Nastawienie transakcyjne: oczekiwanie otrzymania tego, co dajesz

Zawsze najlepiej założyć, że nie zawsze otrzymasz z powrotem to, co dajesz. Najważniejszą rzeczą jest działać tak, jak czuje Twoje serce, mając jednocześnie nadzieję, że będziesz szanowany.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Osoba, która ma nastawienie transakcyjne, postrzega związek jako biznes. Tego typu osoby oczekują, że wszystko, co zainwestują, przyniesie zwrot w określonym czasie. Jednak, jak wiadomo, w świecie relacji międzyludzkich ta formuła nie zawsze się sprawdza.

Nie zawsze dostajesz z powrotem to, co dajesz od siebie w przyjaźni, rodzinie i innych związkach emocjonalnych. Jest to coś, czego uczysz się z biegiem czasu. Jeśli nie zaakceptujesz tego faktu, możesz się poczuć, jakbyś walił głową w ścianę.

Czy to oznacza, że w swoich relacjach społecznych i emocjonalnych nie powinieneś niczego oczekiwać od innych? Odpowiedź brzmi: tak. Nie oznacza to jednak, że nie zasługujesz na nic z ich strony. Ludzie, którzy są częścią Twojego życia, powinni zawsze oferować Ci uczucie, zaufanie, uznanie i wsparcie.

Jednak rozumienie relacji jako biznesu komercyjnego, w którym każdy gest, podarunek lub przysługa muszą być odwzajemnione w sprawiedliwy sposób, jest bezużyteczne i kończy się tylko cierpieniem.

Nastawienie transakcyjne

Nie oszukujmy się, w każdym z nas jest trochę mentalności transakcyjnej. Zawsze chcesz i masz nadzieję, że Twoje dobre uczynki i wysiłki zostaną docenione i nagrodzone.

Na przykład, jeśli dziś zabierzesz znajomego na lotnisko, masz nadzieję, że jutro Ci się odwdzięczy. Podobnie, jeśli każdego dnia spędzasz dużo czasu na opiece nad krewnym w szpitalu, masz nadzieję, że Twój gest zostanie doceniony i w jakiś sposób odwzajemniony.

Jednak często dość szybko odkrywasz, że wiele Twoich wysiłków pozostaje zlekceważonych. Zdajesz sobie sprawę, że nie każdy bierze pod uwagę Twoje gesty i często to, co dajesz od siebie, nie jest ostatecznie nagradzane. W obliczu tej wewnętrznej panoramy rozczarowania jest tylko jedna opcja. Zmień swoje podejście.

Umysł transakcyjny lub wyrównawcza osobowość

Wyrównawcza osobowość to ciekawe pojęcie. Oznacza obsesję na punkcie odzyskania tego, co dajesz. To ciekawe zjawisko, które często się zdarza.

Jeśli jesteś taką osobą, to kiedy odkryjesz, że nie odzyskasz tego, co dajesz od siebie, zaczynasz działać w odwrotny sposób. Innymi słowy, nie otrzymujesz tego, czego oczekiwałeś, więc zabierasz coś drugiej osobie. Nie wahasz się zarówno dawać, jak i brać, w zależności od tego, jak zachowują się wobec Ciebie inni.

Jakie są jednak konsekwencje tego psychospołecznego podejścia? Możesz pomyśleć, że to całkowicie sprawiedliwa rzeczywistość. W końcu po co być uprzejmym dla kogoś, kto nie odwzajemnia przysługi? Cóż, ciągłe stosowanie tego rodzaju perspektywy powoduje jedynie postępujące zużycie emocjonalne.

Wzajemność nie równa się uniwersalnej sprawiedliwości

Bardzo łatwo jest wpaść w pułapkę transakcyjnego sposobu myślenia i związanego z tym dyskomfortu. To dlatego, że wzmacniasz błędne wyobrażenie o tym, czym właściwie jest wzajemność.

Ohio State University (USA) przeprowadził badania, w których stwierdzono, że zachowania prospołeczne są paradoksalne, a wzajemność wyrażana jest na wiele sposobów. Jednak nie można tego pojąć poprzez nastawienie transakcyjne.

Relacje nie mogą opierać się na pewnego rodzaju sprawiedliwości społecznej, w której skupiasz się tylko na tym, co otrzymujesz od innych. Istnieje wiele innych sposobów, w jakie inni przekazują Ci swoje uczucia i uznanie.

Na przykład Twój brat może nie dzwonić do Ciebie tak często, jak Ty do niego. Jednak zawsze jest przy Tobie, kiedy go potrzebujesz. Albo Twój przyjaciel może nie odwzajemnił przysługi, którą wyświadczyłeś mu miesiąc temu, ale mimo to zależy mu na Tobie i wiesz, że możesz mu zaufać.

Ludzie o nastawieniu transakcyjnym są jak windykatorzy

Jak wspomnieliśmy wcześniej, wszyscy mamy w sobie pewne aspekty tego typu zachowań. Jednak jest wiele osób, które wykazują obsesyjną mentalność transakcyjną.

Są to ludzie z pewnymi słabościami, którzy stają się nadmiernie wymagający. Do ostatniego milimetra mierzą każdy gest i wysiłek, jaki wykonują dla innych (nawet, jeśli nikt ich o to nie prosił) i żądają zwrotu tego samego.

Jeśli osoby te nie otrzymują tego, czego oczekują, oskarżają, krytykują i manipulują innymi. Co więcej, nie wahają się wiktymizować siebie, aby wywołać u innych poczucie winy. Jest to osoba, która powie: „Zrobiłem dla Ciebie tak wiele, teraz nadszedł czas na odwet”. Wszyscy znamy kogoś o tym profilu osobowościowym i wiemy, jaki efekt może wywołać.

Działaj zgodnie z własnymi wartościami i oferuj to, co dyktuje Ci serce, a będziesz szczęśliwy

To prawda, że szczęśliwe i znaczące relacje opierają się na wzajemności. Bądź jednak ostrożny. Nie chodzi o wzajemność transakcyjną, którą należy wypracować na zasadzie oko za oko. Najbardziej satysfakcjonująca wzajemność to taka, która działa z serca.

Dajesz, bo chcesz. Oferujesz coś komuś, kiedy masz na to ochotę lub dlatego, że ktoś tego potrzebuje. Dajesz dobrowolnie, szczerze i nie wywierasz nacisku na drugą osobę, aby odwzajemniła przysługę. Hhojność, altruizm i dawanie, ponieważ chcesz, bez obsesji na punkcie otrzymania czegoś w zamian, pozytywnie wpłynie na Twoje samopoczucie i szczęście.