Depresja reaktywna może być wynikiem działania różnych czynników. Czasem jest ona związana ze śmiercią bliskiej osoby, rozwodem, silnym stresem w pracy lub długotrwałym konfliktem w rodzinie.
W obliczu doświadczanych trudności wiele osób odczuwa rozdrażnienie i przygnębienie, a gdy problemy te się kumulują i stają zbyt przytłaczające, efektem może być depresja reaktywna.
Powszechnie wiadomo, że czasem trudno jest wskazać na jeden, konkretny aspekt jako na przyczynę pojawienia się depresji u danej osoby. Zazwyczaj bowiem na stan ten składa się kilka różnych czynników z życia osobistego bądź zawodowego.
W wielu przypadkach depresja reaktywna jest jednak rezultatem jednego wydarzenia, z którym dana osoba nie jest w stanie sobie poradzić.
Depresja reaktywna, zwana też sytuacyjną, to najczęściej diagnozowane zaburzenie w obszarze zdrowia psychicznego. Zrozumienie mechanizmu jej działania może w dużej mierze pomóc nam lepiej zrozumieć siebie. Warto bowiem pamiętać, że problem ten w każdej chwili może dotknąć każdego z nas.
Na występowanie tej choroby mogą wpływać czynniki, które są całkowicie poza naszą kontrolą. Jak powiedział kiedyś Vicente Alexander w jednym ze swoich wierszy, “Życie jest trudne. Tak trudne, że czasem nawet usilne wiosłowanie do przodu nie wystarcza i osiadamy na mieliźnie”.
Depresja reaktywna – co to jest?
Trudne zdarzenia, takie jak utrata pracy, rozstanie czy zdrada, dotykają każdego człowieka i każdy z nas radzi sobie z tym problemem inaczej. Niektórzy potrafią wykrzesać z siebie siłę psychiczną i szybciej dostosować się do nowej sytuacji.
Innych z kolei to samo wydarzenie dotyka w taki sposób, w jaki rozbija się przednia szyba samochodu. Zazwyczaj szyba nie pęka w chwili uderzenia, jednak zostają naruszone jej głębsze warstwy. Dlatego objawia się to silnym stresem, z którego w pierwszej chwili nie zdajemy sobie sprawy.
Z czasem jednak uszkodzona szyba pęka. Tak samo człowiek po pewnym czasie od traumatycznego zdarzenia zaczyna zauważać pierwsze oznaki depresji reaktywnej.
Depresja reaktywna i jej objawy
Jak wspominaliśmy wiele razy, zaburzenia natury psychologicznej mogą się objawiać na różne sposoby u każdego człowieka, co odzwierciedlają silnie zróżnicowane wyniki badań pacjentów cierpiących na te same choroby.
Depresja reaktywna jest szczególnym przypadkiem, ponieważ jej objawy i przebieg zależą dodatkowo od osobowości danego pacjenta. Pewne objawy można jednak zauważyć u większości osób. Oto niektóre z nich:
- Uczucie smutku i przygnębienia odczuwane przez chorego bezpośrednio po wydarzeniu wskazywanym przez pacjenta jako przyczynę depresji.
- Brak chęci do wykonywania jakichkolwiek czynności. Utrata motywacji i zdolności do odczuwania przyjemności z wypełniania codziennych obowiązków.
- Całkowita utrata energii. Nawet wstanie z łóżka staje się wysiłkiem wykraczającym ponad siły pacjenta.
- Poczucie winy i nękające negatywne myśli.
- Skupianie się jedynie na negatywach.
- W odróżnieniu od pacjentów cierpiących na depresję endogenną, u osób borykających się z depresją reaktywną nie występują silne bóle mięśni, bóle głowy czy też utrata wagi. Wiele z tych osób cierpi jednak na bezsenność lub nadmierną senność.
Czynniki wpływające na występowanie depresji reaktywnej
Nad depresją reaktywną prowadzone są liczne badania. Na przykład neuropsychiatra Jin Mizushima twierdzi, że choć osobowość jest tutaj kluczowym elementem, inne aspekty życia również mają wpływ na występowanie tej choroby. Mówi on o tym, że:
- Osoby będące pod długotrwałym wpływem stresu są bardziej podatne na depresję reaktywną.
- Choroba ta częściej dotyka perfekcjonistów i osoby stawiające samym sobie wysokie oczekiwania.
- Na występowanie depresji endogennej większy wpływ mają czynniki genetyczne, natomiast na występowanie depresji reaktywnej – inne aspekty, takie jak niskie poczucie własnej wartości lub zbytnie skupianie się na reakcji otoczenia. Dotyczy to osób, które nie sprawują żadnej kontroli nad swoim życiem i wierzą, że wszystko co im się przydarza – czy to sukcesy, czy porażki – zależy od czynników zewnętrznych.
Depresja reaktywna – leczenie
Jak już wspomnieliśmy, depresja reaktywna to jedno z najczęstszych zaburzeń notowanych we współczesnym społeczeństwie. Najczęściej dotyka ono młode kobiety.
Dobra wiadomość jest taka, że choć choroba ta występuje bardzo często, jest ona najłatwiejsza do wyleczenia ze wszystkich typów depresji. Najważniejsze jest, aby chory wybrał się do specjalisty na terapię poznawczo-behawioralną.
Dlatego właśnie wizyta u psychologa to pierwszy krok, jaki musimy wykonać, aby poradzić sobie z trudna sytuacją, która doprowadziła do depresji. Dzięki terapii łatwiej jest stawić czoła nagromadzonym emocjom i wykreować nowe, bardziej pozytywne schematy myślenia.
Warto również pamiętać o tym, że w razie potrzeby lekarz może przepisać choremu odpowiednie leki. Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne lub antydepresanty typu SSRI i ISRN mogą przynieść znaczną poprawę.