Nico Frijda i jego 7 praw rządzących emocjami

Nico Frijda

Psycholog Nico Frijda był bardzo znanym i wysoko cenionym na całym świecie naukowcem. W 2006 roku opublikował on w poczytnym czasopiśmie branżowym artykuł, w którym wyjaśnił, czym jego zdaniem są prawa rządzące emocjami.

Nico Frijda zamierzał w ten sposób zdefiniować bardzo skomplikowane wzorce dotyczące emocji.

Emocje to kwestie bardzo trudne do jednoznacznego sklasyfikowania. Znalezienie wspólnych wzorców emocjonalnych u poszczególnych osób jest jeszcze bardziej skomplikowanym zadaniem. Jednak na podstawie przeprowadzonych przez siebie rozległych badań obejmujących mnóstwo osób z wielu różnorodnych kultur i grup społecznych Nico Frijda postuluje, że istnieją ogólne zasady, które mogą być stosowane powszechnie i bez ograniczeń.

Nico Frijda i 12 szczegółowych praw emocji

Sam badacz zauważył, że tak jak w przypadku wszystkich zasad, istnieją tutaj również wyjątki od reguły. Jednak jego zdaniem ustalone wzorce są czymś więcej niż tylko pojedynczymi odchyleniami. Chociaż Nico Frijda ustanowił łącznie 12 praw emocji, możemy kilka z nich połączyć ze sobą, w efekcie czego otrzymamy łącznie siedem podstawowych praw. Mają one następujące brzmienie.

“Nie zapominajmy, że nawet niewielkie emocje są wspaniałymi impulsami sterującymi naszym życiem i że jesteśmy im posłuszni nawet nie zdając sobie z tego sprawy”.
-Vincent van Gogh-

1. Prawo znaczenia sytuacyjnego, „konstytucja emocji”

Nico Frijda uznał, że emocje są wynikiem konkretnych sytuacji. Nie powstają one spontanicznie, bez żadnych impulsów lub punktów początkowych. Zamiast tego wywodzą się raczej z określonych uprzednio scenariuszy. O ile takie scenariusze istnieją tylko w naszej wyobraźni, to jednak zawsze wiążą się przecież z rzeczywistymi sytuacjami.

Smutek i radość

Dlatego też dwie podobne sytuacje generują u nas ten sam rodzaj reakcji emocjonalnej. Tak więc utrata ukochanej osoby zawsze prowadzi nas do uczucia smutku, a odniesienie sukcesu jest równoznaczne z odczuwaniem szczęścia. Nie ma znaczenia, jaki rodzaj straty lub sukcesu lub zysku nas konkretnie będzie dotyczyć. Reakcja emocjonalna naszego umysłu jest zawsze taka sama.

2. Prawo zaangażowania i bezpośrednio postrzeganej rzeczywistości

To jedno z najciekawszych praw emocji, których autorem był Nico Frijda. Postuluje ono, że ludzie reagują emocjonalnie na to, co uważamy za w pełni realne. Nie chodzi tutaj jednak o to, co jest naprawdę rzeczywiste, ale o to, co nasz umysł odbiera za będące w jego zasięgu.

Jest to sposób interpretowania rzeczywistości, który wywołuje emocje, a nie sama tylko rzeczywistość. Z tego powodu, na przykład, możemy płakać podczas oglądania film. Albo też odczuwamy lęk zawsze wtedy, gdy wyobrażamy sobie niebezpieczeństwo, które fizycznie nie istnieje w naszym otoczeniu i nam bezpośrednio nie zagraża.kołowrót

3. Prawo zmiany przyzwyczajenia i odczuwania porównawczego

W tym przypadku trzy prawa emocji zostały połączone w jedną całość. Są to prawo do zmiany, prawo do przyzwyczajenia i prawo do odczucia porównawczego. To łączne prawo stwierdza, że zawsze przyzwyczajamy się do naszych okoliczności i postrzegamy je jako “normalne”, nawet jeśli tak nie jest.

Emocje

Nasza reakcja emocjonalna na tego typu “normalną” dla nas rzeczywistość nie ma charakteru intensywnego lub nie występuje w ogóle.

4. Prawo hedonistycznej asymetrii

To jedno z najbardziej zaskakujących praw rządzących naszymi emocjami. Zastanów się, jak dużo trudniej jest Ci przyzwyczaić się do negatywnych sytuacji. Naszą reakcją emocjonalną w tym przypadku jest opór i względne zastosowanie prawa zmiany przyzwyczajenia i odczuwania porównawczego.

