Jaka kara należy się dwulatkowi, który ma bez przyczyny atak histerii? Jak powinien na taką sytuację zareagować rodzic? Wielu dorosłych w tego typu momentach ulega własnym impulsom. Zaczynają krzyczeć, a czasem nawet biją dziecko. Czy jednak jest to właściwa droga do rozwiązania problemu? Zdecydowanie nie.
Odpowiednio dobrana do przewinienia kara jest z pewnością konieczna. Nikt nie ma co do tego wątpliwości. Niestety, wielu rodziców ma duży problem z wyborem kary dla swojego dziecka. Jeśli choć raz Ci się to zdarzyło, nasz artykuł na pewno okaże się pomocny.
“Dyscyplina ma gorzkie korzenie, lecz daje słodkie owoce.”
-Arystoteles-
Za niewłaściwe zachowanie należy się kara
Każdy rodzic reaguje na swój sposób, kiedy jego dziecko przekracza dozwolone granice. Niektórzy sami ulegają własnym emocjom, inni rozmawiają z dzieckiem i wyznaczają odpowiednią karę. Są też rodzice, którzy chcąc za wszelką cenę uniknąć furii dziecka, pozwalają mu na wszystko.
Ta ostatnia postawa na dłuższą metę obraca się przeciwko rodzicom, ponieważ dziecko zaczyna się uczyć, że może na rodzicach wymusić wszystko, czego sobie zażyczy. Dziecko powinno sobie jednak zakodować, że nagrodę może otrzymać tylko za dobre zachowanie, a kiedy łamie ustalone zasady, czeka je kara.
Kiedy dziecko jest niegrzeczne, musi ponieść stosowne konsekwencje. Można na dziecko nie zwracać uwagi, kiedy próbuje ją na siebie zwrócić w nieodpowiedni sposób. Można również wyznaczyć dziecku karę.
Za każdym razem, kiedy decydujemy się ukarać dziecko, musimy upewnić się, że kara jest stosowna do przewinienia i że nie wyrządzi ona dziecku fizycznej ani psychicznej krzywdy. Kary cielesne nie są dobrym pomysłem. Tak samo, jak krzyk, groźby czy poniżanie dziecka.
“Edukacja nie jest przygotowaniem do życia. Edukacja jest życiem.”
Co to jest “dobra” kara?
Jeśli dziecko tylko nieznacznie przekroczyło jakąś granicę, może wystarczyć tzw. wygaszanie. W poważniejszych przypadkach lub w sytuacjach, w których niewłaściwe zachowanie dziecka jest notoryczne, kara powinna być dostosowana do wieku i poziomu dojrzałości dziecka. Ponosząc konsekwencje złego zachowania dziecko uczy się, że poprzez łamanie ustalonych wspólnie zasad niczego nie osiągnie.
Kara powinna wiązać się z zasadą, która została złamana. Dzięki temu dziecko przemyśli swoje postępowanie. Ważne też jest, by kara nie trwała zbyt długo. Jej wyegzekwowanie będzie wymagało bowiem poświęcania dużej ilości uwagi dziecku, co w tym przypadku nie jest wskazane.
Dzieciom w wieku pięciu czy sześciu lat można już wytłumaczyć dlaczego otrzymują karę i pomóc im ją zaakceptować. Jednym z plusów takiego podejścia jest fakt, że pomaga ono dziecku rozwinąć umiejętność komunikacji i negocjacji.
Pokazujemy również dziecku, że jako rodzice mamy prawo do stosownego traktowania. Pomagamy im zrozumieć zasady, które wspólnie ustaliliśmy i do których stosują się wszyscy domownicy. Pamiętajmy przy tym, aby zasady te były sprawiedliwe dla wszystkich osób, które im podlegają.
Najlepiej, żeby kara miała też charakter naprawczy. Oznacza to, że dziecko powinno w jakiś sposób nadrobić swoje złe zachowanie. Byłoby idealnie, gdyby kara była bezpośrednio związana z zachowaniem, które próbujemy wyeliminować. Takie postępowanie wyeliminuje poczucie winy u rodzica i wzmocni rodzinę.
Jak dobrać odpowiednia karę?
Skoro już wiemy czym powinna się cechować kara, pomówmy o tym, jak wprowadzić ją w życie. Po pierwsze, ważne jest, aby dziecko wiedziało, jakich zasad powinno się trzymać i jakie czekają je konsekwencje za przekroczenie granic.
Kiedy już wyznaczymy dziecku karę, nie możemy zmienić zdania kiedy kara jeszcze trwa. Chwiejny rodzic traci w oczach dziecka autorytet. Kiedy dziecko widzi, że rodzic jedynie grozi, ale nigdy nie wyznacza kary, to groźby te nie będą przynosiły żadnego efektu a ustalone wcześniej zasady przestaną mieć dla dziecka znaczenie.
Rodzic musi być konsekwentny i powinien kontrolować własne odruchy. Staraj się panować nad swoją złością i na spokojnie zadecyduj o karze, która nie wyrządzi dziecku krzywdy, tylko skłoni je do refleksji. Dziecko nie powinno w takiej sytuacji czuć, że je odpychasz, tylko że dbasz o jego dobro.
Wybór odpowiedniej kary jest nie lada wyzwaniem, ale jeśli będziesz pamiętać o powyższych wskazówkach, z pewnością będzie Ci łatwiej podjąć odpowiednie decyzje w tym zakresie.
“Wyznaczając karę w złości, nie wprowadzasz dyscypliny, tylko bierzesz odwet”