Wpływ społeczny - czy słyszałeś o tej teorii?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Roberto Muelas Lobato.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Teoria wpływu społecznego próbuje ocenić, w jaki sposób jednostki mogą być źródłami lub obiektami wpływu społecznego. Wpływ społeczny to każdy rodzaj wpływu na uczucia, myśli i zachowania innych. Teoria ta pomaga nam zrozumieć, w których sytuacjach wywieramy większy wpływ.

Zatem wpływ społeczny będzie zależał od sił społecznych powodujących zmiany, natychmiastowości zdarzeń oraz liczby źródeł wywierających ten wpływ. Jego stosowanie jest różnorodne: od rozproszenia odpowiedzialności do próżniactwa społecznego, tremy czy komunikacji przekonywującej.

Teoria wpływu społecznego

Wartość relacji wyznacza się kosztami i korzyściami, które z niej wynikają. System jest prosty: koszty “odejmują punkty”, a korzyści je “dodają”.

Z jednej strony, korzyści te zapewniają nam przyjemność lub satysfakcję, którą się cieszymy, podczas gdy koszty obejmują każdy czynnik, który pozbawia nas szczęścia.

Na przykład, wyobraź sobie, że uczysz się do jutrzejszego egzaminu. Nagle dzwoni do Ciebie znajomy i w rezultacie marnujesz całe popołudnie na rozmowę przez telefon.

Ta rozmowa jest dla Ciebie kosztowna, ponieważ nie pozwala Ci się uczyć. Dlatego w tym przypadku Twoja relacja jest uważana za negatywną. Twój znajomy wpłynął na Ciebie, a wpływ ten jest tym, co nazywamy wpływem społecznym.

Czynniki teorii wpływu społecznego

Teorię wpływu społecznego można wyjaśnić za pomocą trzech czynników, którymi są:

• Siła. Wpływowość osoby wyznacza się przez wiele indywidualnych czynników. Należą do nich czynniki, takie jak możliwości, inteligencja i bogactwo. Obejmują one również czynniki dotyczące relacji, takie jak przynależność do tej samej grupy. Jako przykład może służyć związek, jaki masz z przyjacielem.
• Natychmiastowość. Bierze pod uwagę ostatnie wystąpienie wydarzenia i inne czynniki, które mogły wpłynąć na wynik. W przykładzie, którego użyliśmy wcześniej, wydarzeniem był egzamin, który miałeś następnego dnia. Jednak Twój przyjaciel nie pozwolił Ci się uczyć. W tej sytuacji natychmiastowością był czas, który mieliśmy przed testem.
• Liczba źródeł. Liczba źródeł nawiązuje do liczby źródeł wpływu. W poprzednim przykładzie jedynym źródłem wpływu był telefon od Twojego przyjaciela.

Wpływ społeczny również jest rządzony prawami

Powyższe trzy czynniki tworzą trzy prawa wpływu społecznego. Pierwsze prawo dotyczy sił społecznych. Mówi ono, że wpływ społeczny zależy od tego, w jaki sposób trzy czynniki z poprzedniej części artykułu wzajemnie na siebie oddziałują.

Jeśli wpływ któregokolwiek z czynników wzrośnie, spowoduje to również znaczne zwiększenie naszego wpływu społecznego. Z drugiej strony, zerowa lub bardzo niska wartość oznacza niski wpływ społeczny.

Drugie prawo ma charakter psychospołeczny. Zgodnie z tym prawem, największy wpływ społeczny ma miejsce, gdy obecne jest jedno źródło.

Sprawdza się to, gdy w przypadku braku jakiegokolwiek źródła, nagle pojawia się jedno. Jednak, jeśli w chwili pojawienia się pewnego źródła, jedno już istniało, będą one miały coraz mniejszy wpływ.

Przeprowadzono badanie. Kilka osób stało na ulicy wpatrując się w niebo. Wyniki wykazały, że im więcej było osób patrzących w niebo, tym więcej było osób zaciekawionych. Jednak zmiana ta stawała się coraz mniej istotna z pojawieniem się większej ilości ludzi.

Trzecim i ostatnim prawem jest mnożenie i podział wpływów. Zgodnie z tym prawem każdy z czynników (siła, natychmiastowość oraz liczba źródeł) odgrywa istotną rolę we wpływie społecznym.

Innymi słowy, im większa siła, natychmiastowość oraz liczba źródeł pojawia się w pewnej sytuacji społecznej, tym większy wpływ społeczny będzie rozdzielony między źródłami.

Prawo to wyjaśnia zjawiska takie jak rozproszenie odpowiedzialności. Sugeruje ono, że ludzie czują się mniej odpowiedzialni wraz ze zwiększeniem liczby osób wokół nich.

Dynamiczna teoria wpływu społecznego

Zasady kierujące teorią wpływu społecznego opisują ludzi jako odbiorców, którzy biernie akceptują wpływ społeczny. Nie rekompensuje to całkowicie dynamiki związanej z interakcjami społecznymi. Teoria wpływu społecznego próbuje odkryć te nieznane czynniki.

Zgodnie z dynamiczną teorią, wpływ społeczny, natychmiastowość i liczba źródeł są określane przez siłę (dosłownie jak w poprzedniej teorii). Jednak grupy te to złożone systemy, które ciągle się zmieniają i nigdy nie są w stanie statycznym.

Teoria dynamicznego wpływu społecznego zreorganizowała te grupy według czterech podstawowych wzorców: konsolidacja, grupowanie, korelacja i ciągła różnorodność. Wzorce te uruchamiają dynamikę grupy oraz pozwalają pomysłom rozprzestrzeniać się po całej grupie.

• Konsolidacja: gdy ludzie komunikują ze sobą, ich działania, postawy i opinie z czasem dostosowują się do siebie.
• Grupowanie: ludzie są skłonni nawiązywać kontakt z członkami grupy o zbliżonych poglądach.
• Korelacja: z upływem czasu opinie poszczególnych członków grupy na różne tematy zaczynają się harmonizować i wiązać się wzajemnie.
• Ciągła różnorodność: jeśli mniejszość grupy komunikuje się z większością, lecz opiera się ich wpływowi, może tu istnieć pewne nieszczęście.

Te teorie pomagają nam zrozumieć wpływ, jaki różni ludzie lub grupy mogą wywierać na siebie nawzajem. Teoria wpływu społecznego stwierdza, że jego ​​źródła mogą oddziaływać na nas w naszym życiu codziennym.

Dzięki tej teorii jesteśmy w stanie zmierzyć, jak wielki mają one wpływ. Możemy zobaczyć, które z czynników wpłyną na nas najbardziej i jak w razie potrzeby możemy uniknąć wpływu społecznego.