Nietykalni to francuski film z 2011 roku, wyreżyserowany przez Oliviera Nakache i Éric’a Toledano. Jest to jedna z najlepiej znanych francuskich produkcji. Zdobyła niekwestionowany sukces. W rankingu zdobyła drugie miejsce tuż za filmem “Jeszcze dalej niż północ”.
Nietykalni to film opowiadający o zjawisku niepełnosprawności z zupełnie innej perspektywy. Oddala nas od dramatu i cierpienia, ukazując bardziej naturalny obraz tego zjawiska – znacznie mniej tragiczny i bardziej pozytywny.
Nietykalni opowiada nam historię przyjaźni między dwojgiem całkowicie różnych od siebie mężczyzn, którzy pochodzą z odmiennych środowisk. Film jest zainspirowany książką zatytułowaną “Przyjaźń niemożliwa” autorstwa Abdel’a Yasmin’a Sellou. Dzieło stanowi jego autobiografię. W książce mężczyzna opowiada historię swojej przyjaźni z Philippe, który został sparaliżowany po wypadku spadochronowym.
Fabuła w skrócie
Dwoje przyjaciół w filmie Nietykalni to Driss i Philippe. Driss mieszka na przedmieściach Paryża. Jest potomkiem Senegalczyków i jego życia w żadnym wypadku nie można uznać za łatwe czy przyjemne. Ma za sobą przypadki wykroczeń przeciw prawu, jest bezrobotny a do tego najwyraźniej nie ma ochoty znaleźć pracy. Mimo napotykanych trudności Driss jest zabawny i cechuje go radosne usposobienie. Zdaje się niczym nie martwić i nie troszczy się zbytnio o przyszłość.
Na drugim końcu jest Philippe, zamożny mężczyzna, który po wypadku spadochronowym został sparaliżowany. Życie Philippe’a jest bardzo monotonne i nudne. Mężczyzna czuje się znużony litością jaką wzbudza u otaczających go ludzi. Philippe poszukuje osobistego pomocnika, dlatego organizuje całą serię rozmów kwalifikacyjnych. Przesłuchuje różnych kandydatów, a wśród nich znajduje się właśnie Driss.
Jedynym celem młodzieńca podczas rozmowy kwalifikacyjnej jest to, żeby go nie zatrudniono. Chodzi mu tylko o zdobycie pieczątki na dokumentach udowadniającej, że stawił się na rozmowie o pracę, dzięki czemu nadal będzie mógł pobierać zasiłek.
Ku wielkiemu zaskoczeniu okazuje się, że Driss znajduje zatrudnienie. Philippe bardzo spodobało się jego niedbałe nastawienie, ponieważ poszukuje kogoś, kto nie będzie na niego patrzył z litością, tylko wykona swoją pracę.
To, co na początku wydaje się być istnym szaleństwem, z czasem okaże się wielką szansą dla obojga mężczyzn. Co więcej, stanie się podstawą prawdziwej przyjaźni. Z elementami komicznymi, subtelnością a jednocześnie stanowczo, Nietykalni zaprasza nas do przyjrzenia się jaśniejszej stronie życia osoby niepełnosprawnej.
Dzięki filmowi możemy spojrzeć na życie z zupełnie innej perspektywy. Dzieło pomaga nam też zrozumieć, że przyjaźń to jeden z największych darów, jakie możemy otrzymać.
Nietykalni i zjawisko niepełnosprawności
Philippe ma dość swojego życia nacechowanego tragizmem i nie cierpi faktu, że wszyscy dookoła litują się nad nim z powodu jego niepełnosprawności. Ludzie w jego otoczeniu widzą go bowiem jedynie jako niepełnosprawnego i sparaliżowanego człowieka, nie starając się dostrzec niczego poza tym.
Dlatego właśnie brak wrażliwości jaki przedstawia sobą Driss jest dokładnie tym, czego mężczyzna poszukuje. Widzi w nim swojego sprzymierzeńca, dzięki któremu może znów cieszyć się życiem, nawet jeśli jest to życie na wózku inwalidzkim.
Driss to mężczyzna nieokrzesany, pochodzi z ubogiej dzielnicy, ale jest zabawny i zawsze ma ochotę się śmiać. Oboje korzystnie na siebie wpływają i doskonale się uzupełniają. Driss zapewnia Philippe’owi zabawę, której temu tak bardzo w życiu brakuje. Philippe z kolei obdarza przyjaciela stabilnością i wszczepia mu świadomość tego, że trzeba walczyć i się nie poddawać.
Beztroska Drissa powoduje, że czasami zapomina o niepełnosprawności swojego przyjaciela. Tego typu sytuacje są bardzo zabawne. Komiczne nastawienie i zdolność postrzegania człowieka poza jego niepełnosprawnością to dokładnie cechy, których poszukiwał Philippe. Chciał mieć u swojego boku kogoś, kto dostrzeże w nim człowieka pomimo jego ograniczeń.
Niezwykła przyjaźń
Zdaje się, że w naszym społeczeństwie występuje silna tendencja do patrzenia z litością na osoby, które mają jakiś stopień niepełnosprawności. Dlatego właśnie Philippe potrzebuje kogoś kto zamiast się nad nim litować i użalać, będzie go traktował normalnie i przywróci w nim wolę życia. Życie Philippe’a jest bowiem monotonne, nudne i jedyne co otrzymuje od otaczających go ludzi to współczucie.
