Poszukiwanie sensu to element życia, który bardzo często nam umyka… Tak bardzo skupiamy się na zmianie naszych okoliczności, że łatwo możemy zapomnieć o tym jak wiele mocy mamy w sobie na to by doceniać teraźniejszość, bez względu na to co niesie w sobie przyszłość.
Jednym z największych orędowników tej idei był austriacki neurolog i psychiatra Viktor Frankl. Według Frankla poszukiwanie sensu jest celem życia.
W swojej książce Człowiek w Poszukiwaniu Sensu, Frankl opisuje doświadczenia, które doprowadziły go do utworzenia swojej terapii logopedycznej. Logoterapia to rodzaj psychoterapii, w której poszukiwanie sensu rozumiane jest jako podstawowy cel ludzkiego życia. Viktor Frankl, wieloletni więzień, odczuwał że najlepszą formą egzystencji, jest egzystencja naga.
Po spędzeniu tak długiego czasu w więzieniu, w jaki sposób Frankl mógł uznać, że życie ma sens? Stracił wszystko, obserwował, jak wszystko na czym mu zależy ulega zniszczeniu, cierpiał głód, znosił zimno, niekończącą się przemoc i był bliski śmierci. Mimo to Frankl zdołał odnaleźć sens swojej egzystencji.
“Ktoś kto ma powód do życia, niemal zawsze odnajdzie drogę do jego realizacji.”
-Nietzche-
Według psychiatry poszukiwanie sensu w życiu jest właśnie celem życia. Uświadamiając sobie ten fakt człowiek pragnie odnaleźć innych ludzi na podobnej ścieżce poszukiwań.
Kiedy nasz sens istnienia jest frustrujący lub gdy nie odnajdujemy go wcale, pragniemy władzy. Dążymy do przyjemności i wpływów, a te pragnienia w całości dominują nasze zachowanie. Poszukiwanie szczęścia nie jest celem samym w sobie, co sprawia że jesteśmy jeszcze bardziej sfrustrowani.
Jak możemy odmienić naszą egzystencję według Viktora Frankla?
Jedną z rzeczy, która daje nam szczęście jest osiąganie wyznaczonych dla siebie celów. To poszukiwanie szczęścia jest właśnie tym, co daje nam szczęście. Drzwi do szczęścia otwierają się do wewnątrz, zaś ci którzy pragną je wyważyć nie mają szans.
Optymizm to klucz idei Frankla. W swojej filozofii głosi, że życie to seria możliwości, na które musimy reagować. Koniecznie należy szukać w życiu najlepszych wyborów i działać z tym, co jest do naszej dyspozycji. Niektórzy ludzie za najważniejszą cechę życia uważają “coś”, Frankl natomiast mówi, że najważniejszą jest to “jak”.
“Czy wierzysz w to, że sensem życia jest nic innego niż namiętność, która wypełnia nasze serce, duszę i ciało, płonąc wiecznym ogniem, aż do naszej śmierci? Gdybyśmy żyli tą namiętnością, być może nie żylibyśmy na daremno.”
-Sandor Marai-
Aspiracje i poszukiwanie sensu Viktora Frankla
Według Frankla miłość jest najwyższym celem do jakiego należy zmierzać. Ta podstawowa wiara pozwala nam nadrabiać w naszym życiu wszystkie nieudane próby, decyzje, czy działania. Według Frankla najważniejsze jest to w jaki sposób ludzie odpowiadają na pytania, które zadaje im życie, a nie to o co pada pytanie. Szczęście jest skutkiem posiadania celu.
Wartości grają kluczową rolę w teoriach Frankla. Te szczególnie ważne to nastawienie, kreatywność, doświadczenie, zaś w szczególności doświadczenie miłości.
Dzięki tym wartościom możliwa jest wewnętrzna podróż. Wchodząc na pokład jej rejsu musimy ugruntować wiarę w przyszłości oraz uwierzyć w szansę odnalezienia miłości i sensu w życiu.
Relacja między wewnętrzną siłą (wartości, wiara, miłość, sens) i przyszłością definiuje jednostkę. Dzięki niej możemy uznać się za wyjątkową istotę.
“Ocena samego siebie jest rozpoczyna poszukiwanie sensu.”
-Viktor Frankl-
Co mówi Frankl o wewnętrznym nastawieniu?
Nasze wewnętrzne nastawienie jest wynikiem osobistych wyborów. To swoboda w stawaniu się takim człowiekiem, jakim pragniesz być. Nasze nastawienie sięga poza granice ludzkich możliwości.
Aby pomóc ludziom w kształtowaniu najlepszego nastawienia Frankl udziela nam kilku zasadniczych wskazówek.
Dziewięć najważniejszych przemyśleń Frankla
- Miej nadzieję. Nie zawsze możemy zmienić swoje okoliczności, ale zawsze możemy obrać swoje nastawienie względem pojawiających się sytuacji. Jeśli nie możemy zmienić stanu rzeczy, możemy motywować się do zmiany samych siebie.
- Wiedz dlaczego. Zadaj sobie pytanie dlaczego żyję? Każdego dnia powinniśmy pytać się dlaczego wstajemy z łóżka i dlaczego tu jesteśmy. Ludzie z sensem życia mogą znieść niemal każdą drogę.
- Naucz się płakać. Łzy nie są oznaką słabości. Wychodzą z duszy, która nie boi się złamać. “Nie ma sensu wstydzić się łez. Są świadectwem tego, że człowiek posiada największą odwagę: odwagę by cierpieć.”
- Nie zadowalaj się byciem częścią tłumu. Świat stoi na głowie. Czasem robiąc to samo co wszyscy inni to czyste szaleństwo. “Nienormalna reakcja na nienormalną sytuację jest normalna.”
- Żyj z emocjami. Nadajemy życiu sens poprzez odpowiedzi na zadawane przez nie pytania. Życie każdemu rzuca wyzwanie. Możemy odpowiedzieć jedynie podejmowanymi działaniami.
- Wypełnij swój dzień aktami dobroci. Dobroć ma cel. Każdego dnia mamy możliwość uczynienia setek dobrych uczynków. To one nadają sens naszemu życiu.
- Spoglądaj poza siebie. Odnajdujemy prawdziwy sens, kiedy przekraczamy swoje granice. Im więcej ktoś zapomina o swoich możliwościach oddając się sprawie lub innej osobie, tym bardziej rośnie jako człowiek.
- Czuj ból innych ludzi. Cierpienie jest bolesne, nieważne jak bardzo niezrozumiały jest dany problem dla człowieka patrzącego z boku. Mimo wszystko, bądź wrażliwy na ból innych, nawet jeśli ich tragedia nie wydaje się tak straszna dla ciebie.
- Możemy się zmienić nawet jeśli życie jest trudne. Możemy stworzyć życie pełne sensu, miłości i celu.
“Mam własną wersję optymizmu. Jeśli nie mogę otworzyć jakichś drzwi, otwieram inne lub buduję nowe. Stanie się coś wspaniałego, nie ważne jak ciemna byłaby teraźniejszość.”
-Rabindranath Tagore-