Paraliż senny: przerażające doświadczenie

Zanim omówimy dokładniej czym jest paraliż senny, jeśli zostałbyś zapytany co to jest sen, jakbyś go opisał? Nie jest łatwo odpowiedzieć na to pytanie, a przynajmniej nie jeśli nie robimy tego z perspektywy naukowej.

Mimo to, z pewnością możemy powiedzieć, że sen jest podstawową funkcją fizjologiczną. Jednak w jaki sposób związany jest z nim paraliż senny? Odpowiedź znajdziesz w dzisiejszym artykule.

Moglibyśmy zdefiniować sen jako “funkcjonalny, odwracalny oraz cykliczny stan charakteryzujący się względnym unieruchomieniem ciała i/lub zaniżoną reakcją na bodźce zewnętrzne. Na poziomie organicznym występują zmiany w parametrach biologicznych. Towarzyszy im przekształcanie aktywności umysłowej, która charakteryzuje marzenia senne”(Buela-Casal, 1990).

Podczas snu w Twoim ciele zachodzą ogromne zmiany. Obejmują one ciśnienie krwi, tętno, oddychanie, temperaturę ciała, wydzielanie hormonów i wiele innych aspektów. Dodatkowo zaobserwowano zmiany, zarówno psychiczne, jak i behawioralne, które w dużej mierze odpowiedzialne są za pewne zaburzenia snu, między innymi paraliż senny.

Zaburzenia snu

Międzynarodowa klasyfikacja zaburzeń sennych obejmuje cztery kategorie (Buela-Casal i Sierra, 1996):

• Dyssomnia: trudności w zasypianiu oraz z utrzymaniem ciągłości snu, nadmierna senność i wydłużone spanie związane z rytmem okołodobowym.
• Parasomnia: Zaburzenia związane z budzeniem się, momentem zasypiania oraz fazą REM.
• Zaburzenia związane z chorobami psychicznymi.
• Pozostałe zaburzenia, na których temat nie posiadamy wystarczających informacji, by związać je ze snem.

W niniejszym artykule zamierzamy skupić się na jednym rodzaju parasomnii: paraliżu sennym.

Czym jest paraliż senny?

Paranormalne doświadczenia, które opisywane są przez niektóre osoby (atak diabła, nawiedzanie przez duchy lub porwania przez obcych) są najprawdopodobniej spowodowane przez paraliż senny.

Zaburzenie to mogłoby wyjaśnić historie o duchach i istotach pozaziemskich. Osoby, które na nie cierpią wyczuwają intensywną obecność innej istoty. Opowiadają również o nadzwyczajnych wrażeniach ruchowych: ktoś wyciąga ich z łóżka, wibrowanie, latanie lub spadanie.

Takie epizody mogą sprawić, że wdaje nam się, iż opuszczamy ciało. Paraliż senny może być przerażający, jednak nigdy nie jest niebezpieczny. Na szczęście sytuacje te trwają tylko kilka minut.

Doświadczenia te nie są one wcale paranormalne. Paraliż senny jest czasową niemożnością wykonywania żadnych świadomych ruchów i zazwyczaj ma miejsce w przejściowej fazie, jaka charakteryzuje stan przebudzenia oraz zapadnięcie w sen.

Paraliż senny może pojawić się przy zasypianiu lub w czasie budzenia się. Zwykle towarzyszy mu pewne poczucie niepokoju. Trwa od 1 do 3 minut, po czym całkowicie zanika.

Paraliż zazwyczaj ustępuje automatycznie, jeśli daną osobę dotknie się lub potrząśnie nią. Chociaż nie może ona się poruszyć, jest w stanie normalnie widzieć oraz słyszeć. W niektórych przypadkach może nawet wydawać dźwięki. Jak widzisz, paraliż senny może być strasznym (choć nie niebezpiecznym) doświadczeniem i owocować w nieprzyjemne wspomnienia.

Paraliż senny jest przejściową niemożnością wykonywania żadnych świadomych ruchów i pojawia się w fazie przejściowej między snem a przebudzeniem.

Objawy paraliżu sennego

Istnieje kilka objawów, które pojawiają się w czasie tych epizodów, większość z nich jest dość przerażających.

• Halucynacje wzrokowe. Niektóre osoby twierdzą, że widziały nieznajomych w swojej sypialni. Ich obecność zwykle powodowana jest widzeniem peryferyjnym lub cieniami.
• Omamy słuchowe. Zwykle słyszy się mechaniczne lub intensywne dźwięki. Może być to bzyczenie, syczenie, szepty, krzyki, bicie, dzwonienie, gwizdanie czy jęczenie. W innych przypadkach odnotowano zidentyfikowane dźwięki takie jak dzwonienie telefonu, syren, pukanie do drzwi, odgłos silnika, przesuwanie mebli, tłuszczenie szkła, dziwna muzyka.
• Trudności z oddychaniem. Osoby z paraliżem sennym mogą czuć ucisk w klatce piersiowej, płytki oddech lub duszenie się. Może doprowadzić to do stresu i ataku paniki. Jednak nie ma zagrożenia uduszenia się.
• Wyczuwanie czyjejś obecności. Dana osoba może odczuwać czyjąś obecność w pokoju. Może odnosić wrażenie, że ktoś się porusza, wchodzi do sypialni lub zbliża się do łóżka. Niektórzy czują, że są obserwowani.

Dlaczego tak się dzieje?

Paraliż senny pojawia się czasem przy innych zaburzeniach snu, takich jak bezdech czy narkolepsja. Mimo to, zwykle doświadczamy go jako odosobnionego przypadku, szczególnie jeśli przechodzimy przez stresujący etap w naszym życiu.

Kiedy nadchodzi pora spania, obwody neuronowe pozostają zbyt pobudzone w wyniku stresu. W konsekwencji pojawiają się koszmary, a dana osoba budzi się gwałtownie. Mimo to, ciało nie reaguje tak szybko jeśli znajduje się w fazie REM, w której to nasze mięśnie są bezwładne. Dlatego nie możemy się ruszyć, nawet jeśli jesteśmy świadomi tego, co się dzieje wokół nas.

Jeśli kiedykolwiek tego doświadczyłeś, nie martw się. To nic nadzwyczajnego. Ważne, abyś się nie bał, nawet jeśli nie jest to to takie proste. Jeśli wspominasz ten epizod, pomyśl o tym jak po prostu o nieprzyjemnym śnie. Coś jak koszmar, lecz z otwartymi oczami.

Bibliografia:

Chóliz, M. (1994). Jak przezwyciężyć bezsenność. Madrid: Pirámide.

Buela-Casal, G. (2002). Niepokoje snu. Madrid: Sintesis.