Przywiązanie jest rodzajem więzi uczuciowej, którą rozwijasz jako dziecko. Jeśli nie nastąpi to prawidłowo, lub innymi słowy, jeśli wszystkie potrzeby dziecka nie zostaną spełnione, mogą one rozwinąć szkodliwe wzorce przywiązania. Reaktywne zaburzenie przywiązania jest jednym z nich, charakteryzujące się emocjonalnym i afektywnym zahamowaniem, które dzieci mają wobec swoich rodziców lub opiekunów.
To dziwne, gdy dziecko nie szuka kontaktu i faktycznie unika go, jakby ich rodzice byli dosłownie ogniem. Żadne dziecko nie rodzi się z takim nastawieniem. Jest to coś, co się rozwijają w oparciu o środowisko, w którym się znajdują. W tych przypadkach znajduje się prawdopodobnie w całkowicie nieuporządkowanym środowisku, które jest dla niego toksyczne. Na tej bazie właśnie rodzi się reaktywne zaburzenie przywiązania.
“Najwcześniejsza historia dziecka jest tym, co warunkuje jego samopoczucie w świecie i to, czego ludzie od nich oczekują”.
-Charo Blanco-
Reaktywne zaburzenie przywiązania w dzieciństwie a wpływ środowiska
Kiedy mówimy o zaburzeniach przywiązania, mówimy o otoczeniu, które nie zajmuje się podstawowymi potrzebami dziecka. Te potrzeby mogą być dowolne:
- Bezpieczeństwo
- Ochrona
- Zdrowy kontakt z innymi ludźmi
- Jedzenie
- Sen
- Brak bólu
Przykładem mogą być rodzice, którzy nie opiekują się swoim dzieckiem, gdy płacze z głodu lub przeziębienia. W pewien sposób mówią dziecku, że jego prośba o pomoc nie jest wysłuchana.
Nie zwracają uwagi na podstawowe wymagania swoich dzieci. Dlatego ich dziecko kończy z postawą, w której nie marnuje już energii na płacz. To zwiększa szansę na przetrwanie w środowisku, w którym się znajduje. Ale jakie inne sytuacje mogą prowadzić do zaburzenia?
Reaktywne zaburzenie przywiązania – możliwe przyczyny
- Opiekunowie bez dobrych umiejętności rodzicielskich: nie są przygotowani ani pewni siebie. Wchodzą w konflikty i kłótnie. Nie mają pojęcia, co robić, i nie podejmują wysiłków, aby się polepszyć lub dowiedzieć się więcej. Po prostu trzymają się tego, co już wiedzą.
- Opiekunowie, którzy nie wyrażają swoich uczuć: nikt nie pokazał im, jak wyrażać swoje emocje. A może przeżycia traumatyczne sprawiły, że zrobili coś odwrotnego: tłumią w sobie emocje. Powoduje to, że nie wiedzą, jak okazywać swoje uczucia. Nie wiedzą, jak wyrazić swoją miłość do swojego dziecka, więc ich dziecko nigdy tego nie czuje.
- Przemoc fizyczna lub psychiczna: w szczególności mówimy o przemocy ze strony jej opiekunów. Może to być przemoc fizyczna wobec dziecka lub nawet wykorzystywanie seksualne.
- Sieroty: przechodzenie między bardzo różnymi opiekunami lub wychowywanie w sierocińcu może oznaczać, że nikt nigdy nie zadba o ich potrzeby. To zwykle prowadzi do niepewności i poczucia porzucenia.
Dzieci z syndromem reaktywnego przywiązania unikają kontaktu ze swoimi opiekunami. Nie są w stanie wyrazić uczuć i pozytywnych emocji, a jeśli potrafią, to bardzo niewiele z nich. Zazwyczaj nie zwracają się do nikogo, gdy odczuwają ból, czują się przestraszone lub niekomfortowo.
Dzieci, które rozwijają się z zaburzeniami przywiązania reaktywnego, ze środowisk, które właśnie opisaliśmy, unikają kontaktu z rodzicami lub opiekunami. Robią to, ponieważ nauczyły się, że bez względu na to ile próbują, nigdy nie dostają tego, czego potrzebują.
Ponadto brak uczucia i kontaktu fizycznego utrudnia im wyrażenie emocji i uczuć. W końcu dzieci stają się samowystarczalne i odrzucają wszystko, co ich skrzywdziło. Nie ma więzi, nigdy nie czuły się doceniane. Dlatego rozwijają zaburzenia przywiązania jako sposób na adaptację do środowiska, w którym tkwią.
Powrót do swoich korzeni: tworzenie zdrowego przywiązania
Wszystko to prawdopodobnie sprawia, że zastanawiasz się… Jeśli rzeczy, które zdarzają się w naszym dzieciństwie, pozostawiają taki ślad, czy istnieje sposób naprawienia zaburzeń przywiązania? Odpowiedź na to pytanie brzmi “tak”.
Jednak to bardzo trudne, ponieważ potrzebujesz pomocy od wielu profesjonalistów. Nie wystarczy mieć specjalistę od psychologii; musisz także przyprowadzić lekarza i pracownika socjalnego. Edukacja Twojego dziecka i zmiana w jego środowisku również muszą być częścią planu leczenia.
Ojciec, matka lub opiekun prawny musi wziąć odpowiedzialność za proces, który zajmie dużo czasu, ale może dać wspaniałe rezultaty. Chodzi o to, aby spróbować stworzyć silną, solidną więź. Bezpieczną więź. Dlatego niezwykle ważna jest praca nad poczuciem własnej wartości dziecka i umiejętnościami społecznymi.
Czy to naprawdę działa?
Wielu z was może zadaje sobie pytanie, czy to wszystko faktycznie rozwiązuje problem. Czy naprawdę tworzy się głęboka więź? Czy widzimy ich postęp tylko dzięki umiejętnościom?
W tym kierunku terapia poznawczo-behawioralna koncentruje się na restrukturyzacji poznawczej. Udowodniono, że działa na rzecz zmiany dysfunkcji poznawczych, które uniemożliwiają dzieciom tworzenie zdrowych więzi. Jest to zachęcający fakt, zwłaszcza dla wszystkich dzieci, które przebywały w rodzinach bez właściwej struktury i które rozwinęły reaktywne zaburzenie przywiązania.
“Dziecko będzie potrzebowało czasu, aby nauczyć się ufać temu, że jego opiekun jest gotowy i chętny do pomocy. Musi się jeszcze nauczyć, że może polegać na tej osobie.”
Posiadanie dziecka i wychowywanie go to dwie bardzo ważne rzeczy. Odpowiedzialność zawsze spoczywa na rodzicach lub opiekunach. Dzieci nie są przedmiotami; są to ludzie, którzy uczą się od najwcześniejszych związków i będą powtarzać te same wzorce interakcji w przyszłości.
Starając się być tak dobrym rodzicem, jak tylko możesz, osiągając lepsze wyniki, prosząc o pomoc i wsparcie, będziesz w stanie widzieć wszystkie potrzeby dziecka. Możesz zapobiec rozwojowi reaktywnych zaburzeń przywiązania.