Toksyczne związki między partnerami. To termin, który znamy prawie wszyscy, albo (niestety) z praktyki, albo (na szczęście) ze słyszenia. Warto jednak wiedzieć o tym, że toksyczne związki zdarzają się praktycznie nagminnie.
Można je napotkać w zasadzie codziennie, na całym świecie, bez względu na kraj, poziom wykształcenia lub wiek partnerów. Prawie zupełnie nieświadomie stajemy się stroną relacji partnerskiej, w której nasze prawa jako człowieka są stale łamane lub w inny sposób podważane.
Każdy z nas ma pełne prawo do dokonania wyboru na własną rękę. Każdy z nas może bez żadnych przeszkód być po prostu sobą. Ma prawo żyć w uczciwości i szczęściu. Ale dlaczego tak się nie dzieje? Dlaczego tak często i tak łatwo wpadamy w toksyczne związki?
Prawda jest taka, że jeśli chodzi o o tak silne uczucie, jak miłość, nikt nie opracował jeszcze podręcznika zawierającego doskonały przepis na udany związek.
Nie ma też jednoznacznych odpowiedzi na wszystkie pytania i rozwiązania dla wszystkich problemów. Źle ulokowane uczucie miłości oznacza tak intensywne stany emocjonalne, że czasami utrzymanie równowagi psychicznej i zachowanie odpowiedniej perspektywy staje się niezwykle trudne.
Toksyczne związki, a wrodzona skłonność do takich relacji
Bardzo powszechne jest także zjawisko polegające na tym, że ta sama osoba przeżywa więcej niż jedną toksyczną relację w swoim życiu. Czy to oznacza, że być może niektórzy ludzie mogą mieć pasować do profilu “ofiary”? Czyli są to osoby, którymi można łatwo manipulować?
Prawda jest jednak taka, że nie możemy potraktować tej teorii jako jednoznacznie prawdziwej. Przynajmniej na chwilę obecną. Nie powinniśmy widzieć w osobie toksycznej wyłącznie “męskiej roli” rozumianej jako dominatora, a ofiara nie zawsze pełni “rolę kobiecą”.
Manipulator, czyli osoba, która dominuje, karze i znieważa, może przecież być zarówno mężczyzną, jak i kobietą.
Ważne jest natomiast to, abyśmy uwzględnili także dane statystyczne obejmujące toksyczne związki. A mówią one, że niezależnie od środowiska, jakie rozpatrujemy, to właśnie kobiety znacznie częściej stają się ofiarami przemocy psychicznej, czy też dominacji ze strony mężczyzn.
Dlatego też równie istotne jest to, abyśmy zrozumieli w pełni, jakie działania należy podjąć w celu pozostawienia za sobą takiej toksycznej relacji. Pozwoli nam to wieść dalsze życie bez zbędnego stresu i obciążenia dla naszej psychiki.
Jest to niezwykle ważna kwestia zarówno dla naszego ogólnego dobrobytu, jak i dla stanu naszego emocjonalnego zdrowia.
Toksyczne związki? Często sobie nie zdajemy nawet sprawy z tego, że w takich właśnie się znajdujemy!
Możliwe, że znasz kogoś w swoim wewnętrznym kręgu, który obecnie tkwi w toksycznym związku. Może być dobrze świadomy tego faktu, ale z reguły jednak tak nie jest. Osoby tworzące toksyczne związki z reguły tego nie dostrzegają. Jest to doskonale widoczne dla wszystkich wokół z wyjątkiem ich samych.
Nieważne przy tym, jakich środków użyjemy i jak często będziemy próbować wskazać im problem, z jakim mają do czynienia. Rezultat jest z reguły daleki od oczekiwanego przez nas. A mówiąc wprost, taka osoba po prostu nie chce przyznać się do tego przed samą sobą.
Przyczyny
Dlaczego tak się dzieje? Zasadniczo z kilku najbardziej typowych, następujących powodów:
Wierzymy w to, że nasz partner może się zmienić w przyszłości. Wszelkie problemy, przez jakie właśnie teraz przechodzimy wydają nam się jedynie tymczasowe. Wychodzimy bowiem z założenia, że skoro już łączy nas miłość, prędzej czy później zachowanie tej drugiej strony się poprawi.
Oznacza to, że tworzymy sobie “wyidealizowany” wizerunek drugiej osoby, który nie ma żadnego odzwierciedlenia w rzeczywistości. A to jest niestety podstawa, na której opierają się wszystkie toksyczne związki.
Osoby będące ofiarami w związkach zazwyczaj mają bardzo niską samoocenę.
