Kiedy coś nas boli, wydaje się to takie proste złagodzić to nieprzyjemne uczucie lub pozbyć się go całkowicie: idziemy do lekarza, on mówi nam jakie jest najlepsze leczenie i ból znika. Jednak nie zawsze tak się dzieje. Jedno z wielkich wyzwań w wielu dziedzinach medycyny jest chroniczny ból. Co dzieje się kiedy nie możemy przegonić bólu? Jak kontrolować coś tak wykańczającego i przykrego jak chroniczny ból?
Osoba cierpiąca na przewlekłe bóle czuje, jakby tysiące igieł stale przebijało jej ciało. Możesz zobaczyć, że ta sytuacja nie tylko wpływa na nią fizycznie, ale i emocjonalnie i psychologicznie. Na jej relacje z innymi również.
Nieustanny stres, na który jest narażona wraz z problemami spowodowanymi przez chroniczny ból, może naprawdę wstrząsnąć związkiem, nastawieniem do świata oraz całym życiem.
“Istnieje ból, który zabija: jednak są też bardziej okrutne. To takie, które pozostawiają nas przy życiu, a jednocześnie nie pozwalające się tym życiem cieszyć.”
-Antoine L. Apollinaire Fée-
To nie będzie trudne wyłącznie dla osoby cierpiącej na chroniczny ból. To będzie także trudne dla jej bliskich, szczególnie w relacjach, gdzie jest ignorancja, brak zrozumienia czy wyczerpanie.
Jako że istnieją różne rodzaje bólu w ich życiu, myślimy, że potrafimy wczuć się w miejsce tej osoby. Jednakże to jest tak subiektywne oraz zależne od osobistych uczuć, że bardzo trudno wejść w skórę osoby, która cierpi na tego rodzaju ból.
Co psychologia może zrobić z chronicznym bólem?
Ból to ostrzeżenie naszego ciała, które mówi nam, że coś jest nie tak. Jednak co dzieje się kiedy – nawet po stosowaniu się do zaleceń lekarza – ból nie ustępuje?
Życie może stać się totalnie wyczerpujące. Codzienne aktywności przerodzą się w cierpienie, a przyszłość będzie jawiła się wyłącznie w czarnych barwach.
Uczucie bycia na łasce bólu, niczym liść na wietrze może znacząco wpłynąć na poczucie własnej wartości.
To prawda, że poziom niepełnosprawności do jakiej przyczynia się chroniczny ból różni się od osoby do osoby. Jednakże bez względu na poziom autonomii oraz funkcjonalności jakim charakteryzuje się każdy z nas, często czulibyśmy się sfrustrowani i ograniczeni.
Ogólnie rzecz biorąc, eksperci nazywają ból chronicznym jeśli trwa dłużej niż sześć miesięcy i leczenie operacyjne w niczym nie pomaga.
Chociaż istnieje wiele lekarstw, które mogą łagodzić jego symptomy, psychoterapia może również okazać się bardzo pomocna w niektórych przypadkach.
Akceptacja oraz wiara w siebie może zwiększyć poczucie kontroli nad własnym życiem.
“Radość i ból nie są jak olej i woda, raczej koegzystują.”
-José Saramago-
Chroniczny ból – jak sobie z nim radzić
Istnieje kilka technik jak radzić sobie z chronicznym bólem. Teraz skupimy się na tych zawartych w “Podręczniku bólu” (Moix i Kovacs, 2009).
Jedną z głównych recept na rosnące poczucie nieszczęścia, jest dowiedzieć się jak działa ta rzecz, która ma na nas taki wpływ. Kiedy zrozumiemy ten problem, możemy stworzyć lepsze strategie, a stres płynący z niepewności, spada.
Dlatego stajemy się ekspertami w skupianiu uwagi. Nauczenie się jak kierować naszą uwagą jest niezbędne do tego, by zdać sobie sprawę jak dużą przewagę posiadamy nad bólem.
W ten sposób trenowanie naszej uwagi, aby skierować ją na relaksujące bodźce stanie się niezwykle pomocne, zamiast koncentrowanie się na osłabiającym bólu.
“Człowiek, którego ból niczego nie nauczył, na zawsze pozostanie dzieckiem.”
-Nicolàs Tommaseo-
A oto następna rzecz, o której warto pamiętać. Ten niepokój spowodowany zniechęceniem tylko karmi chorobę. Strach, stres, jak również problemy ze snem mogą tylko nasilić chroniczny ból.
Mając to na uwadze, możemy pracować w przeciwnym kierunku. To znaczy skoncentrować się na własnych emocjach, myślach oraz zachowaniach oraz ukierunkować je w odpowiedni sposób, zamiast pomagać naszemu bólowi rosnąć. Nieważne jak mały będzie nasz wysiłek, pomoże nam on w osiągnięciu swojego celu.
Zrób to!
Jak tylko zrozumiemy, że możemy aktywnie zająć się tym problemem, zacznijmy nad nim pracować. Oto kilka z ważnych działań:
- Relaksacja i oddychanie: są niezbędne do rozluźnienia napięcia w mięśniach. Relaksacja nie polega wyłącznie na leżeniu i fizycznemu odłączeniu się na poziomie mięśni, lecz również na innych metodach, jak wyjście do kina, kolacja w restauracji, słuchanie muzyki, rozmowa z przyjacielem, spacer po lesie… to wszystko pomaga nam się odłączyć.
- Emocje: To następna ważna część procesu. Ich znajomość, rozumienie jak wpływają na ból oraz praca nad technikami dystansowania się może być bardzo pomocna.
- Komunikowanie się w zdrowy sposób: to logiczne, że w sytuacji, kiedy cierpisz na chroniczny ból narzekanie zamienia się w sposób życia. Praca nad tym jak wyrażać siebie oaz komunikować ten sam przekaz, ale w inny sposób poprawi nasz relacje.
- Wróć do starych dobrych nawyków: to normalne, że przestajemy wykonywać czynności, które kiedyś sprawiały nam dużą przyjemność, włączając codzienne drobnostki, jako że stały się one dla nas trudniejsze. Jednak odzyskiwanie przeszłej dynamiki, nawet tych drobnych przyjemności, pomoże nam zbudować lepsze życie.
- Nakreślenie planu razem ze swoim terapeutą: świadomość swoich własnych filtrów myślowych oraz zniekształceń poznawczych, które uniemożliwiają nam zmianę naszych wzorów myślowych, jest fundamentalne.
“Ból i cierpienie jest rodzajem waluty przekazywanej z ręki do ręki, aż trafi do kogoś, kto nie poda jej dalej.”
Jak widzisz, chroniczny ból nie tylko ma wpływ na Twoje ciało, ale również myśli, relacje z innymi i emocje. Może być niewidzialny, ale niesie za sobą duży ciężar.