Deficyt poznawczy w schizofrenii: przyczyny i skutki

Należy zauważyć, że deficyt ten nie jest wynikiem pozytywnych objawów (halucynacji, zaburzeń myślenia, urojeń itp.) towarzyszących zaburzeniu. Jak dotąd nie udowodniono istnienia bezpośredniego związku między nasileniem halucynacji lub urojeń a nasileniem się występowania deficytów poznawczych.

W rzeczywistości zmiany na poziomie poznawczym – w uwadze, orientacji, pamięci, itp. – są zazwyczaj wykrywane zanim pojawią się pierwsze objawy psychotyczne tworząc obraz, który zapala lampkę alarmową. Z drugiej strony należy zauważyć, że niektóre zmiany poznawcze, takie jak te dotyczące uwagi i pamięci roboczej są obecne i pozostają stabilne po epizodzie psychotycznym.

Zmiany poznawcze są najwyraźniej niezależne od objawów pozytywnych. Nie wydają się też być spowodowane negatywnymi objawami schizofrenii.

Niektóre przypadki pacjentów wracających do domu po długiej hospitalizacji wykazały, że objawy negatywne (związane ze społecznym zarządzaniem sobą) mogą ulec poprawie, podczas gdy zaburzenia poznawcze utrzymują się, a nawet nasilają. Co pokazuje, że są to dwa niezależne od siebie aspekty.

Zmiany poznawcze i objawy negatywne są ze sobą ściśle powiązane. Jednak ze względu na liczbę możliwych interakcji nie mówimy o łatwym do przeanalizowania powiązaniu.

Ogólnie rzecz biorąc utrata zainteresowań, brak zajęć i odłączenie się od rzeczywistości może wpłynąć na zdolności poznawcze danej osoby. Dlatego połączenie ze sobą tych zmiennych może mieć wpływ na poprawę rokowania.

Deficyt poznawczy w schizofrenii: skutki

Zmiany poznawcze w schizofrenii mogą być bardzo poważne. Ograniczają one osobistą autonomię i wiążą się z zagubieniem na poziomie funkcjonalnym w codziennych czynnościach:

• Może wpływać na funkcjonowanie społeczne z powodu braków w pamięci deklaratywnej i uwagi trwałej. Co może stać się przeszkodą w prowadzeniu rozmów i w interakcji z innymi ludźmi.
• Może wpływać na funkcjonowanie zawodowe z powodu niedoborów funkcji wykonawczych, pamięci deklaratywnej, pamięci roboczej i uwagi trwałej. Ich zdolność do koncentracji, przechowywania informacji i uczenia się nowych rzeczy jest zagrożona.
• Może wpływać na zdolność do samodzielnego życia z powodu niedoborów funkcji wykonawczych, pamięci deklaratywnej i pamięci roboczej. Wpływa to na zdolność wykonywania codziennych zadań, takich jak gotowanie, zakupy czy higiena.

Osoba cierpiąca na schizofrenię może mieć trudności ze skupieniem uwagi i przetwarzaniem informacji w procesie decyzyjnym, Może też mieć trudności z wykorzystaniem informacji natychmiast po ich otrzymaniu.

Deficyt poznawczy w schizofrenii: przyczyny

Przyczyny deficytu poznawczego w schizofrenii nie są znane. Rozważano możliwość, że takie zaburzenia poznawcze są konsekwencją leczenia przeciwpsychotycznego. W tej chwili nie ma danych potwierdzających tę hipotezę.

Konwencjonalne leki przeciwpsychotyczne wykazały pozytywny, choć umiarkowany wpływ na niektóre podstawowe procesy psychologiczne, takie jak uwaga. Negatywną stroną jest to, że mogą wpływać na umiejętności motoryczne.

Dlatego do tej pory nie wiadomo, czy leczenie przeciwpsychotyczne jest przyczyną lub rozwiązaniem deficytów poznawczych u osób ze schizofrenią. Konieczne jest zagłębienie się w ten temat i przeprowadzanie nowych badań, które pomogą nam to zrozumieć.

W 2018 r. naukowcy z uniwersytetu w Kraju Basków (UPV/EHU) opublikowali badanie oceniające skuteczność kilku leków w opóźnianiu pogorszenia funkcji poznawczych u pacjentów z Alzheimerem. W tym celu wzięto pod uwagę znaczącą poprawę zmian poznawczych prezentowanych przez pacjentów ze schizofrenią.

Dzięki analizie dziewięciu badań klinicznych przeprowadzonych na całym świecie naukowcy ustalili szereg ulepszeń metodologicznych w badaniach leków, które gwarantują wyleczenie tych pacjentów.

Zaburzenia poznawcze u pacjentów ze schizofrenią są zwykle wykrywane przed leczeniem przeciwpsychotycznym.

Leczenie niefarmakologiczne

Jednym z głównych problemów jest to, że leki są przydatne w leczeniu objawów pozytywnych. Z drugiej strony w obliczu negatywnych objawów zwykle nie są tak skuteczne. Jednak można je leczyć innymi rodzajami terapii niefarmakologicznych.

Na przykład, aby leczyć problemy z koncentracją, terapia zajęciowa może pomóc pacjentowi poprawić ukierunkowaną uwagę i koncentrację poprzez stymulację, ćwiczenia na koncentrację i rzemiosło.

Ważne jest, aby każdy rodzaj leczenia, czy to farmakologiczny, czy nie, był dostosowany do osobistych potrzeb każdego pacjenta. Nie należy zapominać, że chociaż stwierdzono pewne zmiany anatomiczne, neurochemiczne i funkcjonalne niemożliwe jest ustalenie ogólnego profilu neuropsychologicznego dla pacjentów cierpiących na schizofrenię z powodu niejednorodności tego zaburzenia.