Są ludzie, którzy częściej cierpią z powodu zaburzeń depresyjnych. Na przykład osoby, które padły ofiarą bullyingu. Jednak warto tutaj zadać sobie jedno pytanie: czy depresja jest dziedziczna?
Depresja jest jednym z najczęstszych zaburzeń nastroju na świecie i jednym z najczęściej leczonych problemów psychicznych występujących podczas konsultacjach psychiatrycznych. Może dotykać osób z każdego przedziału wiekowego jednak objawy mogą być różne w zależności od stadium rozwoju choroby.
U dzieci objawy somatyczne występują częściej niż u dorosłych, u których przeważają problemy poznawcze i z nastrojem.
Depresja, a zmiany o podłożu depresyjnym
Zaburzenie to obejmuje różne zmiany, które wpływają na wszystkie obszary funkcjonowania danej osoby. Są one następujące:
- Zmiany nastroju lub emocji, takie jak smutek, poczucie beznadziejności, brak zainteresowania sprawami, które wcześniej wydawały nam się interesujące, itp.
- Zaburzenia poznawcze lub myślowe, wśród których wyróżniają się irracjonalne wyobrażenia na temat samych siebie, innych i świata. Jak też trudności w procesach psychologicznych, takich jak zapamiętywanie, koncentracja, uwaga itp., myśli samobójcze, patologiczna samokrytyka.
- Zaburzenia behawioralne, takie jak spowolnienie psychoruchowe, ograniczenie i pogorszenie aktywności na wszystkich poziomach (społecznym, wydajnościowym, itp.), bierność i unikanie towarzystwa.
- Zmiany fizjologiczne, w tym trudności ze snem, brak apetytu, problemy seksualne, somatyzacje takie jak bóle głowy, bóle żołądka, brak energii i ciągłe uczucie zmęczenia.
Przyczyny depresji były i są do dziś badane w celu poprawy skuteczności metod leczenia stosowanych w celu walki z chorobą.
Jednym z pytań, które zadajemy sobie najczęściej jest to, czy zaburzenie to jest dziedziczne. Wiele badań wskazuje, że podobnie jak inne choroby, depresja ma element genetyczny.
Podczas przeprowadzania wywiadu lekarskiego pacjenta w wielu przypadkach stwierdza się przypadki depresji i innych zaburzeń psychicznych w rodzinie. Jednak samo to nie oznacza, że pacjent odziedziczył chorobę, ponieważ istnieją inne ważne czynniki, które mogą ją wywołać. Czynniki te to ważne wydarzenia z życia danej osoby, elementy społeczne i psychologiczne.
Ponadto istnieją osoby bardziej podatne na depresję niż inne, u których wyżej wymienione czynniki będą działać razem, każdy w swoim stopniu. Im większa podatność, tym większe prawdopodobieństwo zaburzenia.
Czy depresja jest dziedziczna? Badania nad genetyką nadal trwają
Według badań nad genetycznym składnikiem depresji wydaje się, że istnieje szereg genów, które mogą być zaangażowane, ale które z kolei są uzależnione od czynników środowiskowych.
Jeśli mowa o tak zwanych depresjach „endogennych”, w których po wstępnej ocenie stanu pacjenta można zauważyć, że wpływ czynników zewnętrznych nie jest decydujący (to znaczy, że depresja jest spowodowana wewnętrznymi i organicznymi przyczynami funkcjonowania naszego mózgu), w tym rodzaju depresji najłatwiej jest nam przeanalizować składnik dziedziczny.
W takich przypadkach, jeśli dana osoba ma w rodzinie przypadki depresji może występować czynnik genetyczny, ale nie jest on decydujący.
W przypadku depresji fizjologiczne funkcjonowanie mózgu wpływa na niektóre neuroprzekaźniki odpowiedzialne za regulację emocji. Aby zmiany te miały miejsce, nie jest konieczne występowanie depresji w rodzinie.
Opierając się na wynikach tych badań możemy zauważyć, że depresja występuje częściej u osób, które mają krewnych pierwszego stopnia cierpiących na tę chorobę, niż u osób, które nie mają przypadków choroby w rodzinie.
Zmiana w funkcjonowaniu neuroprzekaźników podczas depresji może sprawić, że chory będzie bardziej podatny na interpretację negatywnych wydarzeń wokół, a także do negatywnej wizji siebie.
Środowisko – kluczowe znaczenie
Depresja może być dziedziczna. Ale musimy pamiętać, że uczymy się również naszego sposobu myślenia, interpretacji różnych sytuacji oraz przekonań i schematów (nas samych i świata, który nas otacza).
Środowisko, w którym dorastamy i się rozwijamy wpływa bezpośrednio na nasze postrzeganie świata. Na przykład, jeśli którykolwiek z bliskich krewnych, takich jak ojciec lub matka, ma tendencję do negatywnej wizji świata i otwartego mówienia o tym dziecko najprawdopodobniej dorośnie przyzwyczajając się do takiego postrzegania rzeczywistości. W ten sam sposób będzie postrzegał swoje otoczenie w sposób negatywny, co sprawi, że będzie bardziej podatny na depresję.
Czy w takim razie depresja jest dziedziczna?
Dlatego dziedziczenie jest tylko kolejnym, a nie jedynym i decydującym elementem. Jak widzimy to oddziaływanie wielu czynników na raz prowadzi do powstania tego złożonego zaburzenia.
Stresujące wydarzenia życiowe, takie jak śmierć ukochanej osoby, separacja lub rozwód, utrata czegoś ważnego ,poważne zmiany itp. są również czynnikami ryzyka, które mogą przyczyniać się do rozwoju depresji.
Badania wskazują, że wyżej wymienione czynniki ryzyka mogą podnosić ryzyko genetyczne, które dana osoba posiada. Dlatego to interakcja wszystkich czynników prowadzi do depresji.
Badacze, którzy przeprowadzili badania dotyczące dziedziczenia depresji zaangażowali w nie rodziny, rodzeństwo biologiczne i adoptowane. Aby móc w ten sposób z wszystkich możliwych perspektyw ustalić, czy dziedzictwo biologiczne może być samo w sobie czynnikiem predysponującym do choroby, czy też nie.
Dziś wszystkie wyniki prowadzą do tych samych wniosków. Z naukowego punktu widzenia wydaje się bardziej prawdopodobne, że depresja nie musi być dziedziczona. Chociaż obciążenie genetyczne ma na to wpływ, który należy wziąć pod uwagę.
W zaburzeniach psychicznych zawsze należy brać pod uwagę wiele czynników etiologicznych i przyczynowych, które decydują o pochodzeniu choroby. W przypadku leczenia psychologicznego jest to bardzo ważne i konieczne oprócz interwencji w czynniki utrzymujące problem.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Kuehner C. Gender differences in unipolar depression: an update of epidemiological fi ndings and possible explanations. Acta Psychiatrica Scandinavica. 2003;108(3):163-74.
- Piccinelli M, Wilkinson G. Gender differences in depression – Critical review. British Journal of Psychiatry. 2000;177:486-92.