Ruchy sakkadowe oczu: cechy i funkcje

Ruchy sakkadowe oczu są adaptacyjną cechą człowieka. Nie ma zbyt wiele badań na ich temat, ale są one niezwykle ważne.
Ruchy sakkadowe oczu: cechy i funkcje

Ostatnia aktualizacja: 08 grudnia, 2021

Wzrok człowieka obejmuje różne procesy. Jednym z przykładów są ruchy sakkadowe oczu. Są niezbędne do różnych czynności, które wykonujesz w swoim codziennym życiu. Ponadto mogą czasami być związane z pewnymi zaburzeniami.

Większość części Twojego ciała odgrywa fascynujące role. Na przykład, czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jakich mechanizmów używasz, aby zwracać uwagę na drugą osobę, kiedy z nią rozmawiasz i jednocześnie na nią patrzysz? Mechanizmy, które pozwalają naprawdę uważnie coś przeczytać lub zaobserwować?

„Oczy są punktem, w którym dusza i ciało mieszają się”.

-Chrześcijanin Friedrich Hebbel-

Ruchy sakkadowe oczu

Ruchy sakkadowe oczu to szybkie i jednoczesne ruchy gałek ocznych, które pojawiają się, gdy kierujesz wzrok w jakieś miejsce. Są kontrolowane przez korę mózgową i górny wzgórek mózgu.

Sprzyjają szybkiemu przemieszczaniu się skupienia z jednego punktu do drugiego w polu widzenia. Dlatego dzięki nim jesteś w stanie mapować środowiska, w których się znajdujesz. Ułatwiają one uchwycenie obrazów, które widzisz, gdy szybko poruszasz oczami.

Ruchy sakkadowe oczu pomagają uchwycić szczegóły. Dlatego też muszą być precyzyjne. Ponadto mogą być dobrowolne, mimowolne lub wywołane. Aby lepiej je zrozumieć, pomyśl o ruchach, które wykonujesz głową, gdy obserwujesz otoczenie. Spróbuj wykonać to ćwiczenie, jednocześnie uświadamiając sobie ruch swoich oczu. W ten sposób lepiej zrozumiesz ich funkcję.

Niebieskie oko

Jak działają ruchy sakkadowe oczu?

Według Gutiérreza de Piñeres Botero ruchy sakkadowe występują przez ich związek z kontrolą. Dobrowolne i wywoływane ruchy oczu pojawiają się, gdy określony bodziec wizualny przykuwa Twoją uwagę lub gdy odpowiadasz na polecenie. Na przykład, jeśli zostaniesz poproszony o spojrzenie w określonym kierunku.

Ruchom dobrowolnym towarzyszą prosakkady i antysakkady. Te pierwsze pomagają skierować wzrok na nowy bodziec. Te ostatnie zapewniają, że odwrócisz wzrok. Na przykład, gdy chcesz spojrzeć komuś w oczy, aby wymusić uwagę językiem niewerbalnym.

Mimowolne ruchy sakkadowe oczu manifestują się jako odruch orientacyjny. Odruch ten manifestuje się, gdy nagle pojawia się bodziec, który znajduje się poza obrzeżem pola widzenia lub gdy jest to nowy bodziec. Są one związane z przetrwaniem , ponieważ pomagają wykryć oznaki zagrożenia.

O funkcjach tych możesz się przekonać sam, gdy czytasz lub musisz coś śledzić wzrokiem i zwracać uwagę na szczegóły. Na przykład, gdy czytasz przez długi czas, potrzebujesz tych ruchów, aby utrzymać wzrok na poszczególnych słowach. Dzieje się to również, gdy próbujesz podążać za czymś wzrokiem, na przykład za owadem, lub gdy chcesz szczegółowo przestudiować dzieło sztuki.

Rodzaje ruchów sakkadowych oczu

Ruchy oczu są klasyfikowane według ich indywidualnych funkcji. Istnieją cztery rodzaje:.

  • Antysakkadowy. Jest to ruch, który wykonujesz, gdy poruszasz oczami w kierunku przeciwnym do miejsca, w którym znajduje się bodziec.
  • Przepowiadające ruchy sakkadowe. Pomagają śledzić trajektorie i przewidywać zachowanie tego, co obserwujesz. Na przykład, gdy patrzysz na samochód.
  • Wizualnie sterowane ruchy. Występują, gdy musisz uchwycić to, co widzisz po pojawieniu się bodźca w Twoim polu widzenia. Lub po prostu, gdy chcesz coś złapać wzrokiem.
  • Ruchy sakkadowe sterowane pamięcią. Pojawiają się, gdy przesuwasz oczy w kierunku jakiegoś punktu, który masz w pamięci, nawet jeśli nie znajduje się on obecnie w Twoim polu widzenia.

Ruchy oczu badał Louis Émil Javal. Był paryskim lekarzem zainteresowanym przyrządami optycznymi i ruchami gałek ocznych. Zaczął studiować ruchy sakkadowe oczu po zaobserwowaniu ich w eksperymencie, w którym ludzie musieli po cichu czytać.

Osoba czytająca książkę

Z jakimi zaburzeniami związane są ruchy oczu?

Ruchy sakkadowe oczu mogą być związane z pewnymi problemami z czytaniem. Na przykład z dysleksją. Kiedy ruchy oczu zawodzą, oznacza to, że nie utrzymują się przez wymagany czas lub są niedokładne.

Problem polega na tym, że nie można poprawnie zidentyfikować litery lub zrozumieć pełnych informacji. Dzieci z dysleksją dość często kompensują to kręceniem głową, czytaniem linijki, podążając za nią palcem lub pomijaniem zdań w czytanym tekście. Badania sugerują, że z tym zaburzeniem są związane wolniejsze ruchy oczu .

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) również jest związany z nieodpowiednym ruchem oczu. U osob z tym schorzeniem pojawiają się błędy spowodowane ruchami antysakkadowymi i wizualnie sterowanymi. Zwykle utrudniają utrzymanie równego poziomu oczu podczas patrzenia na pobliskie przedmioty.

Z drugiej strony, podobne problemy mogą również występować mimowolnie, powodując ograniczenie widzenia przez ciągłe nieregularne ruchy oczu. Nazywa się to oczopląsem i oznacza, że chorzy nie widzą wyraźnie ani nie mogą się uważnie w coś wpatrywać.

Za każdym razem, gdy czytasz, zwracasz uwagę na otoczenie lub uczestniczysz w rozmowie, robisz użytek z ruchów sakkadowych swoich oczu. Innymi słowy, pomagają łączyć się z innymi, rozumieć słowo pisane, a przede wszystkim przetrwać.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Coronel, R. (2018). Relación entre los movimientos sacádicos, lateralidad y proceso lector. Espirales Revista Multidisciplinaria de investigación, 2(7). Disponible en: https://acortar.link/SBh6oE
  • Botero, C. (2019) Visión humana y movimientos oculares. Registro de movimientos oculares con el eye tracker Mobile eye XG. Universidad Católica de Colombia.
  • Supèr, H. & Cañete, J. (2016). Hacia un diagnóstico más objetivo del TDAH: el papel de la vergencia ocular. Revista de psiquiatría infanto-juvenil, 33(3), 397-406.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.