Techniki psychologiczne w celu wzmocnienia zachowań

Techniki psychologiczne wzmacniania zachowań opierają się na modyfikacji zachowania, orientacji teoretycznej a także metodologicznej ukierunkowanej na interwencję. Opierając się na wiedzy z zakresu psychologii eksperymentalnej, modyfikacja zachowania wychodzi z założenia, że ​​normalne i nienormalne zachowania podlegają tym samym zasadom.

Modyfikacja zachowania wykorzystuje procedury i techniki psychologiczne, które najpierw poddaje obiektywnej ocenie. Następne przystępuje do weryfikacji empirycznej, w celu zmniejszenia lub wyeliminowania zachowań nieprzystosowawczych. Jednocześnie, z drugiej strony dąży do utrwalenia lub wzmocnienia zachowań, które ułatwiają przystosowanie.

Koncentruje się nie tylko na samych obserwowalnych zachowaniach. Skupia się także na aspektach poznawczych i podstawowych procesach związanych z ich powstawaniem, rozwojem, utrzymaniem i zmianą.

Jeśli chodzi o techniki psychologiczne modyfikacji zachowania, można podzielić na trzy grupy:

• Techniki wdrażania zachowań
• Specjalne techniki wzmacniające zachowanie
• Techniki zmniejszania jakiegoś zachowania.

W tym artykule skupimy się na psychologicznych technikach wzmacniania zachowań.

Jako psychologiczne techniki wzmacniania zachowań możemy wykorzystywać wzmocnienie, umowy awaryjne i zarządzanie fiszkami.

Techniki psychologiczne wzmocnienia pozytywnego i negatywnego

Wzmocnienie pozytywne

Pozytywne wzmocnienie to bodziec, który pojawia się warunkowo w stosunku do zachowania wywołując efekt jego zwiększenia lub utrzymania. Termin „warunkowe” odnosi się do relacji zależności między zachowaniem a bodźcami, które go poprzedzają i / lub następują po nim.

Negatywne wzmocnienie

Wzmocnienie negatywne polega na usunięciu lub zmniejszeniu bodźca z założenia awersyjnego lub na zapobieganiu utracie dodatniego wzmocnienia w wyniku zachowania. Celem również jest w tym wypadku zwiększenie lub utrzymanie danego zachowania.

Można wyróżnić dwa rodzaje wzmocnienia negatywnego: ucieczka i unikanie.

• Ucieczka. Polega ona na usunięciu lub zmniejszeniu bodźca z założenia awersyjnego lub zakończeniu utraty pozytywnego wzmacniacza uzależnionego od zachowania. Innymi słowy zaprzestanie kary ma wywołać pożądane zachowanie.
• Unikanie. Polega ona na przedstawieniu bodźca awersyjnego lub wycofaniu domniemanego pozytywnego wzmacniacza jeśli nie pojawi się pożądane zachowanie. W ten sposób oczekiwane zachowanie zwiększa się lub jest utrzymywane. Jego utrzymanie stale zapobiega bowiem lub opóźnia pojawienie się awersyjnego bodźca lub utratę pozytywnego wzmacniacza. Innymi słowy chodzi o unikanie kary w różnej postaci poprzez oczekiwane zachowanie.

Techniki psychologiczne oparte na tworzeniu umowy warunkowej

Umowa warunkowe to umowa lub porozumienie między dwiema lub więcej stronami, które określają obowiązki każdej z nich w odniesieniu do określonego przedmiotu lub działania. Cechy umowy warunkowej:

• Dawanie nagrody za zachowanie przybliżone do pożądanego
• Nagrody powinny być częste, ale w niewielkich ilościach.
• Umowa musi wymagać osiągnięć i nagradzać je.
• Umowa musi być uczciwa wobec obu osób.
• Warunki, na jakich została ustanowiona, muszą być jasne.
• Umowa musi być swobodnie negocjowana i uzgadniana między stronami.
• Musi również określić pożądane zachowanie i oczekiwaną nagrodę.
• Wzmocnienie należy dostarczyć zgodnie z warunkami umowy.

Rodzaje umów warunkowych

Zdarzają się przypadki, w których niewłaściwe zachowanie występuje zasadniczo po jednej stronie. Ale w wielu przypadkach niepożądane zachowania występują po obu stronach.

W takich przypadkach stosuje się dwa rodzaje umów: umowy „quid pro quo” a także umowy równoległe lub umowy działania w dobrej wierze.

• Umowy typu quid pro quo lub wymiany. Jedna ze stron zgadza się zrobić coś w zamian za pewną zmianę w zachowaniu drugiej strony. Na przykład mąż może zrobić obiad z żoną, jeśli ona rozmawia z nim 20 minut dziennie na tematy związane z jego pracą.
• Kontrakty równoległe lub umowy działania w dobrej wierze. Zmiana docelowego zachowania jednej strony ma konsekwencje niezależne od zmiany docelowego zachowania drugiej. Ten rodzaj umowy eliminuje również problem tego, kto powinien zacząć zmianę w pierwszej kolejności. Umożliwia wzmocnienie zmiany zachowania strony, która przestrzega umowy, nawet jeśli druga strona jej nie przestrzega. Brakuje jednak dowodów na to, który z dwóch rodzajów umów jest bardziej skuteczny.

Techniki psychologiczne oparte na zarządzaniu fiszkami

Inną psychologiczną techniką zwiększania zachowań jest zarządzanie fiszkami. Zasadniczo polega na dostarczaniu fiszek (w postaci punktów, kuponów, znaków, gwiazd itp.), w zależności od wykonania lub nie wykonania określonych zachowań. Tego rodzaju fiszki można również zastąpić różnymi dobrami, działaniami lub przywilejami (bodźce wsparcia).

Korzyści. Fiszki można wręczać natychmiast lub nie, co zwykle nie zakłóca emisji pożądanego zachowania. Wypełniają lukę między pożądanymi zachowaniami a dostarczaniem wspierających wzmacniaczy. Są mało podatne na efekt nasycenia, a ich liczba stanowi widoczną próbkę (informację zwrotną) osiągniętej poprawy.

Ograniczenia. Procedura może być dość skomplikowana. Materialne fiszki mogą zostać skradzione, sfałszowane lub pożyczone. Członkowie grupy mogą odmówić pracy, jeśli nie są objęci programem itp.

Właściwości fiszek

Jako fiszki można wybierać najróżniejsze przedmioty: plastikowe żetony, punkty, kupony, gwiazdki, słoneczka itp. Dobra fiszka powinna mieć następujące właściwości:

• Jej wartość musi być łatwa do zrozumienia.
• Jest łatwa do dostarczenia.
• Łatwa do przenoszenia.
• Powinna się dać identyfikować jako własność odbiorcy (aby uniknąć „czarnego rynku”  fiszek w grupie).
• Wymaga minimalnej księgowości ze strony osoby, która je dostarcza.
• Powinna być jak najmniej rozpraszająca. Punkty lub punktacje najlepiej spełniają te warunki. Dlatego w przypadku osób, które rozumieją ich znaczenie, lepiej używać punktów niż namacalnych żetonów, chyba że są one dla nich bardziej motywujące.

Osoba uczy się wartości fiszek poprzez wyjaśnienia ustne. Celem jest utrwalenie tych zachowań poprzez naturalne wzmocnienie otoczenia i / lub przez wewnętrzne wzmocnienie.

Aby to osiągnąć, zarządzanie fiszkami można łączyć z innymi technikami. Wykorzystuje się na przykład trening umiejętności społecznych a także rozwiązywanie problemów.