Jeśli naprawdę chcesz być szczęśliwym człowiekiem, nie poddawaj się pokusie dokonywania porównań między obecną chwilą a sytuacjami z przeszłości. W każdym razie okaże się, że są to chwile, które, jak na ironię, nie zostały przez Ciebie docenione, ponieważ były porównywane z chwilami, które istniały tylko w Twojej głowie. Innymi słowy, porównywanie to sztuka prowadzenia zgorzkniałego życia.
Nie ma bardziej skutecznego sposobu na utratę skupienia na tym, co ważne, niż porównywanie przeszłości z teraźniejszością.
„Tęsknię za dawnymi, dobrymi dniami” podsumowuje ryzyko, które podejmujemy, dokonując porównań. Według neurologa i psychiatry Alana R-Hirscha pamiętamy przeszłość jako kombinację wielu różnych przypadków.
W procesie zapamiętywania negatywne emocje bledną. Ale kiedy przywołujemy wspomnienia, trzymamy się pozytywnych emocji, a więc idealizujemy przeszłość. Dobre chwile z naszej przeszłości zawsze pokonają teraźniejszość. Właśnie z powodu tego nastawienia.
Aby się rozwijać, musimy stworzyć opowieść z naszych wspomnień – naszą historię. Nie możemy jednak pozwolić sobie na uwięzienie we wspomnieniach. To, co Ci się wczoraj przytrafiło, mogło być cudowne. Ale to nic nie znaczy, jeśli nie podążasz za teraźniejszością.
Nasze działania nie mogą być próbą odzyskania czegoś, co jest nie do odzyskania. Raczej muszą skupiać się na tworzeniu nowych rzeczy.
W świecie, w którym porównywanie jest nawykiem – klasyfikowania jako bardziej lub mniej inteligentnego od kogoś, mniej lub bardziej przystojnego, odnoszącego mniej lub więcej sukcesów – nie jest łatwo uwierzyć, że miłość nie dokonuje porównań.
Dlaczego lubimy się porównywać?
Zgodnie z teorią porównywania społecznego Festingera pewne cechy konkretnej sytuacji, takie jak niejednoznaczność, są istotnym czynnikiem motywującym do porównywania. Festinger doszedł do tego wniosku, przestrzegając zasady, która stoi za wszystkimi porównaniami społecznymi, czyli konformizmu.
Ta teoria wyjaśnia, w jaki sposób oceniamy własne opinie i umiejętności, wykorzystując informacje, które uzyskujemy, porównując się z innymi. Porównywanie jest zatem odpowiedzią na naszą potrzebę oceny samych siebie.
Czyniąc to, gdy znajdujemy się w sytuacji wymagającej interakcji z innymi ludźmi, możemy zachować lub potwierdzić naszą autonomię i tożsamość. Możemy odróżnić się od innych. Kiedy czujemy, że nasza tożsamość jest zagrożona, jednym z możliwych rozwiązań staje się porównywanie i rozróżnianie stosowane jako skala.
Porównywanie się z innymi pomaga nam poznać nasze miejsce na świecie lub w grupie. Na przykład, wyobraź sobie dwóch braci. Jeden jest bardzo pracowity, a drugi nie. Drugi, aby zadbać o swoją tożsamość, wiedząc, że nie będzie w stanie wyróżnić się w obszarze, którym zajmuje się jego brat, najprawdopodobniej będzie pracować w innej dziedzinie, na przykład w sporcie. W ten sposób zachowa równowagę wobec brata: jeden nie jest lepszy od drugiego; są różni.
Nie musimy porównywać naszych osiągnięć z wynikami innych. Musimy zadać sobie tylko jedno pytanie: czy dałem z siebie wszystko, co najlepsze?
Porównywanie jedynie zadaje ból
W zależności od naszych osobistych cech porównywanie się z innymi może działać na naszą korzyść lub niekorzyść. Porównując się z osobami odnoszącymi sukcesy, prawdopodobnie znajdujemy się w gorszej sytuacji. Z drugiej strony, porównywanie na naszą korzyść wymaga znajdowania cech, w których mamy przewagę nad innymi.
Jest to nierównomierne: porównywanie się z osobami uważanymi za lepsze od siebie jest bardziej nieprzyjemne niż przyjemne porównania z ludźmi uważanymi za gorszych. Może to wynikać z faktu, że postrzegamy porównywanie na swoją niekorzyść jako zagrożenie.
Reklamy i marketing stosują porównywanie na niekorzyść, które zwykle generuje niezadowolenie konsumentów. Wówczas niezadowolenie czyni nas bardziej podatnymi na negatywne skutki konsumowania obrazów w mediach. Na przykład osoby, które częściej porównują się z innymi na swoją niekorzyść, są bardziej narażone na wpływ wyretuszowanych zdjęć i reklam.
Istoty ludzkie mają wyjątkową zdolność do porównywania. To ogromna umiejętność umysłu, ale pamiętajmy, że może ona również sprowadzić wielkie niezadowolenie do naszego życia.