Możliwe jest, że zanim wzajemne relacje zmienią się w toksyczne związki, były to osoby silne psychicznie i pewne siebie. Ale z czasem zaczynały stawać się coraz to bardziej bezbronne i głęboko zranione. Po upływie dłuższego czasu kończy się to na tym, że wierzą one, że tak po prostu muszą dalej żyć.
Często padamy ofiarą szantażu. Może jeszcze wczoraj ten ktoś Cię upokorzył i doprowadził do łez, ale już dzisiaj poprosił o wybaczenie ze łzami w oczach? Wtedy zapewne czujesz podświadomie, że nie możesz tak po prostu odwrócić się na pięcie i odejść w swoją stronę…
Jeśli tak, to należy zdać sobie sprawę z tego, że jest to najbardziej klasyczny mechanizm, na jakim opiera się nasza podświadomość.
Strach przed samotnością, porzuceniem lub odrzuceniem. Mimo tego, że żyjemy w niezdrowej relacji, możemy uważać, że lepiej “czuć się” w ten sposób, niż być samotnym. To coś, czym często charakteryzują się toksyczne związki, nawet jeśli może to na pierwszy rzut oka wydawać się dość zaskakujące.
Strach przed konsekwencjami rozstania się z osobą będącą źródłem problemów w łączącej Was relacji. Zazwyczaj boisz się tego, jak inna osoba zareaguje. A być może jest nawet to główny czynnik do rozważenia, któremu boisz się stawić czoła.
Strategie, jakie pozwalają zakończyć toksyczne związki
Popracuj nad świadomością sytuacji, w jakiej się znajdujesz
Nikt nie może przezwyciężyć żadnego problemu, jeśli najpierw nie rozpozna tego, że w ich życiu znalazł się “mur”, do którego właśnie dotarliśmy. Trzeba wziąć też pod uwagę inne czynniki, ponieważ miłość jest najsilniejszym powodem, dla których ogarnia nas niekiedy kompletna ślepota.
Czasami po prostu miłość może być tak silna i bezwarunkowa, że trudno jest nam pogodzić się z faktem pozbawienia nas przez kogoś innego naszych praw i naszej integralności oraz niezależności.
Powiedz: “nie”, aby się przestać bać
Strach jest największą przeszkodą, którą musimy pokonać samodzielnie.
Jeśli nie czujesz się wystarczająco silny, aby to zrobić o własnych siłach, poproś bliskiego i zaufanego o pomoc. Mogą Ci jej udzielić przyjaciele, współpracownicy, członkowie bliższej lub dalszej rodziny, pracownicy instytucji socjalnych lub przedstawiciele jakiegokolwiek profesjonalnego usługodawcy medycznego.
Rozumiemy przy tym, że każda para tworzy swój własny wszechświat. Rozumiemy także, że podjęcie takiej decyzji może być naprawdę ciężkie. Ale jest to krok niezbędny do wyrwania się z tej matni.
Może być także problem tego typu, że Twój partner nie jest osobą gwałtowną, dającą w łatwy sposób upust silnym emocjom, ale mimo tego boisz się perspektywy samotności. Jednak samotność jest znacznie lepszym rozwiązaniem, niż jakiekolwiek toksyczne związki.
Zainwestuj całą swoją energię w siebie
Zbyt dużo czasu udało Ci się poświęcić na opiekę nad inną osobą. Byłaś jak mały satelita, krążąca cały czas wokół planety, która nic nie wnosiła do Twojego życia.
Nadszedł czas, aby wykonać krok przed siebie, znaleźć swój własny horyzont i odkryć nowe wartości i marzenia. Być może będą one trywialne i z pozoru może nawet śmieszne. Ale będą tylko Twoje, bez dodatkowego obciążenia zewnętrznego i tylko w Twoim zasięgu.
Rzecz jasna toksyczne związki nadal mogą trwać w niezmienionej formie. Jest możliwe, wymaga jednak sporej dozy odwagi i dobrego poczucia własnej wartości. Ale wszyscy jesteśmy w stanie to osiągnąć – klucz do rozwiązania leży w zasięgu Twoich rąk.
To tylko od Ciebie zależy, czy skorzystasz z okazji, aby obrócić klucz w zamku i otworzyć te wiecznie zamknięte dla Ciebie drzwi. Za nimi znajdziesz drogę, która doprowadzi Cię do Twojego nowego szczęścia.
Zamieszczone grafiki pochodzą ze zbiorów Viaski oraz Johna Cotmanna, zostały zamieszczone za zgodą ich autorów.