Niefarmakologiczne metody leczenia osób zmagających się z otępieniem

Zanim zdefiniujemy dokładnie, na czym polega choroba Alzheimera i niefarmakologiczne metody leczenia tej i innych chorób, musimy najpierw przyjrzeć się otępieniu, zwanemu potocznie demencją. Słownik Merriam-Webster definiuje demencję jako „zwykle postępujący stan (taki jak choroba Alzheimera) naznaczony rozwojem wielu zaburzeń poznawczych o charakterze deficytowym (takich jak zaburzenia pamięci, afazja oraz niezdolność do planowania i inicjowania złożonych zachowań)”.

Zawężając tę definicję, można powiedzieć, że demencja ma różne przyczyny i zwykle wiąże się z pogorszeniem pamięci, komunikacji i uwagi. Co więcej, jest zwykle chorobą chroniczną, która prowadzi do stopniowej utraty autonomii i jakości życia. Lekarze mają w takim przypadku do dyspozycji zarówno tradycyjne, jak i niefarmakologiczne metody leczenia, a wybór konkretnej z nich zależy przede wszystkim od indywidualnego przypadku każdego pacjenta z osobna.

Biorąc pod uwagę zacytowaną powyżej definicję, możemy opisać chorobę Alzheimera jako schorzenie o charakterze neurodegeneracyjnym charakteryzującym się występowaniem istotnych zaburzeń poznawczych i behawioralnych. Co więcej, ma ono tendencję do łagodnego pod względem nasilenia objawów początku i stopniowo się pogarsza wraz z upływem czasu. Zwykle występuje ona w wieku dorosłym, głównie u osób starszych wiekiem.

Ale czy kiedykolwiek słyszałeś o czymś takim, jak niefarmakologiczne metody leczenia dla osób chorujących na demencję starczą? Z naszego dzisiejszego artykułu będziesz mógł dowiedzieć się wszystkiego o dostępnych w takim przypadku opcjach. Wystarczy, że poświęcisz raptem kilka minut na jego przeczytanie!

Niefarmakologiczne metody leczenia demencji – na czym one tak naprawdę polegają?

Obecnie nie ma jednego skutecznego sposobu leczenia pozwalającego odwrócić lub trwale zatrzymać postęp tej choroby. Jednak specjaliści opracowali różne sposoby, między innymi niefarmakologiczne metody leczenia, które pomagają osobom chorym spowolnić postęp ich demencji.

Świetnym przykładem są wspomniane już kilkukrotnie niefarmakologiczne metody leczenia, które polegają na alternatywnych działaniach mających na celu przede wszystkim poprawę jakości życia pacjenta.

Niefarmakologiczne metody leczenia mają naprawdę wiele cennych zalet. Należą do nich między innymi:

• Utrzymywanie i / lub stymulowanie pozostałych zdolności umysłowych osoby chorej.
• Promowanie autonomii i niezależności pacjenta.
• Poprawa relacji społecznych osoby chorej.
• Poprawa wizerunku własnego, a tym samym poczucia własnej wartości u pacjenta.
• Zapewnienie poczucia bliskości i troski u pacjenta cierpiącego na demencję.
• Poprawia jakość życia osoby chorej i bliskich jej osób.

Ocena obejmująca codzienne czynności życiowe

Zanim specjalista zastosuje niefarmakologiczne metody leczenia, najpierw musi ocenić sprawność intelektualną pacjenta zmagającego się z otępieniem.

Ocena ta różni się w zależności od poziomu zależności pacjenta od osób trzecich i potrzeby wsparcia. Ostatecznym celem tej terapii jest opóźnienie lub zmniejszenie pogorszenia wydajności w codziennych czynnościach i wynikającego z tego komfortu życia.

Muzykoterapia

Według Światowej Federacji Muzykoterapii (oryg. World Federation of Music Therapy) muzykoterapia:

„polega na wykorzystaniu muzyki i jej elementów jako interwencji w środowisku medycznym, edukacyjnym i codziennym wśród osób, grup, rodzin lub społeczności, które starają się zoptymalizować jakość swojego życia i poprawić swoje zdrowie i dobre samopoczucie fizyczne, społeczne, komunikacyjne, emocjonalne, intelektualne i duchowe ”.

Muzykoterapia może być jedną z niefarmakologicznych terapii pozwalających na skuteczne hamowanie rozwoju otępienia. Możesz na przykład bez problemu włączyć do standardowej metody leczenia terapię obejmującą taniec oraz fizjoterapię.

Specjaliści zajmujący się demencją nierzadko łączą wszystkie te trzy formy terapeutyczne we wspólnych sesjach. Zawsze należy jednak przy tym pamiętać o indywidualnych możliwościach każdego pacjenta z osobna.

Terapia śmiechem

Niefarmakologiczne metody leczenia obejmujące między innymi terapię śmiechem opierają się na hipotezach twierdzących, że śmiech jest doskonałą formą rozładowania emocjonalnego i teorii zakładającej korzystny wpływ śmiechu na ludzki organizm – a w szczególności umysł.

