Kryzysowe zmęczenie: kiedy rzeczywistość nas wyprzedza

Kryzysowe zmęczenie: kiedy rzeczywistość nas wyprzedza
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Kryzysowe zmęczenie jest faktem. Poza byciem nowym modnym określeniem lub klasyczną plakietką z portali społecznościowych, jego istnienie jest realnym problemem. Duża część populacji doświadcza go w kontekście niepewności, zmian, presji i obaw.

To wyczerpanie, nieokreślony ból fizyczny, apatia

Psychiatrzy i psycholodzy zwracają uwagę, że chociaż nie możemy w tej chwili zdefiniować tego zaburzenia jako klinicznego, musimy poświęcić trochę czasu na zbadanie jego rozwoju. Wyraźnie widać, że mamy do czynienia z nową sytuacją na świecie: kryzysem zdrowotnym i społecznym.

Oczekiwanie na ich nowe przejawy psychologiczne jest czymś zrozumiałym i pożądanym.

Jesteśmy narażeni na nieprzewidywalne, wymagające i często niekorzystne zdarzenia, więc poczucie przytłoczenia jest normalne. Problem ten staje się jednak coraz bardziej złożony, gdy mamy do czynienia z osobami mającymi już wcześniejsze problemy ze zdrowiem psychicznym. Przeanalizujmy to.

Zmęczenie kryzysowe. Co to jest?

Arianna Galligher, dyrektor programu Stres, Trauma i Odporność (STAR) na Uniwersytecie Stanowym Ohio, wskazuje na coś interesującego. Przyzwyczailiśmy się do kryzysów, ale dzisiejsza sytuacja jest zupełnie inna.

Mówiąc wprost: jest to wielki kryzys, który niesie ze sobą wiele powiązanych ze sobą problemów. Ten kalejdoskop wyzwań stawia nas w teraźniejszości i przyszłości, która czasami nas przerasta, przytłacza i unieruchamia.

Zmęczenie kryzysowe definiowane jest jako zjawisko, w którym umysł i ciało starają się dostosować do obecnego środowiska, co nieproporcjonalnie przyspiesza naturalną reakcję na stres. Uwalnianie adrenaliny i kortyzolu jest ciągłe i nadmierne, to znaczy nie ogranicza się do konkretnego momentu czy zagrożenia, przed którym musimy się bronić.

Nasza rzeczywistość jest pełna małych (lub dużych) zagrożeń, a to prowadzi do szeregu bardzo konkretnych przejawów.

Jakie są objawy zmęczenia kryzysowego?

Jedną z rzeczy, które musimy zrozumieć jest to, że oznaki i objawy tego stanu mogą się bardzo różnić w zależności od osoby. Istnieją jednak pewne wspólne elementy, które warte są podkreślenia. Są to:

  • Nadmierna ekscytacja. Charakteryzuje się wyraźną nerwowością, niepokojem, który aktywuje nas bardziej niż zwykle. Pojawia się drażliwość, nastrojowość i potrzeba robienia rzeczy, działania i reagowania (ale bez wiedzy, jak).
  • Abstynencja. W drugiej fazie przestajemy już doświadczać tej nadpobudliwości i stajemy się apatyczni i niechętni. W tym stanie to, co nas otacza, jest postrzegane jako surrealne. Pojawiają się również psychiczne blokady. Nie wiemy, jak na nie reagować oraz borykamy się z problemami z koncentracją, nie znajdując odwagi do rozwiązywania codziennych problemów.
  • Uporczywe i silne zmęczenie fizyczne.
  • Strach, ciągła negatywność, udręka itd.
  • Zaburzenia snu: albo nie można odpocząć, albo pojawia się nadmierna senność.
  • Zmieniają się też nawyki żywieniowe. Źle się odżywiamy, możemy nawet nadużywać alkoholu lub niezdrowej żywności itp.
  • W najbardziej skrajnych przypadkach zmęczenia kryzysowego mogą wystąpić bardzo uderzające zmiany w zachowaniu. Przykładem może być odłożenie na bok obowiązków służbowych, zaniedbanie rodziny, itp.

