Symptomy wskazują na konflikt na poziomie nieświadomości

Z perspektywy psychoterapii humanistycznej symptomy są widoczną częścią konfliktu na poziomie nieświadomości.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Angela C. Tobias.

Ostatnia aktualizacja: 11 lutego, 2023

Z humanistycznego punktu widzenia symptomy są posłańcami dyskomfortu. Ich funkcją jest wydobycie na światło dzienne naszych najbardziej nieświadomych konfliktów, abyśmy mogli je zwerbalizować. Jakie są jednak różne rodzaje objawów i jak odnoszą się one do naszego organizmu?

W tym artykule przybliżymy bardziej kompleksową koncepcję zdrowia psychicznego i fizycznego oraz przyjrzymy się bardziej holistycznym elementom objawów. Ponadto przedstawimy wprowadzenie do tego, jak na co dzień odczytywać te sygnały ciała i lepiej poznawać siebie. Czy jesteś gotowy, aby słuchać tego, co ma do powiedzenia Twoje ciało?

Koncepcja symptomów jako nierozwiązanych konfliktów

Zrozumienie objawów jest jednym z priorytetów współczesnej terapii humanistycznej lub psychoanalitycznej. Na podstawie tych ram teoretycznych objawy są rozumiane jako zmiana w ciele, która leży u podstaw pewnego dyskomfortu.

Ta gałąź psychologii postrzega poszczególne symptomy, jako wskaźniki ukrytego konfliktu. Czasami są one subtelne, a kiedy indziej zupełnie widoczne. Nerwowość, bezsenność czy drobne rytuały mogą świadczyć o wewnętrznym konflikcie. W jakiś sposób próbują komunikować się z Twoim świadomym umysłem, aby dać Ci znać, że jest coś, co wymaga Twojej uwagi.

W przeciwieństwie do innych nurtów behawioralnych opartych na łagodzeniu objawów za pomocą różnych technik bezpośrednich ten typ orientacji bada ich korzenie. Symptomy są rozumiane jako coś drugorzędnego, jako widoczna część zatopionego konfliktu. Są postrzegane jako punkt wyjścia do badania głębi ran i związków z dzieciństwa.

Objawy a nieświadomość

Nurt psychodynamiczny był pierwszym, który ukuł pojęcie, jakim jest nieświadomość. Umieścił go na pierwszym planie w psychoterapii, uznając objaw za wskaźnik dyskomfortu. Idąc za metaforą góry lodowej Zygmunta Freuda, symptom stanowi widoczną część konfliktu, podczas gdy podstawa i większość emocjonalnej rany zanurzona jest w nieświadomości.

Pacjent może udać się na terapię z objawami, takimi jak niepokój, bezsenność lub inna dolegliwość fizyczna. Proces terapii prowadzi jednak do odkrycia ukrytego przesłania tego objawu. Chodzi o to, aby dowiedzieć się, co ciało próbuje powiedzieć za pośrednictwem dyskomfortu. Sugeruje się, że pojawienie się objawów, takich jak niepokój, jest spowodowane brakiem wewnętrznego wsłuchiwania się pacjenta we własne potrzeby. Im dłużej trwa ten brak słuchania, tym bardziej chroniczny i hałaśliwy staje się objaw.

Symptomy i odczucia cielesne

Niektóre nurty psychoterapii bezpośrednio łączą konflikty z ciałem. Na przykład, gdy odczuwasz udrękę, często czujesz się tak, jakbyś miał guzek w gardle. Dzieci natomiast, często przekształcają uczucie smutku i niepokoju w bóle brzucha lub głowy.

W rzeczywistości różnica między umysłem a ciałem nie jest jasna. Na poziomie teoretycznym może to często ograniczać ogólne zrozumienie zdrowia psychicznego i ogólnego. Perspektywy psychologii humanistycznej i biodynamicznej stawiają pytanie o wpływ, jaki pewne wydarzenia wywierają na organizm, zwłaszcza gdy są długotrwałe. Oto kilka somatyzacji, które często pojawiają się w terapii.

• Sztywność mięśni. Pojawia się, gdy ludzie się czegoś boją. To naturalny mechanizm organizmu. Jednak z czasem, oprócz powodowania ciągłego stanu niepokoju, symptom zmienia również postawę ciała, tworząc np. przykurcz mięśni lub inny poważny problem.
• Zawroty głowy, niestabilność i parestezje. Oto niektóre z najczęstszych objawów wywołanych atakami paniki. Rozdzierający strach i uczucie zbliżającego się niebezpieczeństwa, powtarzające się w czasie, mogą sprawić, że dana osoba poczuje się, jakby zaraz miała upaść lub nawet zemdleć.
• Problemy żołądkowo-jelitowe. Jest to nawykowa somatyzacja występująca u ludzi, którzy mają trudności z wyrażaniem swoich emocji lub katalizowaniem swojej udręki w pozytywny sposób. Stres jest jedną z najczęstszych przyczyn problemów żołądkowych, takich jak zakwaszenie żołądka lub wrzody.

Słowa, których nie wypowiadasz, krzyczą w twoim ciele

Według psychologii humanistycznej symptomy są najbardziej uderzającą częścią milczącego konfliktu. Są jak krzyki Twojego ciała, które nie znalazło innego sposobu na bycie wysłuchanym.

Ta koncepcja symptomów jest zgodna z bardziej globalną wizją umysłu i ciała oraz zdrowia w bardziej globalnym sensie. Emocje bezpośrednio wpływają na postawę ciała, oddychanie czy sposób trawienia pokarmu. Przedłużająca się sytuacja stresu może doprowadzić organizm do rozwinięcia choroby.

Wszystko, czego nie potrafisz wyrazić, zrozumieć lub zintegrować, wpływa na funkcjonowanie Twojego ciała i umysłu. W rzeczywistości objawy to sposób, w jaki organizm prosi o wysłuchanie i działanie zgodnie z jego potrzebami. Nawet jeśli symptomy ranią i chcesz, żeby zniknęły za wszelką cenę, one i tak przyjdą z wiadomością. Czy zwrócisz na nią uwagę?