Uzależnienia i ich objawy

Objawy uzależnień polegają na utracie kontroli nad substancją lub zachowaniem, od którego uzależniony staje się "zależny”. Co jeszcze one obejmują?
Uzależnienia i ich objawy

Ostatnia aktualizacja: 31 lipca, 2022

Uzależnienie to zaburzenie charakteryzujące się patologicznym poszukiwaniem nagrody lub ulgi pochodzącej od stosowania określonej substancji lub działania. Uzależnienia wiążą się z byciem zależnym i utratą kontroli.

W poniższym artykule mówimy o objawach dwóch głównych grup zaburzeń uzależnieniowych. Są to zaburzenia uzależnień (narkomania) oraz uzależnienia niezwiązane z substancjami (patologiczny hazard). Opisy ich objawów pomogą Ci zrozumieć, na czym polegają te choroby.

Uzależnienia i ich rodzaje

Istnieją różne rodzaje uzależnień. Ludzie mogą być zależni od substancji, takich jak narkotyki. Istnieją także uzależnienia behawioralne, w których osoba kompulsywnie wykonuje określone działania. Oznacza to, że ludzie tracą wolność i uzależniają się od tego konkretnego zachowania.

DSM-5 stwierdza, że uzależnienia behawioralne to te, które nie są związane z substancjami. Może to być na przykład patologiczny hazard. Jednak DSM-5 używa terminu zaburzenie w przeciwieństwie do uzależnienie, ze względu na negatywne konotacje tego drugiego. W poniższym artykule omówimy objawy obu rodzajów.

Smutna kobieta, być może cierpiąca na nałogi.

Objawy uzależnienia od substancji

Uzależnienie od substancji oznacza uzależnienie od wszelkiego rodzaju narkotyków. DSM-5 klasyfikuje te uzależnienia jako uzależnienia związane z substancjami. Definiuje je jako klasę zaburzeń, które są „związane z zażywaniem narkotyków (w tym alkoholu)”. Zachowania te wyrażają się poprzez różne objawy.

Aby można było zdiagnozować zaburzenie, pacjent musi cierpieć co najmniej dwa z poniższych objawów przez co najmniej 12 miesięcy.

  • Przyjmowanie substancji w większych ilościach lub dłużej niż jest to pożądane.
  • Chęć ograniczenia lub zaprzestania używania substancji, ale niemożność zrobienia tego.
  • Spędzanie dużej ilości czasu na zdobywaniu lub używaniu substancji.
  • Uczucie intensywnego pragnienia użycia substancji.
  • Niewywiązywanie się ze zobowiązań z powodu spożywania substancji.
  • Kontynuowanie korzystania z niej, nawet jeśli powoduje to problemy społeczne.
  • Ograniczenie ważnych czynności społecznych, zawodowych lub rekreacyjnych z powodu używania substancji.
  • Używanie substancji w sytuacjach niebezpiecznych, powodujących szkody fizyczne lub psychiczne.
  • Kontynuowanie przyjmowania substancji pomimo niebezpieczeństwa fizycznego i psychicznego.
  • Tolerancja. Potrzeba większej ilości substancji, aby uzyskać pożądany efekt.
  • Wycofanie. Jest to grupa objawów, która zwykle pojawia się wraz ze spadkiem zużycia substancji.

Specyfikacje

Zgodnie z DSM-5 należy określić nasilenie objawów zaburzeń uzależnieniowych związanych z substancją. Instrukcja określa trzy poziomy:

  • Łagodny. Obecność dwóch do trzech objawów.
  • Umiarkowany. Obecność czterech lub pięciu objawów.
  • Ciężki (silny). Obecność sześciu lub więcej objawów.

Specjaliści mogą również określić, czy uzależnienie znajduje się we wczesnej lub trwałej fazie remisji. Ponadto, czy występuje w kontrolowanym środowisku lub czy pacjent jest objęty jakimś programem podtrzymującym.

