Poziomy kreatywności według Irvinga A. Taylora

Irving A. Taylor zaproponował ideę, że istnieje pięć poziomów kreatywności. Niektóre z nich przejawiają się w życiu codziennym, inne w produkcjach artystycznych, naukowych i technologicznych. Czasami zdarza się, że jedna osoba posiada je wszystkie.

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Sergio De Dios González.

Napisany przez Edith Sánchez

Ostatnia aktualizacja: 13 kwietnia, 2023

Według Irvinga A.Taylora poziomy kreatywności to różne wymiary aktywności twórczej, stosowane do innych celów. Różnią się produktami, które dzięki nim powstają, oraz możliwościami potrzebnymi do ich osiągnięcia.

Niektórzy autorzy wolą mówić o twórczych aspektach, a nie o poziomach kreatywności. Jednak Taylor uznał określenie poziomów za odpowiednie, ponieważ każda z tych kategorii zakłada inny stopień głębokości.

Akt twórczy przez wielu uważany jest za najistotniejszy i najwyższy przejaw istoty człowieka. Chociaż niektóre zwierzęta również mogą mieć zdolność tworzenia, tylko ludzie są w stanie radykalnie zmodyfikować swoje środowisko dzięki swoim innowacjom. Zobaczmy, jakie poziomy kreatywności zostały wyróżnione przez Irvinga R. Taylora.

Poziomy kreatywności

1. Ekspresyjna kreatywność

Pierwszym poziomem kreatywności Taylora jest ekspresja. Należy on do świata spontaniczności i improwizacji. W tym przypadku wyobraźnia przejawia się w wyrażaniu świata wewnętrznego, uczuć i emocji. Wiąże się to z różnymi sposobami, w jakie wiadomość lub doświadczenie może być zamanifestowane i zakomunikowane.

Twórczość ekspresyjna odpowiada na ludzką potrzebę samoidentyfikacji i komunikacji z otoczeniem. Można powiedzieć, że jest to najbardziej autentyczna i bezpośrednia forma twórczości. Wizualizuje się to w wyrażeniach, takich jak rysunki dzieci, pisanie wierszy, taniec w kontekstach innych niż na scenie podczas wystawiania sztuki, spontaniczne śpiewanie i inne.

2. Kreatywność technologiczna

Aspekt technologiczny to kolejny poziom kreatywności według Taylora. W tym przypadku widzimy mało spontaniczności lub improwizacji, ale stosowane są wcześniej poznane strategie i techniki w celu uzyskania określonego produktu lub celu. Muszą one pełnić funkcję w świecie rzeczywistym.

Na tym poziomie przeważa praktyczność. Coś jest tworzone w celu rozwiązania problemu, ulepszenia obiektu lub procedury, czy zaspokojenia potrzeby. Celem jest wygenerowanie czegoś, co jest przydatne dla innych. Na tym poziomie kreatywności poruszają się projektanci, architekci lub twórcy produktów.

3. Wynalazcza kreatywność

Innym poziomem kreatywności jest pomysłowość. Odpowiada generowaniu wynalazków lub odkryć, które opierają się na nowym sposobie widzenia rzeczywistości lub na ustanowieniu nowych relacji między istniejącymi elementami. W tym przypadku obowiązujące przesłanki logiczne zostają odsunięte na bok i tworzy się coś zupełnie nowego.

Produkty tego typu twórczości opierają się na dostrzeganiu czegoś, na co inni patrzyli, ale nie byli tego świadomi. Widzieli to samo, co wszyscy inni, ale znaleźli relacje, których wcześniej nie odkryto. Wynalazki, takie jak żarówka i odkrycia naukowe, takie jak penicylina, odpowiadają temu poziomowi kreatywności.

4. Innowacyjna kreatywność

Kreatywność innowacyjna jest nieco podobna do innych poziomów kreatywności, ale ma nieco inne cechy. W tym przypadku wykorzystujemy wyobraźnię do znalezienia metod lub strategii, które pomogą osiągnąć społeczną akceptację nowych sposobów postrzegania lub używania rzeczy lub pojęć.

Ten poziom kreatywności opiera się na intuicji i empatii. Najbardziej typowym przykładem jest moda. Ci, którzy pracują na tym rodzaju kreatywności, dokonują modyfikacji, czasem naprawdę odważnych, w klasycznej garderobie. Mają specjalną zdolność wykrywania, dokąd zmierzają gusta konsumentów, lub zdolność skłonienia ich do zaakceptowania zmian. Dobrym przykładem tego rodzaju kreatywności było wypromowanie podartych jeansów.

5. Kształtująca się kreatywność

Kształtowanie się jest najwyższym ze wszystkich poziomów kreatywności. Odpowiada niezwykłym lub skrajnie transcendentalnym innowacjom. Wiąże się to z tworzeniem nowych paradygmatów, porządków czy zasad. Jego skutki są rewolucyjne dla całej społeczności. Niewiele osób osiąga ten poziom,a ci, którzy to robią, są uważani za geniuszy.

Konieczna jest umiejętność restrukturyzacji podstaw istniejącej rzeczywistości. Ludzie, którzy przejawiają tego typu kreatywność, często w pełni wykorzystują swoje myślenie lateralne. Przykładem tego jest stworzenie nowej szkoły myślenia lub wynalazku, który całkowicie zmienia sposób działania populacji. Dobrym przykładem było wynalezienie Internetu.

To, że istnieją różne poziomy kreatywności, nie oznacza, że jednostka przejdzie przez wszystkie z nich i osiągnie ten najwyższy. Co więcej, wszystkie te wymiary mogą współistnieć w tej samej jednostce. Zazwyczaj jeden z poziomów rozwija się jednak bardziej niż inne.