Kłamstwa w serwisach społecznościowych zalewają nas cały czas, podobnie jak i w innych obszarach naszego życia. Istnieje kilka gałęzi nauki, które tłumaczą wpływ kłamstw na codzienną komunikację.
Socjolodzy, antropolodzy, psycholodzy i matematycy badali kłamstwa z różnych perspektyw. Starali się zwłaszcza zrozumieć jaki cel mają kłamstwa w serwisach społecznościowych i jak one na nas wpływają. Co więcej, badali części mózgu, które biorą udział w kłamstwach.
Matematyka i kłamstwa w serwisach społecznościowych
Rafael A. Barrio z Instytutu Fizyki na Narodowym Uniwersytecie Autonomicznym Meksyku (UNAM) przeprowadzili interesujące badanie. Ujawniono, że ludzie kłamią w serwisach społecznościowych tak samo często, jak robią to gdzie indziej.
Było to badanie międzynarodowe. Naukowcy zastosowali dynamiczny model opinii za pośrednictwem dużej sieci telefonicznej, która obejmowała całą Wspólnotę Europejską. To badanie miało na celu zbadanie roli, którą kłamstwa odgrywają w mediach społecznościowych.
Kłamstwa w serwisach społecznościowych to coś, do czego jesteśmy praktycznie przyzwyczajeni. Jednak dzięki temu nowemu modelowi matematycznemu jesteśmy w stanie określić dlaczego kłamiemy.
To badanie, które analizowało interakcje między ludźmi, przeprowadzono za pomocą systemu rozmów telefonicznych, dzięki którym można było dotrzeć do siedmiu milionów telefonów.
Badanie podkreśliło, że kłamstwa stanowią kluczowy element, będący sednem większości relacji międzyludzkich. Barrio stwierdził: “Chociaż już od dzieciństwa uczy się nas, że kłamstwa są złe i musimy być szczerzy, nadal uczymy się kłamać.
Czasami w wysublimowany sposób, ale robimy to stale. Poza tym jest coś, co robią również inne ssaki naczelne, takie jak szympansy.”
Rodzaje kłamstw w serwisach społecznościowych
Autorzy tego badania stwierdzili w swoim artykule pt. “Wpływ oszustw w mediach społecznościowych” (dostępny w języku angielskim), że w mediach społecznościowych pojawiają się dwa rodzaje kłamstw:
- Białe lub prospołeczne kłamstwa.
- Czarne lub antyspołeczne kłamstwa.
Badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych ujawniły, że ludzie są w stanie kłamać nawet dziewięć razy podczas półgodzinnej rozmowy.
Jak zapewne się domyślasz, białe kłamstwa kojarzą się z czymś pozytywnym i niewinnym. Jednak czarne kłamstwa kojarzą się z czymś szkodliwym i obraźliwym. Białe kłamstwa wypowiada się zazwyczaj mając dobre intencje i nie po to, aby skrzywdzić inną osobę. Z kolei czarne kłamstwa mają złe intencje.
Pośród wniosków opublikowanych w dzienniku Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences zwrócono uwagę na:
- Białe (lub prospołeczne) kłamstwa w serwisach społecznościowych, podczas których odbiorca odnosi korzyści z brakującej prawdy, mogą: równoważyć i łączyć społeczności, zapewniać różnorodność opinii w grupie oraz pomagać podtrzymywać szerokie relacje społeczne.
- Jednak czarne (lub antyspołeczne) kłamstwa w serwisach społecznościowych, które są samolubne i przydatne jedynie dla osoby, która je wypowiada, mogą zrywać więzi, ponieważ wzbudzają nieufność. Są szkodliwe zwłaszcza dlatego, że wywołują uczucie zwodzenia, które może zaburzać całą sieć i przełamywać więzi.
Dlaczego kłamiemy w serwisach społecznościowych?
Wraz z towarzyskością pojawia się oszustwo. To dzięki kłamstwom nasz mózg jest w stanie znieść więcej relacji z innymi. Jeśli cały czas będziemy szczerzy, nasze więzi z innymi nie będą aż tak silne. Innymi słowy, takie zachowanie stanowi swego rodzaju technikę, którą wykorzystujemy, aby identyfikować się jednocześnie z większą liczbą osób.
Wraz z upływem czasu, gdy sieć przyjmuje formę zrównoważonej struktury społecznej, ludzie nie kłamią mniej. Jednak mimo tego liczba kłamstw antyspołecznych, które są szkodliwe.
Jeśli będę kłamać, nie dotknie mnie wykluczenie
Osoby, które są zawsze szczere, narażają się na izolację, ponieważ istnieje większe ryzyko, że zranią innych wypowiadając prawdę. Takie osoby charakteryzuje zwłaszcza wycofanie ze społeczeństwa oraz niewielka liczba przyjaciół. Dzieje się tak, ponieważ bez wahania mówią dokładnie to, co myślą.
Poza tym wiele osób często uważa, że komentarze takich osób są niewłaściwe lub niewygodne. Dlatego też szczerość nie stanowi zawsze najlepszego wyboru ze społecznego punktu widzenia. Jednak szczere osoby zyskują szacunek i zaufanie innych, co sprawia, że ta cecha stanowi cnotę.
Nie można powiedzieć, że ludzie to kłamcy. Raczej czasami kłamiemy, ponieważ jest to wygodne. Kłamiemy, bo jesteśmy istotami społecznymi. Nasze społeczeństwa składają się z wielu grup ludzi, z którymi cały czas wchodzimy w interakcje.
Co więcej, chcemy korzystać z tych grup tak bardzo jak to tylko możliwe zarówno na poziomie społecznym, jak i emocjonalnym.
Serwisy społecznościowe mają zarówno liczne zalety, jak i wady. Ich najgorsza cecha to fakt, że korzystając z nich chowamy tak wiele naszego prawdziwego “ja”, że koniec końców tworzymy fałszywe doświadczenia.