Różnica między intrygą a suspensem

Czy jesteś uzależniony od nowego thrillera i nie wiesz dlaczego? Boisz się o przyszłość jego bohatera? Być może doświadczasz intrygi, a może to suspens? Na czym polega różnica między tymi dwoma gatunkami? Opowiemy Ci w dzisiejszym artykule.

Czy wiesz, na czym w świecie kinematografii polega różnica między intrygą a suspensem? Niezależnie od tego, czy oglądasz ostatnią scenę ekscytującego filmu, czy koniec ulubionej gry wideo, rola, jaką odgrywa w nim suspens i intryga, może być decydująca. Aby zrozumieć, jak one działają, musimy najpierw zrozumieć istniejące między nimi różnice.

Konkretne wydarzenie i związane z nim oczekiwania mogą w czasie oglądania filmu wzbudzić z Twojej strony zainteresowanie lub odrzucenie. Jedną ze zmiennych rozróżniających daną opcję od drugiej jest atrybucja. Wiąże się ona z myślami, które przypisujesz określonemu wydarzeniu, niezależnie od tego, czy właśnie się zdarzyło, czy też dopiero ma się wydarzyć.

Z perspektywy widza istnieją dwa rodzaje reakcji: podejście i wycofanie. Kiedy postrzegasz wydarzenie w przyjemny, dobry lub pożądany sposób, masz tendencję do zbliżania się. Jeśli jednak postrzegasz je jako coś złego, nieprzyjemnego, a nawet odrażającego, pojawia się u Ciebie chęć oddalenia się. Krótko mówiąc, dane sceny generują w tobie określone emocje, które przygotowują cię do działania. Psychologowie nazywają ten stan pobudzeniem. Na czym jednak polega różnica między intrygą a suspensem? Na to pytanie odpowiemy w dalszej części artykułu.

Różnica między intrygą a suspensem – słowem wstępu

W prostej terminologii pobudzenie to czujność lub przygotowanie, które odczuwasz w sytuacjach naznaczonych oczekiwaniem. W bardziej rygorystycznym sensie pobudzenie jest biologiczną i psychologiczną zmianą, która poprzedza zdarzenie lub następuje po nim. Charakteryzuje się zwiększoną częstością akcji serca, nadwrażliwością na wydarzenia, zwiększoną uwagą i subiektywnym poczuciem pobudzenia.

To właśnie dzieje się z tobą, gdy docierasz do końca filmu, który trzyma Cię na skraju siedzenia przez dwie godziny. Czujesz też takie podekscytowanie, gdy docierasz do lochów strasznego złoczyńcy w swojej ulubionej grze wideo. Zasadniczo Twoje ciało przygotowuje się, ponieważ rozumiesz, że wydarzy się coś niezwykłego.

Doświadczasz pobudzenia zarówno w atrybucjach zbliżania się, jak i wycofywania. Innymi słowy, niezależnie od tego, czy postrzegasz to jako coś pozytywnego, czy negatywnego. W efekcie stan pobudzenia powoduje, że odczuwasz skutki z większą intensywnością. To dzięki suspensowi zakończenia Twoich ulubionych filmów, książek i gier wideo są tak przyjemne.

Julie Anna Guidry, badaczka z University of Louisiana (USA), omawia to zjawisko pobudzenia w swoim artykule The Experience of… Suspense. Twierdzi, że napięcie to „doświadczenie pobudzenia antycypacyjnego, które obejmuje emocje nadziei, strachu lub zarówno nadziei, jak i strachu. Jest wywoływane przez sytuacje, w których nie jest się pewnym zbliżającego się lub ważnego wyniku”.

Dlaczego lubisz suspens

Napięcie to nic innego jak uczucie nadziei lub strachu, które odczuwasz w oczekiwaniu na wynik określonej sytuacji. Jest to coś, z czym scenarzyści zręcznie sobie radzą, wykorzystując to zjawisko aż do kulminacyjnego punktu programu, zanim mózg zacznie się męczyć.

Rzeczywiście, napięcie jest wytwarzane przez wydarzenie, o którym wiesz, że do niego dojdzie i które może wywołać w Tobie stan pobudzenia. Dlatego napięcie stawia Cię w pewnym sensie w ekscytującej pozycji, ale także w oczekiwaniu.

Jednak suspens nie zawsze działa. Jego sukces jest związany z tym, jak ekscytujące jest wydarzenie, którego się spodziewasz.

Można powiedzieć, że optymalny poziom napięcia to taki, w którym dostrzegasz, że zdarzenie może mieć negatywne konsekwencje. Są to sytuacje, w których zaangażowane osoby mają niewielkie szanse na poradzenie sobie z trudnościami.

Na przykład możesz przewidzieć, co się stanie. Nie wiesz jednak, co zrobi dana postać i do czego to doprowadzi. Możesz zobaczyć złodzieja przygotowującego się do napadu i dlatego przewidzieć, co się wydarzy. Ale kiedy to nastąpi? I co będzie dalej?

Suspens jest uczuciem zastępczym. Oznacza to, że możesz go poczuć za inną osobę. Dlatego w trzymających w napięciu opowieściach naprawdę identyfikujesz się z bohaterami.

Jakie są różnice między intrygą a suspensem

Skoro już wiesz, czym jest suspens i co w Tobie generuje, koniecznie musisz poznać mechanizmy intrygi. Podczas gdy napięcie opiera się na przewidywaniu zbliżającego się niebezpieczeństwa, intryga jest znacznie mniej inwazyjna. Zasadniczo skupia się na podsyceniu zainteresowania widza tym, co się wydarzy.

Jedną z głównych różnic między suspensem a intrygą jest to, że w pierwszym przypadku widz ma zwykle więcej informacji niż bohaterowie. Jednak intrygująca sytuacja może oznaczać, że patrzysz na ochroniarza, który słyszy dziwny dźwięk, nie mając pojęcia, czy w głębi duszy nie ma powodów do zmartwień.

Intrygę można uznać za dawkę niepewności co do konkretnej sytuacji. To zjawisko, które w naturalny sposób generuje Twoje zainteresowanie. Dlatego tak bardzo lubisz intrygujące historie, ponieważ podobnie jak w przypadku suspensu, doświadczasz stanu pobudzenia. Jednak w przypadku intrygi (niezależnie od tego, czy wiesz więcej, czy mniej niż bohaterowie), Twoje oczekiwanie lub możliwość wystąpienia określonego wydarzenia (zarówno pozytywnego, jak i negatywnego) wzbudza zainteresowanie i pozwala doświadczyć znacznie przyjemniejszego wyniku.

Jak twierdzi psychoterapeutka Ana Livier Govea (Govea, 2022), thrillery wywołują silne emocje intrygi, tajemnicy i niebezpieczeństwa. Nie mówiąc już o stopniu napięcia, jakie może wywołać rozwiązanie konfliktu. W rzeczywistości intryga i napięcie idą w parze, pojawiają się jednak z różnych powodów.