Ludzki mózg cały czas jest obiektem rozmaitych badań. Nadal pozostaje owiany mnóstwem tajemnic, na które nauka nie potrafi znaleźć odpowiedzi. Odkryto jednak kilka faktów i są one niezwykle fascynujące.
Czy wiesz, że ludzki mózg stanowi zaledwie 2% ludzkiego ciała, ale zużywa prawie 20% całkowitego tlenu i 20% energii, która dostaje się do organizmu? Gdybyśmy mogli podłączyć elektrodę do mózgu, jej energia oświetliłaby nędzną 60-watową żarówkę. Jednak ten tajemniczy organ zdołał przekształcić cały świat.
„Dopóki ludzki mózg jest tajemnicą, wszechświat także nią pozostanie”.
-Santiago Ramón y Cajal-
Nasze neurony można zobaczyć tylko pod mikroskopem. Jest ich ponad 100 miliardów, ale nie są w stanie się rozmnażać. To ludzki mózg sprawił, że nasz gatunek stał się tym, czym jest dzisiaj. Ale liczne tajemnice pozostają niewyjaśnione. Przyjrzyjmy się kilku z nich…
1. Intymne tajemnice pamięci
Kiedy uczysz się czegoś nowego, Twój mózg się zmienia. Jednak naukowcy wciąż nie wiedzą dokładnie, jakie są te zmiany i jakie są ich konkretne konsekwencje.
Jedną z największych zagadek dotyczących ludzkiego mózgu jest to, w jaki sposób aktywowane są różne rodzaje pamięci. Człowiek korzysta z dwóch rodzajów pamięci: długotrwałej i krótkotrwałej. Do naszej dyspozycji pozostaje również pamięć deklaratywna, która jest odpowiedzialna za dokładne dane, oraz pamięć niedeklaratywna, która ma związek z działaniami, takimi jak pływanie.
Naukowcy podejrzewają, że istnieje wspólny element dla wszystkich tych typów pamięci, ale wciąż nie znaleźli go na poziomie molekularnym. Nie wiedzą także, jak i dlaczego wspomnienia są modyfikowane lub usuwane.
2. Emocje
Emocje pozostają olbrzymią zagadką. Po pierwsze, wciąż nie ma zgody co do tego, jak definiować emocje z perspektywy neurologicznej. Wiadomo, że są to stany mózgowe i że pozwalają nam przypisywać wartość faktom i zdarzeniom. Wiemy również, że na ich podstawie generujemy plany działania. Jednak społeczność naukowa nie jest zgodna w tej kwestii.
Emocje mają fizyczne odniesienie. Implikują one zmiany w napięciu mięśni, pulsie, temperaturze ciała itp. Zmiany zachodzą również w mózgu pod względem neuroprzekaźników. Jednak szczegóły tych procesów wciąż nie są znane.
3. Tajemnica inteligencji
Z neurologicznego punktu widzenia nie ma też wspólnej definicji inteligencji. Oczywiście istnieją koncepcje jej oceny i pomiaru. Ale nie ustalono jednego schematu mózgowego, który służyłby jako definicja zdolności intelektualnej człowieka.
Niektóre badania sugerują, że inteligencja jest związana z pamięcią roboczą. W każdym razie badania te nie były rozstrzygające. Wiemy, że używamy różnych obszarów mózgu i różnych mechanizmów myślowych do wykorzystywania możliwości intelektualnych. Jednak inteligencja pozostaje jedną z największych zagadek ludzkiego mózgu.
4. Dlaczego śpimy?
Zawsze kojarzyliśmy akt snu z odpoczynkiem. Jednak w ciągu ostatnich kilku dekad odkryliśmy, że mózg pozostaje aktywny podczas snu. W rzeczywistości podczas snu następują chwile, w których jest jeszcze bardziej aktywny niż, kiedy nie śpimy.
Obecnie pewne hipotezy są szerzej akceptowane, ale tak naprawdę nie wiemy, dlaczego śpimy. Chociaż jest możliwe, że sen ma pewne funkcje regeneracyjne, to zdecydowanie nie jest to jedyny powód. Istnieją hipotezy, że sen pomaga w rozwiązywaniu problemów i utrwalaniu wiedzy.
5. Świadomość
Świadomość jest pojęciem filozoficznym, psychologicznym i antropologicznym, ale także neurologicznym. Dziś wiemy, że kontakt z rzeczami materialnymi powoduje niewielkie zmiany w mózgu.
Jednak jedną z największych zagadek, jeśli chodzi o ludzki mózg, jest to, jak powstają różne poziomy świadomości. Tak zwana „wyższa świadomość” lub zdolność do uznawania uniwersalnej rzeczywistości w kategoriach obiektywnych wydaje się być wynikiem ogromnego systemu sprzężenia zwrotnego obwodów mózgowych. Niestety niewiele wiemy o tym zjawisku.
6. Przyszłość i ludzki mózg
Ludzki mózg posiada pewną niezwykłą umiejętność: potrafi symulować przyszłość. To znaczy przewidzieć, przeczuć lub odgadnąć, co się stanie. To niesamowity dowód naszej inteligencji i potencjału.
Ale nie wiemy dokładnie, jak mózg to robi. Zakładamy, że ma to związek z tworzeniem modeli i kontrastowaniem ich z naszymi wspomnieniami. Jednak mechanizmy te pozostają tajemnicą.
7. Zjawiska czasowe
Wygląda na to, że mózg ma problemy z przetwarzaniem rzeczy, które dzieją się jednocześnie. Dzieje się tak, gdy dwie lub więcej rzeczy dzieje się z różnymi prędkościami. Mózg próbuje postrzegać je tak, jakby były zsynchronizowane. To tak, jakby występowały z taką samą prędkością. Ma to jednak interesujące konsekwencje, takie jak dysleksja i upadki u osób starszych. Czemu? Nie wiemy.
Chociaż zrobiliśmy duże postępy w dziedzinie neurologii, ludzki mózg nadal pozostaje owiany wieloma intrygującymi zagadkami. To bardzo skomplikowany organ, a jeśli się nad tym zastanowić, używamy go do analizowania tego, jak on sam działa…