Kora okołooczodołowa jest jedną z najciekawszych części mózgu. Jest związana z naszą osobowością, naszymi emocjami i, co najważniejsze, z naszymi zachowaniami społecznymi. Informacje, które naukowcy uzyskali z analizy tego obszaru, są bardzo odkrywcze i wyjaśniają wiele rzeczy związanych z ludzkim zachowaniem. Z drugiej strony kora okołooczodołowa nadal skrywa wiele tajemnic.
Z pewnością wielu naszych Czytelników zna ciekawy przypadek Phineas’a Gage’a. Ten mechanik kolejowy przeżył poważny wypadek w 1848 roku, co doprowadziło do bardzo ciekawych wyników. Po wybuchu żelazny pręt wbił się w jego czaszkę, w wyniku czego przebita została jego kora okołooczodołowa. Chociaż Gage nie stracił przytomności, ludzie opisali jego historię jako cud medyczny, przy czym można śmiało powiedzieć, że mężczyzna już nigdy nie był taki sam jak przed wypadkiem.
Ten przypadek okazał się bardzo ważny dla neuronauki, ponieważ pokazał, jak ważny jest ten obszar mózgu. Po wypadku Phineas Gage stał się bezwstydny, impulsywny, nieodpowiedzialny, a nawet agresywny. Jego relacje interpersonalne znacznie ucierpiały, mężczyzna stracił pracę, a nawet dołączył do cyrku na jakiś czas. Zmarł kilka lat później z powodu licznych ciężkich napadów padaczkowych, które go nękały.
Antonio Damasio, znany neurolog, jest jednym z naukowców, który badał tę sprawę najdokładniej. Doszedł do wniosku, że kora okołooczodołowa pozostaje w bliskim związku z naszymi emocjami i procesem decyzyjnym.
Gdzie znajduje się kora okołooczodołowa?
Jak sugeruje jego nazwa tego obszaru, kora okołooczodołowa znajduje się w przedniej części mózgu. Znajduje się tuż nad oczodołami i jest bezpośrednio połączona z obszarami czuciowymi i strukturami układu limbicznego, które są powiązane z emocjami i pamięcią.
Funkcje kory oczodołowo-czołowej
Kora okołooczodołowa stała się nam bliżej znana w zasadzie dzięki wnioskom z badań różnych pacjentów, którzy doznali obrażeń mózgu lub innych urazów w tym rejonie mózgu. Przypadek Phineas’a Gage’a była zdecydowanie najbardziej przełomowa. Z czasem neurolodzy próbowali rozwikłać wielkie tajemnice ludzkiego mózgu. Można jednak bezpiecznie powiedzieć, że bez odpowiedzi wciąż pozostaje wiele pytań na ten temat.
Przyjrzyjmy się niektórym funkcjom zlokalizowanym w korze okołooczodołowej:
Przetwarzanie emocji społecznych
- Paul D. MacLean, znany fizjolog i neurolog z XX wieku, mówił o istniejącej korelacji między korą okołooczodołową a emocjami. Nie zapominajmy, że obszar ten jest również powiązany z układem limbicznym i ciałem migdałowatym. Szczególną cechą tego obszaru jest to, że artykułuje emocje związane z zachowaniem społecznym: agresywność, brak szacunku, odpowiednią interakcję z innymi itd.
- Kora okołooczodołowa kryje również „system nadzoru”. Oznacza to, że dzięki niej możemy się przystosować i postępować zgodnie z kontekstem, w którym się znajdujemy i jesteśmy w stanie kontrolować nasze podstawowe impulsy.
Układ nagrody
- Kora okołooczodołowa jest również powiązana z naszymi reakcjami na nagrody i kary, które otrzymujemy.
- Naukowcy zauważyli, że pacjenci z urazami w tym obszarze mogą przestać być wrażliwi na kary. Nie dbają o konsekwencje swoich działań. Mają jednak obsesję na punkcie nagród. Jeśli nie otrzymają nagrody, stają się agresywni, impulsywni i sfrustrowani.
Wszystko to utrudnia zrównoważone i harmonijne współistnienie w środowisku społecznym.
Podejmowanie decyzji
Oprócz procesów związanych z zachowaniem i emocjami kora okołooczodołowa w znacznym stopniu wiąże się z procesem decyzyjnym.
- Kilka badań udowodniło, że znajduje się tam nasza motywacja, która odgrywa ważną rolę, gdy chcemy podjąć inicjatywę, by coś zrobić. Osoby, które doznały urazu kory okołooczodołowej mogą wykazywać apatię, zahamowania, a nawet mutyzm, jeśli chodzi o podejmowanie decyzji.
- Kiedy trzeba podjąć działania w celu rozwiązania problemu, osoby z uszkodzoną korą okołooczodołową nie są w stanie stwierdzić, która opcja jest najbezpieczniejsza, najrozsądniejsza i najbardziej dostosowana do ich kontekstu społecznego. W rzeczywistości często podejmują decyzje, które sprawiają, że problem wraca.
Są to bardzo interesujące zachowania, ale także bardzo wyczerpujące dla pacjenta i jego środowiska.
Uszkodzenia w korze okołooczodołowej
Opracowano kilka testów neuropsychologicznych, które oceniają uszkodzenie kory okołooczodołowej pacjenta. Testy wizualnego rozróżniania lub test Faux Pas są bardzo przydatne, gdy potrzeba ocenić zakres jakichkolwiek zmian w tym obszarze.
Osoby z urazem w tym obszarze lub z uszkodzeniem mózgu zazwyczaj wykazują następujący profil psychologiczny:
- Nieuprzejma mowa;
- Problemy z interakcją społeczną ze względu na brak empatii;
- Hiperseksualność;
- Nadużywanie szkodliwych substancji;
- Zachowania przestępcze: napady, napaści, agresja itp.
Leczenie pacjentów z uszkodzoną korą okołooczodołową wydaje się dość złożone. Często zdarza się, że w wyniku orzeczenia sądowego przebywają oni w instytucie zdrowia psychicznego. Na ogół otrzymują leczenie psychologiczne i farmakologiczne, w zależności od indywidualnych potrzeb i wymagań. To bardzo delikatny problem, o którym dowiadujemy się więcej każdego dnia.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Zald David, Rauch Scott (2006). La corteza del Orbitofrontal. Oxford University Press
- Rolls, E. T., Wan, Z., Cheng, W., & Feng, J. (2022). Risk-taking in humans and the medial orbitofrontal cortex reward system. NeuroImage, 249, 118893.
- Knudsen, E. B., & Wallis, J. D. (2022). Taking stock of value in the orbitofrontal cortex. Nature Reviews Neuroscience, 1-11.
- Riceberg, J. S., Srinivasan, A., Guise, K. G., & Shapiro, M. L. (2022). Hippocampal signals modify orbitofrontal representations to learn new paths. Current Biology, 32(15), 3407-3413.