LATE, nowy typ demencji u najstarszych ludzi

LATE to nazwa nadana nowemu rodzajowi demencji, czyli choroby Alzheimera, która jest dziś jednym z najbardziej rozpowszechnionych problemów zdrowotnych na świecie. W sumie cierpi na nią ponad 46 milionów ludzi. Tak więc badania nad demencją są jednym z największych wyzwań, przed którymi obecnie stoi nauka.

Mimo, że przeszliśmy już długą drogę, wciąż pozostaje wiele do odkrycia, dlatego to nieuniknione, że niestety dalej będziemy dokonywać nowych odkryć.

Chociaż znane są różne rodzaje demencji i wiele z nich może współistnieć, istnieją pewne niespójności, które zwróciły uwagę naukowców. Na przykład, że u pacjentów z ciężką chorobą Alzheimera i powyżej 80 lat spadek funkcji poznawczych przekraczał oczekiwania. Najwyraźniej ten nowy rodzaj demencji, określony jako LATE, może wyjaśnić te luki.

LATE

Skrót LATE oznacza encefalopatię TDP-43, głównie limbiczną związaną z wiekiem. Demencja typu LATE jest związana z białkiem TDP-43. Zostało ono już wcześniej odkryte i powiązane z innymi chorobami zwyrodnieniowymi. Ma związek z takimi zaburzeniami jak stwardnienie zanikowe boczne (ALS) lub zwyrodnienie płata czołowo-skroniowego (FTLD).

TDP-43 jest białkiem, które wiąże się z RNA i DNA i pełni wiele funkcji w regulacji ekspresji genów.

Zakładany nowy rodzaj demencji, LATE, występuje w zaawansowanym wieku, szczególnie u osób powyżej 80-ego roku życia. Grupy robocze wyznaczone do diagnozy choroby Alzheimera zaproponowały ten termin z zamiarem włączenia innych ogólnych zaburzeń białka TDP-43.

Są one również związane z zaburzeniami poznawczymi, jak na przykład stwardnienie hipokampa i jego podtypy.

Zaburzenie białkowe TDP-43 powiązano z postępującym zespołem amnestycznym, który przypominał chorobę Alzheimera. Ten fakt, powiązany z brakiem wiedzy i brakiem testów, które pozwoliłyby diagnozować zaburzenie białka in vivo, skłonił niektórych naukowców do odkrywczego wniosku.

Zapewniają mianowicie, że ​​wysoki odsetek osób z rozpoznaniem choroby Alzheimera może faktycznie cierpieć na LATE.

Zaburzenie białka TDP-43 zakłada utratę jej normalnej immunoreaktywności, wraz z przeniesieniem do cytoplazmy komórkowej, a także nienormalne gromadzenie się białka.

Jak rozpoznać LATE

Obecnie zmiany w białku TDP-43 można zaobserwować tylko podczas sekcji zwłok mózgu. W oparciu o tego rodzaju badania i ich odkrycia eksperci zaproponowali trójfazową ewolucję choroby:

• Zaburzenie białka w ciele migdałowatym. Zaobserwowano, że objętość i kształt ciała migdałowatego ma wpływ na LATE, a te zmiany strukturalne wskazują na pogorszenie funkcji poznawczych. W rzeczywistości związek między tymi obserwacjami w ciele migdałowatym a zmianą spowodowaną LATE jest znacznie silniejszy niż między zanikiem hipokampa a chorobą Alzheimera.
• Zaburzenie białka w hipokampie. Stwierdzono, że zanik hipokampa jest większy u pacjentów z LATE niż u pacjentów z typową chorobą Alzheimera. Ten zanik hipokampa jest asymetryczny i wydaje się podążać ścieżką od przodu do tyłu.
• Zaburzenie białka w środkowym zakręcie czołowym. Obszar ten znajduje się w płacie czołowym, więc demencja wpływałaby już na wyższe procesy poznawcze dotyczące uwagi lub uczenia się.

Charakterystyka neuropsychologiczna

Podobnie jak w przypadku innych demencji, demencji LATE towarzyszy zespół amnestyczny. Może on ewoluować i zaburzać inne dziedziny poznawcze, które wpływają na codzienne czynności. Istnieją jednak pewne aspekty, które przedstawiają nieco inny wzorzec.

Jak dotąd niewiele dowodów wskazuje, że pacjenci z czystym LATE wykazują bardziej stopniowe pogorszenie niż u pacjentów z chorobą Alzheimera. Jednocześnie, zgodnie z oczekiwaniami, osoby z chorobami współistniejącymi z LATE i Alzheimera mają poważniejsze i szybsze pogorszenie.

Osoby z LATE mają bardziej zauważalne pogorszenie pamięci epizodycznej, ale wykazują również poważne upośledzenie innych funkcji, szczególnie w późniejszych stadiach. Na przykład wydaje się, że pacjenci z dobrą płynnością werbalną, pomimo słabej zdolności zapamiętywania listy słów, są bardziej narażeni na rozwój LATE.

Przyszłe kierunki

Jest jeszcze za wcześnie, aby ustalić profile neuropsychologiczne, a my nie mamy nawet instrumentów neuroobrazowania do obserwowania zmian białka in vivo. Dlatego możemy tylko czekać na przyszłe badania, które dostarczą nowych biomarkerów i wskaźników, poza cechami motorycznymi, autonomicznymi lub neuropsychiatrycznymi.