Zespół neurologów w Hospital Charité Universitätsmedizin w Berlinie (Niemcy) i University of Cincinnati (Stany Zjednoczone) dokonali jednego z największych odkryć neurologicznych w tym roku. Mózg, tuż przed śmiercią, wytwarza ogromną falę aktywności elektrycznej. Zjawisko to określają jako “mózgowe tsunami“. Po zakończeniu burzy śmierć jest nieunikniona.
Ale te pionierskie badania, zatytułowane “Rozprzestrzeniająca się depolaryzacja i cisza elektryczna podczas śmierci mózgu”, opublikowane w czasopiśmie, Annals of Neurology, doprowadziły do dwóch wielkich odkryć.
Najpierw odkryto, że nasza świadomość może pozostać aktywna kilka minut dłużej niż reszta ciała. Po drugie, dowiedziono, że to opóźnienie przychodzi wraz z większą szansą na to, by odwrócić proces śmierci mózgu podczas tych kilku minut aktywnej świadomości i pozbawionego aktywności ciała.
Oto mózgowe tsunami.
Próby na pacjentach
Niemiecki i amerykański zespół neurologów w ramach przeprowadzenia próby poddał badaniu dziewięciu pacjentów. Pochodzili oni z Niemiec (Berlin) i Stanów Zjednoczonych (Cincinnati). Wszyscy mieli nieodwracalne uszkodzenia mózgu spowodowane wypadkami drogowymi, udarami lub atakami serca.
Właśnie dlatego lekarze i badacze w razie czego nie musieli przeprowadzić na nich resuscytacji. Ale by wszystko było zgodne z prawem, naukowcy musieli uzyskać uprzednią zgodę od krewnych pacjentów.
Mózgowe tsunami – jak przeprowadzono badania
Neurolodzy chcieli zbadać aktywność mózgu, w związku z tym umieścili elektrody na powierzchni mózgu. Głównym celem było odkrycie wszystkich procesów jakie wchodzą w grę w przypadku śmierci mózgu. Chcieli również dowiedzieć się, jakie zdarzenia neurologiczne zachodziły w takim momencie.
Odnieśli sukces! Udało im się bezpośrednio zaobserwować tak zwane “mózgowe tsunami”. Obserwowali falę wyładowań elektrycznych, które przebiegają przez cały mózg i powodują nieodwracalne uszkodzenia. To początek końca naszych komórek mózgowych. Jest to dokładny moment, w którym wyłączają się na zawsze, prowadząc do nieuniknionej śmierci.
Świadomość bez bijącego serca
Mózgowe tsunami może się zdarzyć nawet 5 minut po tym, jak Twoje serce przestaje bić. Wygląda na to, że nawet bez bicia serca nasze neurony mogą dalej działać. Ale kiedy Twoje serce się zatrzymuje, neurony zaczynają powoli tracić swój potencjał elektrochemiczny. Jest to zjawisko, które naukowcy nazywają depolaryzacją neuronalną.
Dlaczego? Ponieważ nasze neurony potrzebują tlenu, aby działać prawidłowo. Kiedy przestają otrzymywać to paliwo, ponieważ krew nie dostaje się do mózgu, zamiast tego używają rezerw energii. W ten sposób mogą pracować przez kilka minut, zanim całkowicie się wyłączą.
“Po zatrzymaniu krążenia rozprzestrzeniająca się depolaryzacja oznacza utratę zmagazynowanej elektrochemicznej energii w komórkach mózgowych i początek toksycznych procesów, które ostatecznie prowadzą do śmierci. Co ważne, jest on odwracalny – do pewnego momentu – kiedy krążenie zostaje przywrócone.”
-Jens Dreier-
Ten powolny spadek potencjału prowadzi do szeregu toksycznych procesów. To one ostatecznie prowadzą do martwicy, a następnie do śmierci komórkowej. Ale jak mówi dr Jens Dreier (kierownik badań), jeśli możesz ponownie przywrócić krążenie krwi, proces da się odwrócić.
Dlatego eksperci stwierdzili, że istnieje podobieństwo między śmiercią mózgu u zwierząt i ludzi. Doszli również do wniosku, że istnieje pewien czas, w którym teoretycznie możliwe jest doprowadzenie mózgu do stanu ponownego funkcjonowania.
Dlaczego ich odkrycie jest tak ważne
Mózg jest jednym z ludzkich narządów, o których wciąż wiemy niewiele. Jednak w ciągu ostatnich kilku dekad nastąpiły duże postępy, szczególnie dzięki technikom neuroobrazowania. Wielkie odkrycie wyżej wymienionych neurologów może “w przyszłości doprowadzić do poprawy procedur diagnostycznych i leczenia”, jak powiedział sam Jens Dreier.
Według Departamentu Chirurgii na Uniwersytecie w Miami (Stany Zjednoczone) śmierć mózgu jest “nieodwracalnym ustaniem wszystkich funkcji mózgu”. Jednak obecnie naukowcy nie są w 100% pewni, jak to zdiagnozować. Nie wiedzą też dokładnie, w którym momencie tracimy naszą świadomość przed śmiercią.
Dlatego badania te są tak ważnym krokiem naprzód. Mogą okazać się bardzo pomocne w opracowywaniu strategii dotyczących zawałów serca i wypadków mózgowo-naczyniowych (CVA). Wyniki tych pionierskich badań dały nam niesamowite, pełne nadziei informacje na temat neurobiologii śmierci. Czy możemy uratować kogoś, kto właśnie miał atak serca przed śmiercią mózgu?