Dwa razy w roku, w znacznej części półkuli północnej odbywa się zmiana czasu w celu efektywniejszego wykorzystania światła dziennego. Ta idea jest naprawdę bardzo stara.
Po raz pierwszy zaproponował ją Benjamin Franklin w 1784 roku w celu ograniczenia zużycia świec i lamp naftowych. Mimo to, w większości krajów zachodnich zmiana czasu nie była ustalona prawnie do 1974 roku. W Hiszpanii zmiana ta została wdrożona w życie Dekretem Królewskim dopiero w 2002 roku.
Zasadniczo, dekret powinien być odnawiany co pięć lat. Jednak od czasu wejścia kraju do Unii Europejskiej praktyka ta wydaje się być przedłużona na czas nieokreślony.
Mimo iż niektórzy eksperci kwestionują efektywność zmiany czasu, zwyczaj ten tak głęboko zakorzenił się w naszym życiu, że po prostu nie możemy go znienacka wycofać.
Niemniej jednak, czy naprawdę wiemy, w jaki sposób zmiana czasu wpływa na nasze ciało? W tym artykule dowiesz się, co nauka ma do powiedzenia na ten temat.
Jak zmiana czasu wpływa na Twoje ciało
Zgodnie ze zdaniem ekspertów, Twoje ciało nie jest tak dobrze przystosowane do zmian czasu. Kiedy “przenosisz się do przodu” lub “cofasz się” o jedną godzinę, Twój rytm okołodobowy zmienia się w taki sposób, że może powodować szereg negatywnych efektów.
Te zmiany rytmu dobowego przejawiają się głównie podczas podróży do innej strefy czasowej. Logicznie rzecz biorąc, zmiana czasu jest czymś podobnym do takiej podróży.
Może odbywać się na wschód (w przypadku posunięcia się o jedną godzinę) lub na zachód (w przypadku cofania się o godzinę).
Naukowcy odkryli, że na Twój rytm okołodobowy mogą wpływać również inne czynniki. Na przykład, dzieje się tak, gdy długo śpisz w weekendy lub nie trzymasz się regularnego cyklu snu.
W związku z tym, nawet jeśli efekt, jaki daje zmiana czasu o jedną godzinę, jest wyczuwalny, nie jest to odrębny problem.
Oto tylko kilka najbardziej znaczących konsekwencji, jakie niesie ze sobą zmiana czasu:
- większe prawdopodobieństwo wypadków drogowych.
- wzrost liczby zawałów serca.
- większa ilość przypadków depresji.
Rzućmy okiem na każdą z nich.
1 – Większe prawdopodobieństwo wypadków drogowych
Jedno z najbardziej zaskakujących badań dotyczących zmiany czasu przeprowadzono w 1999 roku przez Johna Hopkinsa na Uniwersytecie Stanforda. W badaniu tym zaobserwowano, że prawdopodobieństwo wypadku wzrasta o 5% w poniedziałek po zmianie czasu.
W innym badaniu finansowanym przez Uniwersytet Kolorado stwierdzono, że wynik ten jest jeszcze bardziej niepokojący – 17%. Mimo iż czas wydaje się nie mieć nic wspólnego z wypadkami, dane nie mogą kłamać. Ale dlaczego tak się dzieje?
Wzrost wypadków drogowych po zmianie czasu można wyjaśnić za pomocą hormonu zwanego melatoniną. Hormon ten odpowiada za regulację rytmu snu.
Jest to jeden z podstawowych elementów odpowiedzialnych za to, abyś rano był czujny. Zatem w związku z nagłą zmianą schematu snu, będziesz się czuł bardziej zmęczony i mniej skoncentrowany przez cały dzień.
2 – Wzrost liczby zawałów serca
Analogicznie, badanie Uniwersytetu Alabamy z roku 2012 wykazało wzrost liczby ataków serca 3 dni po zmianie czasu. Inne badania dowodzą również, że następuje niewielki wzrost liczby uderzeń serca.
Co jest przyczyną tego fenomenu? Wygląda na to, że “utrata” godziny snu sieje spustoszenie w Twoim ciele. Następuje wzrost poziomu kortyzolu, spadek energii, a układ odpornościowy nie działa tak skutecznie, jak powinien.
Dla ogółu społeczeństwa te problemy nie stanowią niebezpieczeństwa. Jednak w przypadku osób z ryzykiem wystąpienia takich dolegliwości, zmiana czasu może stać się katalizatorem zawału serca lub udaru.
3- Większa ilość przypadków depresji
No i na sam koniec, niektóre badania pokazują, że zmiana czasu może powodować sezonową depresję. Stan ten jest związany z niewystarczającą ekspozycją na światło słoneczne, co wpływać na Twoje zdrowie psychiczne i fizyczne.
Gdy następuje zmiana czasu, ilość godzin, którą przebywasz na słońcu również może się zmienić. Z drugiej strony, te skutki zmiany czasu często się myli ze skutkami podwyższenia temperatury. Nie ulega jednak wątpliwości, że do całej tej sytuacji trzeba się przyzwyczaić.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Kantermann, T., Juda, M., Merrow, M., & Roenneberg, T. (2007). The Human Circadian Clock’s Seasonal Adjustment Is Disrupted by Daylight Saving Time. Current Biology. https://doi.org/10.1016/j.cub.2007.10.025
- Lahti, T., Nysten, E., Haukka, J., Sulander, P., & Partonen, T. (2010). Daylight saving time transitions and road traffic accidents. Journal of Environmental and Public Health. https://doi.org/10.1155/2010/657167
- Shapiro, C. M., Blake, F., Fossey, E., & Adams, B. (1990). Daylight saving time in psychiatric illness. Journal of Affective Disorders. https://doi.org/10.1016/0165-0327(90)90089-Q