Terapeuta stosujący tę metodę ma nadzieję wywołać u pacjenta śmiech w pełni spontaniczny i prawdziwy. Jednak ta metoda często powoduje u osoby chorej śmiech fałszywy lub symulowany, który nie oferuje żadnych korzystnych dla zdrowia właściwości.

Niemniej jednak te niefarmakologiczne metody leczenia demencji pomagają osobie chorej ćwiczyć ekspresję całego ciała, a także uzyskać stan relaksu, między innymi poprzez taniec i oddychanie. Wszystko to pomaga złagodzić stres, który może powodować choroba.

Snoezelen, czyli sale doświadczania świata

Termin „snoezelen” pochodzi od złożenia ze sobą dwóch słów w języku holenderskim. Z jednej strony masz „snoffelen”, co oznacza zapach. Z drugiej strony dochodzi „doezelen”, które to słowo oznacza coś w rodzaju relaksu lub drzemki. Połączenie tych słów daje w efekcie snoezelen, czytane jako “snucelen”.

Ten rodzaj terapii stymulacji sensorycznej opracowała Anne Jean Ayres. Jego głównym celem jest zapewnienie pacjentowi stanu rozluźnienia i poprawa wzajemnych interakcji z otaczającymi go ludźmi.
W pewnym uproszczeniu sala snoezelen to w pełni kojące i jednocześnie stymulujące środowisko, które zapewnia ludziom dobre samopoczucie.

Terapia reminiscencyjna

Jest to kolejna metoda terapii z grupy niefarmakologicznych, która staje się coraz bardziej popularna w obecnych czasach. Jej cechą szczególną jest to, że działa ona na zarówno na pamięć epizodyczną, jak i autobiograficzną osoby chorej.

Terapeuci powinni korzystać z ogólnie dostępnych zasobów, takich jak zdjęcia, muzyka, artykuły prasowe, filmy i tym podobne materiały. W szczególności zasoby te umożliwiają osobie chorej zapamiętanie lub odtworzenie sobie bardzo konkretnych chwil w ich życiu. W ten sposób będą mogli „przeżyć” je jeszcze raz odświeżając przy tym te wszystkie emocjonalne aspekty swojej pamięci, takie jak zapachy, uczucia i dźwięki.

Terapia zorientowana na rzeczywistość

Głównym celem tej terapii jest uświadomienie pacjentowi obecnej wokół niego rzeczywistości. Dlatego właśnie terapeuta chce osobę chorą zorientować poprawnie w trzech powiązanych ze sobą obszarach:

• Czas i pogoda (data i godzina, warunki na dworze).
• Przestrzeń (gdzie pacjent się znajduje).
• Świadomość osobista (kim jest osoba chora na co dzień).

Takie postępowanie pozwoli pacjentowi lepiej zrozumieć, co się z nim dzieje. W związku z tym jest to bardzo przydatne narzędzie, jeśli chodzi o utrzymanie samokontroli i percepcji na stałym poziomie.

Terapia wspomagana poprzez towarzystwo wyszkolonych psów

Niefarmakologiczne metody leczenia wykorzystujące psy niosą ze sobą trudne do przecenienia zalety na poziomie emocjonalnym, społecznym, funkcjonalnym i poznawczym. Ponadto taka terapia poprawia nie tylko nastrój, ale także i zdrowie fizyczne oraz psychiczne, jak również psychomotoryczność.

Terapia zajęciowa

Terapia zajęciowa lub inaczej mówiąc ergoterapia oznacza ogólnie rzecz biorąc rehabilitację mającą na uwadze poprawę bieżących umiejętności poznawczych, fizycznych i społecznych. W tym celu pacjenci poświęcają swój czas na różne rodzaje aktywności, takie jak na przykład prace ręczne lub majsterkowanie.

Stymulacja poznawcza / trening lub rehabilitacja dedykowana

Jak łatwo się domyślić, każda z tych trzech metod ma swój własny cel, nawet pomimo ich pozornej identyczności:

• Aktywność oparta o stymulację i rehabilitację dedykowaną ma na celu przywrócenie uszkodzonych funkcji poznawczych. Te uszkodzenia mogą wynikać z różnych przyczyn. Na przykład ich powodem może być uraz czaszki, łagodne upośledzenie funkcji poznawczych, depresja i inne okoliczności.
• Stymulacja poznawcza to proces kontrolowanego wykonywania określonych czynności. Na przykład, gdy dana osoba zauważa, że zaczyna tracić pamięć.
• I na koniec trening poznawczy to zestaw działań, które mają na celu optymalizację lub utrzymanie wydajności funkcji poznawczych. Jest to naprawdę godna uwagi metoda zapobiegania wszelkiego rodzaju zaburzeniom poznawczym.

Jednak każdy specjalista zanim rozpocznie korzystanie z niefarmakologicznych metod leczenia powinien najpierw uważnie ocenić każdy przypadek pacjenta z osobna.

Ponadto powinniśmy podkreślić, że żadna z tych terapii nie może w pełni wyleczyć demencji. Można jednak osiągnąć znaczną poprawę stanu osoby chorej dzięki odpowiednio dobranej metodzie terapii niefarmakologicznej.