W sytuacjach pozytywnych dzieje się z nami coś dokładnie odwrotnego. Przyzwyczajamy się do nowych okoliczności znacznie łatwiej i szybciej. Przyczyna leży w tym, że znacznie sprawniej przyzwyczajamy się właśnie do takiego stanu rzeczy. W konsekwencji, pozytywne emocje odczuwane przy tej okazji za każdym razem stają się mniej intensywne, dopóki nie zanikną całkowicie.

5. Prawo zachowania momentu emocjonalnego

Negatywne doświadczenia utrzymują swoją emocjonalną moc przez długi czas. Wpływ, jaki wywierają na naszą psychikę, może trwać kilka lat. Emocje są wciąż obecne w naszym życiu, chociaż dana sytuacja już dawno przestała istnieć lub być aktualna.

Moment emocjonalny

Zasada ta stwierdza, że emocje pozostają niezmienione, dopóki nie pojawi się w naszym życiu podobna sytuacja i tym razem można będzie ją pozytywnie ocenić. Oznacza to, że musisz wrócić do normalnego życia i rozwiązać dany problem tak, aby wszelkie negatywne emocje zniknęły.

6. Prawo zamknięcia się w sobie i zważania na konsekwencje

Jest to kolejne prawo będące złożeniem dwóch mniej naszym zdaniem znaczących reguł. Pierwszą z nich jest prawo zamknięcia się w sobie, które stwierdza, że emocje tworzą absolutystyczną wizję rzeczywistości. Kiedy intensywność tych emocji jest bardzo wysoka, widzimy wszystko w sposób silnie spolaryzowany, w odcieniach bieli lub czerni. Inaczej mówiąc jesteśmy w stanie dostrzegać wyłącznie jedną stronę problemu.

Kolejnym z praw rządzących emocjami, których autorem jest Nico Frijda, jest zważanie na konsekwencje swojego postępowania. Oznacza to, że ludzie mogą modulować swoje emocje w zależności od konsekwencji, jakie mogą one powodować. Na przykład możesz czuć bardzo silny, przepełniający Cię gniew, ale nie dajesz upustu swoim emocjom ani nie wybuchasz. A przynajmniej nie do momentu, w którym przewidywane konsekwencje tego zachowania nie będą zbyt poważne Twoim zdaniem.

7. Prawo minimalnego obciążenia i maksymalnego zysku

Prawo dotyczące minimalnego obciążenia mówi, że ludzie mogą zmieniać swoje emocje, jeśli interpretują sytuacje w inny sposób. Człowiek ma tendencję do szukania interpretacji, które pomagają mu oddalić od negatywnych emocji. Na przykład: “jeśli przydarzyła mi się ta fatalna sytuacja, dzieje się tak, ponieważ zawsze po niej można się spodziewać czegoś dobrego”. Na tej zasadzie opiera się na przykład popularne powiedzenie: “po burzy zawsze zaświeci słońce”.

Prawo minimalnego obciążenia

Prawo maksymalnego zysku wskazuje na to, że zawsze staramy się interpretować na nowo liczne sytuacje tak, aby uzyskać emocjonalny “bonus” za pomocą tego nowego punktu widzenia. Na przykład odczuwamy lęk wysokości i zakładamy, że ci z nas, którzy bawią się na dużych wysokościach, są naprawdę nieodpowiedzialni.

Prawa rządzące emocjami, które opracował Nico Frijda są wkładem w długotrwałe zadanie zrozumienia ludzkich emocji. Chociaż postuluje się je jako prawa, w rzeczywistości nie wszystkie szkoły psychologiczne uznały, że takimi są one w rzeczywistości. To jednak nie umniejsza ich znaczenia, ani też płynących z nich wniosków.

Bibliografia

Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.

  • Frijda, N. H. (1988). The Laws of Emotion. American Psychologist. https://doi.org/10.1037/0003-066X.43.5.349
  • Frijda, N. H. (1987). Emotion, cognitive structure, and action tendency. Cognition and Emotion. https://doi.org/10.1080/02699938708408043
  • Frijda, N. (1992). The Empirical Status of the Laws of Emotion. Cognition and Emotion. https://doi.org/10.1080/02699939208409699
Scroll to Top