Pracownicy o zbyt wysokich kwalifikacjach i trudności ze znalezieniem pracy

Termin „pracownicy o zbyt wysokich kwalifikacjach” definiuje coraz bardziej widoczny problem dzisiejszego społeczeństwa. To osoby z wyższym wykształceniem, które nie mogą znaleźć pracy odpowiadającej ich wiedzy i umiejętnościom. Świadczy to o tym, że niemożność rozwoju w określonym zawodzie nie zawsze wynika z braku inicjatywy, zaangażowania czy wytrwałości.

Wina może leżeć w świecie coraz bardziej zdominowanym przez niekonsekwencje. Jest tak mało ofert pracy dla wysoko wykształconych pracowników, że często nie ma dla nich innej opcji niż obniżenie poziomu szukanych ofert. Często jedynym wyjściem jest ubieganie się o pracę w niższej kategorii i zmniejszenie ich nadziei i oczekiwań na znaczne przyczynianie się do postępu w dziedzinie, w której mają kwalifikacje.

To wyjaśnia na przykład, dlaczego, gdy w firmie oferowane jest stanowisko technika, pojawia się 100 zainteresowanych inżynierów. Ponadto, gdy ogłaszane jest stanowisko administratora, aplikuje 100 absolwentów z jednym, dwoma, a nawet pięcioma tytułami magisterskimi. Wszyscy ci ludzie chcą po prostu pracować, mieć pensję, być na rynku pracy i czuć, że są coś warci.

Jednak nie zawsze jest łatwe do osiągnięcia. Pracownicy o zbyt wysokich kwalifikacjach mają poważne trudności ze znalezieniem pracy, nawet jeśli jest ona znacznie poniżej ich możliwości. Wszystko to przekłada się na wielką udrękę psychiczną.

Żyjemy w społeczeństwie, w którym wykształcenie uniwersyteckie nie odpowiada potrzebom systemu produkcyjnego.

Pracownicy o zbyt wysokich kwalifikacjach – wyciszone cierpienie

Jest wielu ludzi, którzy znaleźli się w takiej sytuacji. Codziennie przeglądają oferty pracy i, widząc jedną, która może być odpowiednia, aplikują o nią. Jest telefon, rozmowa kwalifikacyjna i proces selekcji. W końcu dowiadują się, że ich CV jest znakomite, ale ponieważ mają zbyt wysokie kwalifikacje, zostają odrzuceni.

„Wynudzisz się tutaj” słyszą. „Twoje umiejętności znacznie przewyższają tę pracę, zasługujesz na coś lepszego”, mówią pracodawcy. Jednak gdy oferty pracy dla wymagających pracowników są minimalne lub ich nie ma, dana osoba jest zmuszona wybrać niższy poziom opcji. W tym miejscu pojawia się problem: wielu pracodawców nie chce pracowników o zbyt wysokich kwalifikacjach.

Najwyraźniej jest tu ukryty paradoks. System produkcyjny wielu krajów nie pasuje do kwalifikacji oferowanych młodym ludziom. Liczba rzeczywistych oferty pracy jest znacznie poniżej liczby absolwentów uczelni, którzy co roku pojawiają się na rynku.

Niemniej jednak zawsze są wyjątki, a nadmierne kwalifikacje nie dotyczą wszystkich absolwentów w równym stopniu, chociaż większość z nich znajduje się na tym osobistym, zawodowym i egzystencjalnym rozdrożu. Konsekwencje wynikające z tego rodzaju sytuacji są wielorakie.

Problem zbyt wysokich kwalifikacji nie dotyczy wyłącznie młodszej populacji i “świeżych” absolwentów. Jest wiele osób z dużym doświadczeniem i wysokimi kwalifikacjami, które znajdują się na bezrobociu i mają realne trudności ze znalezieniem pracy.

Frustracja, demotywacja i nieszczęście

Zbyt wysokie kwalifikacje można rozumieć jako przekonanie, że posiadamy umiejętności, które znacznie przewyższają wymagania konkretnej pracy. Jest to rzeczywistość, której doświadcza znaczna liczba pracowników na obecnym rynku pracy. Co więcej, kiedy w końcu udaje im się dostać pracę, często czują się sfrustrowani.

Florida International University (USA) przeprowadził metaanalizę problemu nadmiernych kwalifikacji. Przeanalizowali w tym celu 25 lat badań.

Naukowcy odkryli, że zbyt wykwalifikowani pracownicy czują się jak duże ryby w małych stawach. Nie są zadowoleni z wykonywanej pracy, nie czują się zaangażowani, a także doświadczają stresu, napięcia psychicznego i nieszczęścia.

Jest to coś, czego menedżerowie i pracodawcy są w pełni świadomi. Wiedzą, że gdy dana osoba ma pracę, do której ma zbyt wysokie kwalifikacje, prawdopodobnie zacznie się spóźniać do pracy i brać więcej zwolnień lekarskich z powodu dyskomfortu.

Pracownicy o zbyt wysokich kwalifikacjach: coraz powszechniejsze zjawisko

Autorzy wspomnianego badania twierdzą, że prawie połowa wszystkich absolwentów szkół wyższych w Stanach Zjednoczonych pracuje na stanowiskach, które nie wymagają dyplomu. To samo dzieje się w innych krajach. Na przykład w Hiszpanii jest dziesięć milionów absolwentów wyższych uczelni, ale dostępnych jest tylko sześć milionów odpowiednich stanowisk.

Oznacza to, że duża część tych osób będzie pracownikami o zbyt wysokich kwalifikacjach. Innymi słowy, będą zmuszeni ubiegać się o stanowiska znacznie poniżej swoich możliwości. Dodatkowym problemem jest to, że nie wszyscy pracodawcy chcą tego typu pracowników. Co więc mogą zrobić ci ludzie?

Prowadzą okrojone życie i są sfrustrowanymi ofiarami modelu edukacyjnego, który nie pasuje do modeli produkcyjnych. Żyjemy w społeczeństwie, które się nie modernizuje. Chociaż mówi się o postępach, nikt nie oferuje stanowisk do badań. To świat, który twierdzi, że jest coraz bardziej wrażliwy na ludzkie potrzeby, ale jednocześnie nie odpowiada w praktyczny i rzeczywisty sposób na te realia.

Jakie jest rozwiązanie?

Jest wiele osób, które w potrzebie pracy eliminują ze swoich życiorysów opis wykształcenia i doświadczenia. Jednak ta strategia nie zawsze jest dobrą opcją. Oznacza to bycie nieuczciwym i prędzej czy później będzie to przeciwko nim. Najlepszą strategią, o ile to możliwe, jest kontynuowanie szukania pracy zgodnie z odbytą nauką.

Tego typu pracownicy muszą być cierpliwi, strategiczni i innowacyjni. Niektórzy mogą zaryzykować, rozwinąć skrzydła i spróbować szczęścia w innych miastach, a nawet krajach. Jednak największe wyzwanie dotyczy starszych wykwalifikowanych pracowników, którzy tracą pracę. W takich przypadkach zawsze trudno jest powrócić na rynek pracy, na którym tak bardzo brakuje możliwości, szczególnie dla osób w pewnym wieku.

Ważne jest, aby się nie zniechęcać. Osoby te powinny szukać wsparcia u przyjaciół, rodziny i innych kolegów z pracy. Muszą zdać sobie sprawę, że problem nie leży po ich stronie, ponieważ łączą swoje wysiłki, aby uzyskać jak najlepsze wykształcenie. Problem tkwi w systemie produkcyjnym, który nie docenia talentów i nie odpowiada na potrzeby społeczeństwa.