Cztery rodzaje kryteriów i objawów

Jak już wspomnieliśmy, DSM-5 diagnozuje zaburzenia związane z używaniem substancji (uzależnienie) poprzez zastosowanie 11 kryteriów objawowych, behawioralnych i czasowych, które wymieniliśmy powyżej. Kryteria te można podzielić na cztery kategorie:

  • Upośledzona kontrola.
  • Degradacja społeczna.
  • Ryzykowne użycie.
  • Wskaźniki farmakologiczne (tolerancja i wycofanie).

Hazard patologiczny

W DSM 5 zaburzenie dotyczące hazardu jest jedynym uzależnieniem behawioralnym zawartym w rozdziale zatytułowanym „Zaburzenia związane z uzależnieniami”.

Profesja medyczna po raz pierwszy rozpoznała patologiczny hazard jako możliwe zaburzenie na początku XXI wieku. Jednak naukowcy szybko zdali sobie sprawę, że jest to niezwykle poważny problem zdrowia publicznego. Stało się to widoczne, gdy Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne (APA) wprowadziło kategorię hazardu patologicznego w DSM-III w 1980 roku. Po raz pierwszy faktycznie zdefiniowało kryteria diagnostyczne stanu patologicznego hazardu.

Objawy zaburzeń hazardowych

DSM-5 definiuje zaburzenie hazardu jako „uporczywe i nawracające problematyczne zachowanie związane z hazardem prowadzące do klinicznie istotnego upośledzenia i stresu, na co wskazuje osoba wykazująca cztery (lub więcej) z poniższych w okresie 12 miesięcy”.

  • Konieczność gry z coraz większymi kwotami pieniędzy, aby osiągnąć pożądaną ekscytację.
  • Bycie niespokojnym lub drażliwym podczas próby ograniczenia lub zaprzestania hazardu.
  • Wielokrotnie podejmowanie nieudanych prób kontrolowania, ograniczania lub zaprzestania hazardu.
  • Stałe zainteresowanie hazardem. Może to być na przykład ponowne przeżywanie przeszłych doświadczeń związanych z hazardem lub planowanie, jak zdobyć pieniądze na następny raz.
  • Wizyta w kasynie, gdy czujesz się przygnębiony, aby uniknąć objawów dysforii (beznadziejności, poczucia winy, lęku, depresji).
  • Powrót do kasyna po utracie pieniędzy.
  • Kłamstwa, które mają ukryć stopień zaangażowania.
  • Narażanie na niebezpieczeństwo lub utrata ważnej relacji, pracy lub szansy na edukację.
  • Poleganie na innych, aby zapewnić sobie pieniądze i złagodzić rozpaczliwe sytuacje spowodowane hazardem.
  • Hazard nie będący epizodem maniakalnym.

Jak wspomniano w kryteriach, ważne jest, aby ustalić, że zachowanie nie jest spowodowane epizodem maniakalnym.

Ponadto objawy uzależnienia, zarówno behawioralne, jak i merytoryczne, mogą się różnić w zależności od osoby. Jednak prawie zawsze cierpiący odczuwa utratę kontroli i wielkie wyczerpanie emocjonalne. Z tego powodu zawsze muszą szukać profesjonalnej pomocy. Nie ma znaczenia, czy uzależnienie dotyczy substancji, hazardu, czy innych zachowań lub działań, takich jak seks lub zakupy.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th. Edition (DSM-5). Washing- ton, DC.: American Psychiatric Association; 2013.
  • Cía, A. (2013). Las adicciones no relacionadas a sustancias (DSM-5, APA, 2013): un primer paso hacia la inclusión de las Adicciones Conductuales en las clasificaciones categoriales vigentes. Rev Neuropsiquiatr, 76(4):210-217.
  • Gelhorn H, Hartman C, Sakai J, Stallings M, Young S, Rhee SH, et al. Toward DSM-V: an item response theory analysis of the diagnostic process for DSM-IV alcohol abuse and dependence in adolescents. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2008;47(11):1329- 39
  • Hasin D. DSM-5 SUD diagnoses: changes, reactions, remaining open questions. Drug Alcohol Depend. 2015;148:226-9.
  • Riva-Posse, A.E. (2016). Trastornos Adictivos. Inmanencia, 5(1): 51 – 57.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.