Wbrew pozorom Philippe nadal ma marzenia i chęć życia. Po wypadku bardzo ucierpiało jego poczucie własnej wartości. Nie ma na przykład śmiałości, żeby zbliżyć się do kobiety i nie decyduje się na zabawę czy rozrywkę. W głębi duszy jednak jest mężczyzną z krwi i kości, gotowym odzyskać swoje marzenia i obudzić drzemiącego w nim chłopca.
Nastawienie Driss’a i jego sposób bycia pomogą Philippe’owi odzyskać chęć życia. Zacznie czuć się jak zwykły człowiek a jego niepełnosprawność przestanie w końcu stanowić kwintesencję jego istoty i najważniejszą opisującą go cechą. Nareszcie spotyka kogoś, kto zapomina o jego wózku inwalidzkim i traktuje go jak zwykłego człowieka, bez współczucia, żalu czy litości. Z całkowitą normalnością i naturalnością, postrzegając go jako człowieka, którym rzeczywiście jest.
Poza ukazywaniem przyjaźni między dwojgiem mężczyzn, film Nietykalni stanowi oddech świeżości i optymizmu – nawet w najbardziej gorzkich jego momentach. Pokazuje, że niezależnie od okoliczności można żyć i cieszyć się życiem. Obaj mężczyźni mają przecież problemy: Philippe jest przykuty do wózka inwalidzkiego, Driss natomiast pochodzi z niskiej statusem społecznym rodziny, a co więcej ciąży mu jego przeszłość i sytuacja rodzinna.
Mimo to, oboje zaczynają postrzegać życie jako piękniejsze, akceptując je takim jakim jest i ciesząc się nim, skupiając zawsze na chwili bieżącej.
Wpływ społeczeństwa przedstawiony w filmie Nietykalni
Jak już wspomnieliśmy, Driss i Philippe należą do dwóch różnych światów. Pytanie, jakie powinniśmy sobie postawić to do jakiego stopnia różnice społeczne mają wpływ na nasze życie.
Dzięki swojemu bogactwu Philippe miał dostęp do wysokiej poziomem edukacji, dzięki czemu stał się wykształconym mężczyzną o nienagannych manierach. Driss z kolei całe swoje życie spędził w spychanych na margines społeczny dzielnicach. Wielokrotnie miał problemy z prawem i nie był w stanie skorzystać z należytej edukacji.
Miejsce narodzin i środki materialne każdego z nich naznaczyły ich życie na zawsze. W konsekwencji będą musieli stawić czoła odmiennym problemom. Rodzina Driss’a ma problemy z kradzieżami, narkotykami, marginalizacją i życiem poza prawem, podczas gdy problemy, z jakimi zmaga się Philippe są zupełnie odmienne. Nietykalni prezentuje nam dwie osoby na pozór żyjące w tym samym mieście a jednak o całkiem różnym sposobie życia.
Najwyższe klasy społeczne zazwyczaj nie zdają sobie sprawy z rzeczywistości i problemów, jakim muszą stawić czoła ludzie zamieszkujący obszary będące na marginesie społeczeństwa. Z drugiej jednak strony, ubożsi członkowie społeczeństwa nie mają pojęcia o trudnościach, z jakimi muszą się zmagać osoby zamożne. Fakt, że problemy są odmienne, nie znaczy wcale, że są mniej ważne lub łatwiejsze do zniesienia.
Wszystko zależy od punktu widzenia
Problemy pojawiające się w naszym życiu cechują się pewnym stopniem subiektywności. Gdy jesteśmy dziećmi, największym na świecie problemem może być kłótnia z przyjacielem. Z tego właśnie powodu będziemy cierpieć i bardzo się martwić. Choć może z punktu widzenia osoby dorosłej wydawać by się to mogło głupstwem, w dzieciństwie tego rodzaju problem pozostawia poważny ślad, który czasami odbija się piętnem na całe życie.
Podobnie rzecz się ma z różnicami społecznymi. Pieniądze to nie wszystko. Film Nietykalni pokazuje nam, że człowiek najbogatszy może też być najbardziej nieszczęśliwy.
Philippe i Driss to dwójka przyjaciół, którzy doskonale się uzupełniają. Razem łączą ze sobą to, co najlepsze z dwóch światów. Spontaniczność i beztroska Drissa łączy się z kulturą Philippe’a. Każdy z nich uczy się czegoś od drugiego. Driss musi wysilać się w pracy, uczyć się i poznawać elementy kultury oraz dobrego wychowania. Philippe z kolei uczy się żyć spokojniej, w sposób bardziej rozluźniony i oddalony od presji społecznych.
Prosty wątek, naturalna i prawdziwa historia w towarzystwie ciekawych i do granic możliwości autentycznych postaci sprawia, że Nietykalni to film wyjątkowy. Pozostawia w nas gorzko – słodki posmak, ukazując to, co trudne w sposób, który mimo wszystko nie zmyje nam z twarzy uśmiechu.
Przyjaźń między dwojgiem przyjaciół fascynuje nas, wciąga i zaprasza do tego, by mniej się martwić, wyrównywać różnice i ująć z życia nieco dramatyzmu. Nietykalni uczy nas śmiać się z nas samych, żyć i cieszyć się życiem – niezależnie od tego, jakie mamy warunki i jakim trudnościom trzeba stawić czoła.
“Może jestem naiwny, ale nadal uważam, że mogę uwodzić czymś więcej niż tylko moim kontem bankowym.”
-Philippe, Nietykalni–