prosta, jednak cechuje się bardzo krótkim czasem wejścia, co powoduje liczne możliwe powikłania. Najczęściej w celu odpowiedniego ukierunkowania i leczenia tętniaka w naczynia krwionośne wstawiane są specjalne elementy tytanowe.
Cokolwiek by to nie było, wszystkie te zabiegi są bardzo skuteczne, gdy tętniak naczyń mózgu nie zdołał jeszcze pęknąć. Oczywiste jest jednak to, że nie zawsze możesz mieć tyle szczęścia. Nie zawsze zdajesz sobie sprawę z jego istnienia, ponieważ jest to problem niedający żadnych wyraźnych objawów.
Niemniej jednak ważne jest, aby pamiętać o zaprezentowanych przez nas dziś informacjach, aby być gotowym i wiedzieć, jak postępować w przypadku, gdy tętniak naczyń mózgu wystąpi także i u Ciebie.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Pisklakov, S. V. (2013). Cerebral aneurysm. In Rapid Review Anesthesiology Oral Boards (pp. 130–135). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9781139775380.030
- Jacocks, MA (1999). Aneurismas cerebrales. Cirugía actual . Elsevier Inc. https://doi.org/10.1016/S0149-7944(99)00070-7