Muzyka opisywana jest w słownikach w ten sposób: “sztuka łączenia dźwięków ludzkiego głosu lub instrumentów, albo obu naraz, która wywołuje przyjemność, szczęście lub smutek oraz uwrażliwia.” Dlatego śpiewanie, dźwięk gitary lub skrzypiec na koncercie orkiestry symfonicznej, czy festiwalu rockowym…to wszystko to muzyka.
Od czasów starożytnych była ona uważana za sztukę. To swego rodzaju kod, uniwersalny język, który przejawia się we wszystkich kulturach i w całej historii gatunku ludzkiego.
Co ciekawe, hieroglificzny znak reprezentujący słowo “muzyka” był identyczny z tym reprezentującym “radość” i “dobre samopoczucie”. W Chinach dwa znaki, które reprezentują muzykę, dosłownie oznaczają “ciesz się dźwiękiem”. Muzyka przetrwała wieki, ponieważ sprawia, że czujemy się dobrze.
Muzykoterapia
Najprawdopodobniej początki terapeutycznego zastosowania dźwięku i muzyki sięgają do początku gatunku ludzkiego. Już Platon mówił, że “muzyka jest dla duszy tym, czym ćwiczenia fizyczne dla ciała”. Zauważa, że posiada ona pewne właściwości lub zalety, które wpływają na nasz stan emocjonalny i duchowy.
Amerykańskie Stowarzyszenie Muzykoterapii (AMTA) definiuje terapię muzyką jako “profesję w dziedzinie opieki zdrowotnej, która wykorzystuje muzykę oraz aktywności muzyczne mające zaadresować fizyczne, psychologiczne oraz społeczne potrzeby ludzi ze wszystkich grup wiekowych.
Muzykoterapia poprawia jakość życia zdrowych ludzi oraz spełnia potrzeby dzieci i dorosłych dotkniętych niepełnosprawnością i chorobami. Jej interwencje mogą być zaprojektowane tak, by poprawiać samopoczucie, radzić sobie ze stresem, łagodzić ból, wyrażać emocje, poprawiać pamięć i komunikację interpersonalną oraz ułatwić fizyczną rehabilitację.
Dlatego też, jeśli uważamy, że choroba to pewnego rodzaju zakłócenia, brak równowagi i komunikacji, możemy uwierzyć, że muzyka może pomóc zbudować most potrzebny do komunikacji, której przepływ jest zablokowany. Zdecydowanie przyczynia się ona do odzyskania zdrowia.
Dzisiaj muzykoterapia aplikowana jest na szeroką gamę przypadłości u ludzi w każdym wieku. Istnieje wiele powszechnych zastosowań, m.in. w edukacji (autyzm, nadpobudliwość, zespół Downa), zdrowiu psychicznym (depresja, lęki), medycynie (onkologia, ból, osoby na OIOM-ie) oraz geriatrii (demencja).
Dzięki temu, iż może działać ona na różnych poziomach, muzykoterapia jest w stanie osiągnąć poniższe cele:
- Poprawia stan emocjonalny.
- Rozwija zdolności komunikacyjne i środki wyrazu.
- Uwalnia nagromadzoną energię.
- Rozwija świadomość afektywno-emocjonalną.
- Dostarcza ludziom wzbogacających doświadczeń muzycznych, które pomagają im w motywacji.
- Wzmacnia poczucie własnej wartości i rozwija osobowość.
- Poprawia zdrowie, socjalizuje i edukuje.
Czy muzyka wpływa na nasz stan emocjonalny?
Któż nie doświadczył żadnych emocji słuchając muzyki? Przyjemny dźwięk porusza nas w środku, a to zmienia naszą psychikę i nasze hormony. Zmienia się też nasze bicie serca i puls. Możemy być tego świadomi, lecz nie zawsze jesteśmy.
Muzyka była wykorzystywana już w dawnych czasach, by dodawać animuszu wojownikom i myśliwym. Nawet w filmach stosowana jest, aby zintensyfikować efekty pewnych scen, stając się niezbędnym kodem emocjonalnej charakteryzacji, zarówno fabuły, jak i sytuacji (Cohen, 2011).
Nasz nastrój jest często odzwierciedlany poprzez muzykę, jakiej właśnie słuchamy. Smutna piosenka może wprowadzić nas w melancholijny stan, podczas gdy radosna może dać nam kilka minut szczęścia. Podobnie jak spokojna i harmonijna muzyka pomaga nam się zrelaksować i uczyć się na egzaminy, tak rytmiczna, stymuluje nas podczas ćwiczeń fizycznych.
Słuchanie muzyki ma wpływ na wiele drogich dla nas wspomnień. Komu z was jakaś piosenka nigdy nie kojarzyła się z konkretnym momentem w waszym życiu?
Rejony mózgu aktywowane przez emocje oraz muzykę są praktycznie takie same. Kiedy mózg odbiera fale dźwiękowe, produkuje pewne psycho-fizjologiczne reakcje. Te natomiast powodują emocjonalne i psychologiczne zmiany, takie jak zwiększona segregacja neuroprzekaźników i innych hormonów, co wpływa na ośrodkowy układ nerwowy.
Muzyka może usprawniać nasz rytm psychologiczny, zmieniać nasz stan emocjonalny oraz nastawienie poprzez spokój i harmonię, jaką wprowadza do naszego wnętrza. Posiada niezwykle silny wpływ na człowieka na wielu poziomach.
“Sztuka muzyki jest tą najbliższą łzom i wspomnieniom.”
-Oscar Wilde-
Czy myślicie, że moglibyśmy żyć bez muzyki?