Co byłoby przyczyną takiego stanu?

Istnieje kilka zjawisk, które mogłyby wyjaśnić kryzysowe zmęczenie. Pierwsze, o którym już wspomnieliśmy: żyjemy w pędzącej rzeczywistości pełnej nie tylko zagrożeń czy wyzwań, ale wielu niepewności, którymi możemy czuć się przytłoczeni. Ponadto nie wiemy, kiedy ta sytuacja się zmieni.

  • Z drugiej strony, możemy również odnieść się do mechanizmów psychologicznych. Wiele z środków radzenia sobie z problemami jest już wyczerpanych, to znaczy, często mamy dość bycia silnymi, osiągamy granicę, w której nie wiemy już, jak reagować i co robić.
  • Należy również zwrócić uwagę na co innego: ciągłe uwalnianie kortyzolu (hormonu stresu) powoduje liczne i niebezpieczne skutki: tachykardię, bóle mięśni, zmęczenie, bóle głowy, nadciśnienie.
  • Ponadto, z czysto emocjonalnego punktu widzenia możemy stwierdzić, iż w obecnej rzeczywistości strach i negatywność są zaraźliwe. Czasami ciągła ekspozycja na media lub presja ze strony najbliższego otoczenia może potęgować uczucie wyczerpania i bezsilności.

Jakie strategie możemy zastosować?

Jedna rzecz z dziedziny psychologii która jest dla nas jasna to fakt, że kiedy obecna sytuacja się ustabilizuje i odzyskamy (w jakiś sposób) tak potrzebną nam normalność, następnym krokiem będzie spłaszczenie krzywej zdrowia psychicznego. Wzrost liczby depresji i zaburzeń lękowych jest obecnie ogromny.

Nie możemy również zaniedbywać pacjentów z wcześniejszymi problemami w tej dziedzinie: granicznymi zaburzeniami osobowości, schizofrenią, zaburzeniami dwubiegunowymi itd. Żyjemy w świecie, w którym jest to wyjątkowo potrzebne.

Dlatego też jedyne, co nam teraz służy, to prawdziwe i dostępne strategie oraz pomoc społeczna. Taka, która pozwala uświadamiać, uczestniczyć, wykrywać i zapobiegać problemom.

Co więcej, jeśli chodzi o zmęczenie kryzysowe, to trzeba wziąć pod uwagę co następuje:

  • Postarajmy się dbać o nasze życiowe nawyki: zachowajmy zdrowe zwyczaje, dbajmy o bezpieczeństwo i higienę, zwracajmy uwagę na żywność i umiejętność ustalania priorytetów. To wszystko jest niezbędne.
  • Miejmy zawsze pod ręką naszą sieć wsparcia, niezależnie od tego, czy są to przyjaciele czy rodzina. Ważne jest, aby nie czuć się samotnym, aby mieć kogoś, z kim można porozmawiać.
  • Poszukajmy specjalistycznej pomocy, kiedy będziemy jej potrzebować.

Nadzieja na lepsze, opracowywanie nowych strategii radzenia sobie ze stresem i emocjami to inne podstawowe umiejętności, nad którymi należy pracować. W każdym razie, dobrze jest pamiętać, że nasze reakcje są całkowicie normalne. Bycie chorym, odczuwanie strachu i bezradności jest obecnie nieuniknione.

Nie wahajmy się szukać wsparcia, aby lepiej poruszać się w tej złożonej rzeczywistości.

To może Cię zainteresować ...
Zarządzanie emocjami podczas kryzysu
Piękno umysłu
Przeczytaj na Piękno umysłu
Zarządzanie emocjami podczas kryzysu

Zarządzanie emocjami podczas kryzysu nie jest łatwym zadaniem. Strach miesza się z niepokojem, pojawia się frustracja, a nawet gniew.


Treści zawarte na Piękno Umysłu służą wyłącznie celom informacyjnym i edukacyjnym. Nie zastępują one diagnozy, porady ani leczenia u specjalisty. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości najlepiej skonsultować się z zaufanym specjalistą.