Strach jest bardzo potężną, czasami niezbędną siłą. Ta emocja podpowiada, kiedy w naszym otoczeniu znajduje się jakieś zagrożenie, abyśmy mogli odpowiednio zareagować. Zebra, która nie boi się polującego na nią drapieżnika ma niewielkie szanse na przeżycie. Zdarzają się jednak chwile, kiedy strach staje się przeszkodą. Fobia społeczna jest tego dobrym przykładem.
Strach staje się przeszkodą, kiedy mechanizmy, które uruchamia, są niesprawne. Niepokój jest jednym z nich. Wtedy odczuwasz intensywne uczucie strachu i niepokoju, które są wywoływane przez bodźce, które w rzeczywistości nie są zagrożeniami.
Pająki, węże, małe przestrzenie, wysokości… Niekończące się bodźce mogą wywoływać irracjonalny strach. Nawet relacje z innymi ludźmi mogą u niektórych osób wywołać ten rodzaj strachu. Nazywa się to fobia społeczna i chcemy o niej trochę porozmawiać.
„Najbardziej obawiam się strachu”.
-Michael de Montaigne-
Czym jest fobia społeczna?
Fobia społeczna, czyli nerwica społeczna, występuje wtedy, gdy ludzie ulegają intensywnym objawom lęku, znajdując się w sytuacjach społecznych. Ci ludzie odczuwają irracjonalny lęk przed osądzeniem, upokorzeniem lub wyśmiewaniem.
Osoba, u której występuje fobia społeczna nie może wchodzić w interakcję z innymi ludźmi lub ma problemy z wykonywaniem czynności w grupie. Nie ma znaczenia, czy jest to praca, spotkanie towarzyskie, czy uprawianie sportu. Podejmowanie działań na oczach innych ludzi stanowi problem. Może to być po prostu rozmowa przez telefon, prośba o rachunek lub jedzenie.
Osoba z fobią społeczną odczuwa silne obawy przed interakcją z innymi ludźmi.
Chociaż wiele osób uważa, że fobia społeczna jest rodzajem nieśmiałości, prawda jest taka, że to coś zupełnie innego. Nieśmiała osoba czuje się zakłopotana, a czasem nawet przestraszona, ale w bardzo lekki sposób.
Prawda jest taka, że pewna dawka nieśmiałości jest normalna w przypadku większości ludzi. Ale u kogoś, kto cierpi na fobię społeczną, objawy lęku i strachu są znacznie bardziej intensywne i paraliżujące.
Fobia społeczna – objawy
Fizyczne objawy odczuwane przez kogoś, kogo dotyczy fobia społeczna mogą obejmować zarumienienia, nadmierne pocenie się, zawroty głowy i drgawki, a nawet nudności, problemy żołądkowo-jelitowe, tachykardię i ataki lękowe. Objawy te pojawiają się nie tylko w momencie interakcji społecznych.
Jedną z cech tego zaburzenia jest przesadna antycypacja, która sprawia, że ci ludzie żyją w stanie lęku na kilka tygodni przed wydarzeniem, któremu muszą stawić czoła.
Problem, podobnie jak w przypadku innych fobii, polega na tym, że często niepokój skłania tych ludzi do unikania sytuacji, których się boją. W ten sposób wpadają w błędne koło, w którym głównym celem jest unikanie interakcji z innymi ludźmi.
Fobia społeczna sprawia, że życie każdego, kto cierpi z jej powodu, jest o wiele gorsze. Utrudnia szukanie pracy, przyjaciół, partnera i innych doświadczeń. Unikając sytuacji, która może wywołać lęk, karmią swój strach i wzmacniają go. Jedynym sposobem na przezwyciężenie tego strachu jest stawienie czoła stresującym sytuacjom.
Czy można przerwać błędne koło fobii społecznej?
Można przezwyciężyć fobię społeczną, ale podobnie jak w przypadku innych problemów lękowych, ścieżka jest długa i wymaga poświęcenia i siły. Rozpoznanie i zaakceptowanie problemu jest pierwszym krokiem, ale w większości przypadków konieczne jest zasięgnięcie profesjonalnej pomocy w pokonaniu tego zaburzenia.
Poniżej znajdują się niektóre z kluczowych punktów, które mogą pomóc w konfrontacji i zarządzaniu fobią społeczną.
Świadomość problemu
Będąc świadomym tego, co się z Tobą dzieje, możesz zrobić pierwszy krok. Musisz zrozumieć, że to nie Ty stanowisz problem, ale że po prostu go masz. Wszyscy odnosimy zwycięstwa i porażki, a także mamy mocne i słabe strony. Wszyscy mamy prawo być nerwowi i popełniać błędy. Ważne jest, aby być na drodze do poprawy.
Praca nad poczuciem własnej wartości i akceptacją samego siebie jest niezbędna, jeśli chcesz, aby fobia społeczna przestała Cię dręczyć. Łącząc się ze swoją esencją, możesz lepiej poznać samego siebie. W ten sposób łatwiej będzie Ci zaakceptować to, co się z Tobą dzieje.
Konfrontacja z lękami krok po kroku
Podjęcie działania jest kolejnym niezbędnym krokiem. W walce z fobią ważna jest konfrontacja z tym, co powoduje strach. Ale musisz to robić krok po kroku. Możesz zacząć od ćwiczenia w bezpieczniejszych środowiskach, takich jak spotkania rodzinne, z przyjaciółmi lub w małych grupach.
Innym sposobem, aby iść do przodu, jest wymyślanie osobistych wyzwań. Jeśli boisz się jeść w miejscach publicznych, spróbuj pakować lunch, aż w końcu będziesz w stanie usiąść w parku i zjeść. Jeśli boisz się wziąć udział w zajęciach, zarejestruj się na te, gdzie będzie mniej uczestników i spróbuj nawiązać z nimi drobny kontakt.
Jeśli obawiasz się konfrontacji z opiniami innych, możesz zacząć od dyskusji na wybrany temat z przyjaznym członkiem rodziny.
Kluczem do pokonania fobii społecznej jest postępowanie krok po kroku i przejście do sytuacji, które budzą największy niepokój. Obserwowanie postępów jest naprawdę motywujące.
Nauka radzenia sobie z lękiem
Znalezienie własnych sposobów przetwarzania lęku będzie bardzo pomocne. Na przykład możesz ćwiczyć, medytować lub uczyć się technik relaksacyjnych… Im mniej odczuwasz lęku, tym łatwiej będzie sobie z nim poradzić w najtrudniejszych chwilach.
„Nie muszę się bać. Strach zabija myślenie. Strach jest małą śmiercią, która przynosi całkowity zanik. Zmierzę się ze strachem. Pozwolę, aby przeszył mnie i przeszedł przeze mnie. A kiedy minie, otworzę wewnętrzne oko, aby zobaczyć jego ścieżkę. Tam, gdzie zniknął strach, nic nie będzie. Pozostanę tylko ja”.
-Frank Herbert-
Szukanie profesjonalnej pomocy
Jeśli czujesz, że nie potrafisz iść do przodu samodzielnie lub potrzebujesz wsparcia z zewnątrz, nie wahaj się szukać profesjonalnej pomocy. Udowodniono, że terapia poznawczo-behawioralna wraz z rozwijaniem umiejętności społecznych i stosowaniem narzędzi do radzenia sobie z lękiem może pomóc przezwyciężyć fobię społeczną.
Jak widać, fobia społeczna jest ograniczającym problemem, który osłabia relacje międzyludzkie. Ale możesz ją pokonać choć w małym stopniu, jeśli będziesz się starać. Przede wszystkim zbierz się na odwagę, by dać sobie szansę!