Mózg dziecka to doskonały instrument. Pierwsze trzy lata życia są kluczowe dla jego rozwoju. Właśnie wtedy mózg dziecka rozwija zdolności socjalne, emocjonalne, językowe, poznawcze i motoryczne. Dzieje się to niezwykle szybko i sprawnie. Mózg dziecka rzeczywiście rozwija się błyskawicznie.
W jednym z biuletynów, doktor Jack Shonkoff z Uniwersytetu Harvarda podaje, że w ciągu pierwszych pięciu lat życia mózg dziecka wytwarza 700 neuronów na sekundę. To jednak nie wszystko. Waga mózgu w ciągu pierwszych trzech lat życia potraja się, a ilość połączeń nerwowych sięga jednego biliona.
Sposób, w jaki dziecko widzi, czuje i słyszy to dodatkowo czynniki mające stały wpływ na dalszy rozwój mózgu. Za każdym razem, kiedy dziecko używa jednego ze swoich zmysłów, tworzą się kolejne połączenia nerwowe. Kolejne powstają również wtedy, gdy dziecko powtarza już raz wykonaną czynność.
Mózg dziecka – zdumiewający instrument
Przytulanie jest bardzo ważne. Potrzeba kontaktu fizycznego, którą odczuwają dzieci powiązana jest nie tylko ze zdrowiem emocjonalnym. Pewne badanie dotyczące rozwoju hipokampu (część mózgu odpowiedzialna za pamięć i stres), przeprowadzone na Uniwersytecie w Waszyngtonie, St. Louis, dowodzi, że ta część mózgu była o wiele lepiej rozwinięta u dzieci, którym matki nie szczędziły kontaktu fizycznego.
W momencie narodzin hipokamp po części odpowiedzialny za naszą pamięć jest rozwinięty wyłącznie w 40 procentach. Etap jego rozwoju kończy się, kiedy dziecko osiąga wiek 18 miesięcy. Właśnie dlatego dzieci rozpoznają głos matki i inne dźwięki, które słyszały już w macicy. Krok po kroku zauważyć można, że dziecko zaczyna pamiętać coraz więcej, na przykład rozpoznaje twarze.
Mózg dziecka wykonuje ciężką pracę i dlatego pochłania wiele energii. Ponieważ wciąż szybko rozwijają się nowe neurony, a rozmiar mózgu przez pierwsze trzy lata podwaja się co roku, niezbędna jest jego stymulacja. Niezbędna jest nauka poprzez zabawę. Niezbędnym elementem jest również zapewnienie mu odpowiedniej ilości snu, który pozwala mózgowi uporządkować przyswojone informacje.
Rozwój mózgu dziecka przebiega o wiele sprawniej, gdy rodzice poświęcają czas na wspólną zabawę, śpiew, czytanie, opowiadanie ciekawych historii. Odżywiają mózg tym, co skutecznie go rozwija, poświęcają uwagę, miłość i okazują uczucia.
Szczególnie w pierwszych latach życia dzieci potrzebują czuć się kochane i zadbane. Wszelkie czułości, jak również rozmowa z nimi zdecydowanie stymuluje rozwój mózgu i pozwala im rozwinąć fundamenty, na których będzie mogło budować przywiązanie.
Ponadto warto brać pod uwagę, że dzieci płaczą w celu zakomunikowania swoich potrzeb. Kiedy więc rodzice w odpowiedni sposób reagują na płacz dzieci, te czują się bezpieczniej. Buduje się również ich zaufanie względem rodziców. Jak dobrze wiemy, dzieci uwielbiają muzykę i piosenki do kołyski.
Co ciekawe, zapewnianie im odpowiedniej muzyki rozwija w nich zdolności językowe, orientację w przestrzeni, psychomotorykę i poczucie rytmu.
Podstawowym celem edukacji jest wychowanie ludzi zdolnych do robienia nowych rzeczy, a nie tylko do używania tego, co wytworzyły poprzednie pokolenia: ludzi kreatywnych, rozwojowych i odkrywczych. Drugim celem wychowywania jest tworzenie ludzi zdolnych do wyrażania krytyki, zdolnych do weryfikacji, którzy nie będą przyjmować wszystkiego, co się im zaoferuje
-Jean Piaget-
Mózg dziecka odpowiada na stymulację
Sugestie zawarte w poprzedniej części artykułu pozwalają na rozwijanie szerokiej gamy zdolności. Dotyczą one między innymi:
- Zdolności nauki i wizualizacji obiektów i różnych aktywności
- Rozwoju pozytywnych zdolności socjalnych
- Rozwoju zdrowego osądu własnej osoby, zaufania do samego siebie
- Konstruowania i rozwoju empatii
- Rozwoju więzi silnych międzyludzkich nie opartych na zależności.
Bardzo ważne jest, by zarówno rodzice, jak i opiekunowie stosowali stymulację mózgu dziecka w celu jego szybszego rozwoju. Warto zachęcać dzieci do twórczości, do tego, by odkrywały otoczenie, by się w ten sposób uczyły. Niech szukają rozwiązań i odpowiedzi samodzielnie.
Prawda nauczona nie jest niczym więcej, jak tylko nauczoną po części. Prawda nauczona w sposób zupełny, to ta, która została odkryta, podbita, przebudowana, poddana próbie przez samego ucznia
-Jean Piaget-
Dzieci potrzebują więc przestrzeni na własną kreatywność, na niezależność w celu odkrywania, na miejsce do nauki. Oczywiście nie oznacza to, że mamy je tracić z oczu.
Dzieci zawsze potrzebują rodzicielskiego nadzoru. Jeżeli jednak nasze dzieci same będą szukały możliwości rozwiązania danego problemu, zamiast otrzymywać gotowe rozwiązania od rodziców, ich mózg będzie poddawany maksymalnej stymulacji.