Telewizja - jak wpływa na Ciebie to, co oglądasz

Seriale, które oglądasz, mogą wpływać na Twój nastrój, zadowolenie z życia i zdrowie. Dowiedz się, jak świadomie wybierać najlepsze dla siebie opcje.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 09 kwietnia, 2023

Media audiowizualne są dziś naszym głównym źródłem rozrywki. Telewizja oraz platformy z filmami na żądanie to jedna z ulubionych form rozrywki wielu z nas. Spędzamy godziny przed ekranem, ciesząc się ulubionymi programami, wchodząc w stan przyjemnego rozleniwienia i oglądając jeden odcinek po drugim. Ale czy zastanawiałeś się kiedyś, jak wpływa na Ciebie telewizja i to, co w niej oglądasz?

Jeśli przyjrzysz się aktualnie popularnym serialom, zauważysz, że większość z nich ma raczej mroczną, smutną, surową lub makabryczną tematykę. Wiadomo, że thrillery mają pewne elementy, które czynią z nich gatunek przyciągający wzrok i uzależniający. Czy jednak oglądanie tego typu scen i narracji może mieć na Ciebie negatywny wpływ? Z drugiej strony, czy komedie mogą poprawić humor?

Seriale komediowe poprawiają nastrój

Bez wątpienia już to wiesz. Programy komediowe są w stanie Cię rozweselić, złagodzić stres i pomóc połączyć się z pozytywnymi emocjami. Kiedy je oglądasz, Twoje problemy wydają się mniej przytłaczające. Co więcej, odczuwasz spokój i widzisz wszystko w bardziej optymistycznym świetle.

Być może masz nawet swoje ulubione programy, do których zawsze wracasz. Choć oglądałeś je wielokrotnie, sprawiają, że czujesz się dobrze, dlatego nie masz nic przeciwko powtórnemu ich obejrzeniu. Przyciąga Cię ich ciepło i nostalgia, jaką w Tobie wywołują. W rzeczywistości, kiedy je oglądasz, tworzysz wokół siebie rodzaj bańki, w której możesz uciec od świata zewnętrznego.

Co ciekawe, korzystne efekty tych wesołych i ujmujących programów nie ograniczają się do poziomu psychologicznego, ale mogą również wpływać na Twoje zdrowie fizyczne. Na przykład badanie przeprowadzone w 2003 roku wykazało, że oglądanie programu komediowego może wpłynąć na poziom glukozy we krwi, hamując jej wzrost po posiłku. Co więcej, pozytywne emocje są w stanie regulować czynniki neuroendokrynne i funkcje odpornościowe.

Telewizja może wywoływać również negatywne emocje

Co jednak dzieje się w przypadku dramatów, thrillerów lub horrorów? Wywołują one emocje, takie jak strach, napięcie i smutek – doznania, których zazwyczaj chcesz uniknąć.

Podczas oglądania tego typu filmów lub seriali poziom adrenaliny w Twoim ciele gwałtownie wzrasta. Zwiększa się również poziom dopaminy, co jest związane z intensywnym uczuciem dobrego samopoczucia i przyjemności. Jest to szczególnie prawdziwe w przypadku osób o typie osobowości poszukującym nowości lub sensacji.

Nie bez znaczenia jest fakt, że emocji tych doświadczasz w bezpiecznym i kontrolowanym środowisku. W efekcie wiesz, że nic złego Cię nie spotka. Masz również kontrolę nad tym, kiedy przestać oglądać, dzięki czemu możesz wyeliminować stymulację i wypłycić emocje, które przeżywasz.

Z drugiej strony, oferując tego rodzaju treści audiowizualne, telewizja może pomóc przezwyciężyć traumy lub niekorzystne sytuacje z przeszłości. Ma na to wpływ obserwowanie, jak inni radzą sobie z przeciwnościami losu i je pokonują. Może nawet obejmować swego rodzaju trening mentalny w zakresie podejmowania decyzji i odpowiedniego sposobu reagowania w sytuacjach zagrożenia.

Starannie dobieraj programy

Niestety nie wszystkie wieści są dobre. Sposób, w jaki wpływa na Ciebie dany serial, nie zawsze jest pozytywny. Na przykład horrory mogą powodować bezsenność, koszmary senne i inne zaburzenia snu u dzieci, co czyni je grupą szczególnie podatną na ich wpływ. Tego rodzaju programy mogą mieć negatywny wpływ również na dorosłych, którzy cierpią na rozmaite zaburzenia.

Ponadto programy o smutnej lub dramatycznej treści mogą nasilać stany depresyjne. Dzieje się tak z kilku powodów. Z jednej strony osoby z depresją czują większy pociąg do tego typu programów i mają trudności z zajęciem się bardziej beztroskimi tematami (nawet jeśli mogłyby one poprawić ich nastrój). Z drugiej strony oglądanie smutnych seriali sprawia, że odtwarzają swoje cierpienie, negatywne doznania i emocje, utrwalając w ten sposób wzorzec psychicznego dyskomfortu.

Ponadto stwierdzono związek między depresją, izolacją i binge-watchingiem. Ten obecnie coraz bardziej powszechny trend, odnosi się do oglądania licznych odcinków serialu naraz, zwykle wtedy, gdy mamy zły nastrój. Jednak paradoksalnie, czasami pod koniec sesji binge-watching’u Twój stan umysłu dodatkowo się pogarsza.

Co ciekawe, oglądanie beztroskich programów lub komedii również nie zawsze jest pozytywne, ponieważ mogą one powodować uzależnienie. W rzeczywistości dobre samopoczucie, które wywołują, oraz więź emocjonalna, jaką generuje ich fabuła oraz postacie, mogą sprawić, że stracisz zainteresowanie realnymi więziami międzyludzkimi i doświadczeniami z rzeczywistego życia. W rezultacie wybierzesz wirtualne życie ponad to autentyczne.

Bądź świadomy, że telewizja ma na Ciebie wpływ

Jak widać, jest to dość złożony temat, ponieważ wszystkie gatunki filmowe mają swoje wady i zalety. Aby skorzystać z rozrywki i cieszyć się dobrym samopoczuciem, które zapewnia Ci telewizja, musisz wziąć pod uwagę dwie kwestie.

Z jednej strony należy kontrolować czas spędzany przed ekranem. W przeciwnym razie możesz popełnić błąd poświęcając dużą część dnia jedynie na oglądanie. Weź też pod uwagę swój obecny nastrój oraz to, czego potrzebujesz. Jeśli na przykład czujesz się przygnębiony, powinieneś unikać gatunku dramatu.

Upewnij się, że zawsze starannie wybierasz to, co oglądasz. Pamiętaj, że telewizja ma na Ciebie naprawdę silny wpływ – wykorzystaj to mądrze.