Lunatycy z punktu widzenia neurobiologii

Lunatycy zawsze byli przedmiotem zainteresowania, a nawet wielu anegdot. Czasem nawet lunatykowanie uznawano jako okoliczności łagodzące obrony w różnych procesach sądowych. Dziś jednak porozmawiamy o lunatykowaniu z punktu widzenia neurobiologii.
Lunatycy z punktu widzenia neurobiologii
María Vélez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Vélez.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Potoczna nazwa lunatycy odnosi się do osób z dobrze znanym zaburzeniem snu. Charakteryzuje się nieświadomym „przebudzeniem”, które powoduje, że ludzie wędrują po domu. W trakcie takiego epizodu lunatycy mogą po prostu chodzić bez celu. Ale zdarza się że wykonują znacznie bardziej złożone czynności, takie jak gotowanie, a nawet prowadzenie samochodu.

Zaburzenie to charakteryzuje się dwoma podstawowymi aspektami:

  • Złożone zachowania motoryczne.
  • Zakłócony stan świadomości.
    Lunatycy

Podczas epizodu lunatycznego osoba cierpiąca na to zaburzenie wykazuje zachowanie, którego nie kontroluje w świadomy sposób. Nie ma możliwości reagowania na bodźce zewnętrzne i wykazuje wysoką aktywność autonomiczną (pocenie się, tachykardia …).

Ponadto, jeśli obudzi się w trakcie takiego epizodu, dochodzi do tego z niewyjasnionych powodów. Z drugiej strony lunatycy zwykle wracają spontanicznie do łóżka i kontynuują swój sen normalnie.

Lunatycy i ich sen

Aby porozmawiać o tym zaburzeniu, musisz zrozumieć, jak funkcjonuje organizm w trakcie snu. W zależności od napięcia mięśniowego, aktywności mózgu i aktywności ruchowej oczu sen dzieli się głównie na dwa typy:

  • Sen NREM (brak szybkich ruchów gałek ocznych). Ten typ NREM z kolei dzieli się na N1 (początek snu), N2 (lekki sen) i N3 (sen głęboki lub o niskich falach).
  • Etap REM (szybkie ruchy gałek ocznych).

Tak więc w nocy przechodzimy z jednego etapu w drugi, i potrzebujemy obu tych etapów do dobrego wypoczynku. Jeśli chcesz dowiedzieć się o nich więcej, zapoznaj się z następującym artykułem: Sen: pięć jego najważniejszych faz.

NREM czyli senna parasomnia, której ulegają lunatycy

Lunatyzm, który występuje w fazie N3, jest klasyfikowany jako parasomnia snu NREM. To zaburzenie obejmuje również nocne lęki i przebudzenia bez jasnego powodu. W rzeczywistości powstały opinie, że te trzy zdarzenia są w rzeczywistości tym samym zaburzeniem podniecenia (poziom aktywacji mózgu), ale z różnymi objawami.

Epizody lunatyczne poprzedza zwykle faza wysokiej aktywności mózgu o wolnych falach. Wolne fale lub fale delta reprezentują zsynchronizowaną, rytmiczną i, jak sama nazwa wskazuje, niską aktywność w przednich i środkowych obszarach mózgu. Obejmuje ona fazę wysokiego napięcia oraz fazę bezczynności trwające przez kilka milisekund.

Co dzieje się w mózgu osób, które określane są jako lunatycy?

Lunatyzm, mimo że jest dobrze znany ze swoich przejawów i był przedmiotem badań przez pięć dekad, wciąż pozostaje tajemnicą co do jego przyczyn. Mimo to, ze względu na jego dwie główne cechy, ustalono kilka cennych hipotez.

Z jednej strony uważa się to zjawisko za zaburzenie snu o powolnej fali. W mózgu lunatyków zdaje się występować brak ciągłości snu w fazie REM. Charakteryzuje się on ale raczej nagłymi zmianami częstotliwości i amplitudy.

Natomiast ciągłość tej fazy występuje u osób, które nie lunatykują. Gdy istnieje to zaburzenie istnieje, następuje wzrost spontanicznych przebudzeń wyłącznie podczas snu niskofalowego i wzrost aktywności w pozostałych fazach.

Z drugiej strony lunatykowanie jest uważane za zaburzenie pobudzenia lub aktywacji mózgu. Z tego punktu widzenia lunatyk znajduje się pomiędzy stanem pełnej aktywacji a stanem snu NREM.

Innymi słowy, nie jest on w pełni przebudzony ani nie w pełni śpi. To implikuje istnienie niewielkiej aktywacji obszarów przedczołowych, kiedy powinny one być nieaktywne. Jednak nie wiadomo jeszcze, dlaczego te zmiany występują.

Inne dane

Ponadto lunatykowanie wiąże się z innymi czynnikami: przerywanym snem lub brakiem snu, gorączką, nadużywaniem różnych substancji, stresem i, co zaskakujące, z ciążą.

Podobnie, istnieją inne patologie, które mogą powodować to zaburzenie, takie jak objawy obsesyjne, schizoidalne, lękowe lub depresyjne. Ponadto lunatyzm może się tez wiązać z encefalopatią, pogorszeniem funkcji poznawczych lub migreną.

Jego związek z tymi symptomami doprowadził do hipotezy, że ​​mogą być to zaangażowane mechanizmy, takie jak układy regulujące dopaminę, acetylocholinę lub serotoninę. Trzeba zadawać sobie sprawę, że nie ma skutecznego leczenia, któremu mogą się poddać lunatycy.

Jednak ze względu na powyższą hipotezę, przepisuje im się są leki zmniejszające stres. Zwykle są to benzodiazepiny, takie jak klonazepam i inne leki przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne a także melatonina.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Basetti, C.L. (2009). Sleepwalking: dissociation between “body sleep” and “mind sleep”. En Laureys, S. Gosseries, O. & Tononi, G. (Eds). The Neurology of Consciousness, Second edition. (pp. 129 – 138). Elsevir Ltd.
  • Zadra, A. , Desautels, A. Petit, D., & Montplaisir, J. (2013). Somnabulism: clinical aspects and physiopathological hypothesis. Neurology, 12, 285 – 294.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.